Η Μεταπολίτευση είναι μια περίοδος δημοκρατίας, σταθερότητας και ανάπτυξης, παρά το ότι η δεκαετία της κρίσης, η οποία σημαδεύει τη μνήμη μας αρνητικά, περιλαμβάνει την κατάρρευση του δικομματισμού, την ανάπτυξη νεοναζιστικών και αντισυστημικών οργανώσεων στη Βουλή, την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, το κομματικό σύστημα, παρά τους όποιους κλυδωνισμούς, ανταπεξέρχεται διαμορφώνοντας νέες ηγεμονίες που οι πολιτικοί επιστήμονες εξετάζουν και έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, τόνισε η Φανή Κουντούρη καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Η κ. Κουντούρη είναι ομιλήτρια σε εκδήλωση του Συλλόγου Ιστορίας και Μνήμης Εθνικής Αντίστασης που τιμάται την 25η Νοεμβρίου, και που έχει καθιερωθεί με νόμο ως ημέρα της Εθνικής Αντίστασης 1941-44, αύριο Παρασκευή 28 Νοεμβρίου στην αίθουσα του ΤΕΕ, με ελεύθερη είσοδο.
Θέμα της ομιλίας της κ. Κουντούρη, κόρης του αείμνηστου δημάρχου Βόλου Μιχάλη Κουντούρη, είναι Εθνική Αντίσταση στη Μεταπολίτευση: Μνήμη, πολιτική και ταυτότητα.
Η κ. Κουντούρη, μίλησε στην εκπομπή της Σοφίας Νικολάου στο Ράδιο ΕΝΑ 102,5 και είπε ότι η Μεταπολίτευση, η οποία είναι η τομή στην νεώτερη ιστορική εξέλιξη της Ελλάδας και ξεκινάει με το τραύμα της εισβολής στην Κύπρο, είναι η περίοδος που τη συζητάμε ως την πιο εδραιωμένη και μακροβιότερη δημοκρατία που γνώρισε η ελληνική ιστορία και χαρακτηρίζεται από την εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών, την πολιτική σταθερότητα, την οικονομική ανάπτυξη και την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και των κοινωνικών δικαιωμάτων.
«Η δημοκρατία μετασχηματίζεται διαρκώς»
«Η αλήθεια είναι ότι είναι η δημοκρατία επίδικο και μέσα στις διάφορες φάσεις της μεταπολίτευσης, η δημοκρατία μετασχηματίζεται διαρκώς. Περνά από μια φάση μετάβασης, στην αρχή της, στην εδραίωση, αργότερα στο αίτημα της εμβάθυνσης και στη συνέχεια δοκιμάζεται διαρκώς από κλυδωνισμούς, κρίσεις και απειλές, που θέτουν σε δοκιμασία την ανθεκτικότητά της. Ωστόσο πρέπει να τη δούμε μέσα στη συνολικότερη ιστορία, ως την μακροβιότερη και σταθερότερη δημοκρατία στη χώρα μας, παρά τα όσα συζητάμε ως παθογένειες της Μεταπολίτευση», επισήμανε η καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης.
Σύμφωνα με την κ. Κουντούρη, η Μεταπολίτευση είναι μια περίοδος δημοκρατίας, σταθερότητας και ανάπτυξης, παρά το ότι η δεκαετία της κρίσης, η οποία σημαδεύει τη μνήμη μας αρνητικά, με την κατάρρευση του δικομματισμού, την ανάπτυξη νεοναζιστικών και αντισυστημικών οργανώσεων στη Βουλή, την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη.
Ωστόσο, το κομματικό σύστημα, παρά τους όποιους κλυδωνισμούς ανταπεξέρχεται διαμορφώνοντας νέες ηγεμονίες που οι πολιτικοί επιστήμονες εξετάζουν και έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Όπως εξήγησε, σήμερα φαίνεται ότι ολοένα και περισσότερο πηγαίνουμε σε μια τάση ισχυρής συγκέντρωσης της εξουσίας, όπως το επιτελικό κράτος της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 2019, που δημιούργησε μεγαλύτερη συγκέντρωση εξουσίας και συγκέντρωση δομών, όπως η ΕΥΠ, η ΕΡΤ και το ΑΠΕ, υπό την προεδρία της κυβέρνησης, επισήμανε.
Ένα από τα χαρακτηριστικά της Μεταπολίτευσης, ιδίως μετά την αλλαγή του Συντάγματος το 1985, είναι το πρωθυπουργοκεντρικό σύστημα εξουσίας και δεν είναι μόνο η φάση της πολιτικής ηγεμονίας με την κυριαρχία της κυβέρνησης της ΝΔ τώρα, αλλά «πατάει» σε ένα πρωθυπουργοκεντρισμό, που είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα του ελληνικού πολιτικού συστήματος, ανέφερε η κ. Κουντούρη.
Ζούμε σε εποχή πολυκρίσεων
«Αυτό το στοιχείο και μέσα σε περιόδους κρίσεων, ενισχύεται ακόμη περισσότερο. Είναι ενδιαφέρον ότι στην πολιτική επιστήμη μιλάμε για την εποχή των πολυκρίσεων. Ξεκινάμε με την οικονομική κρίση, στη συνέχεια μετά το 2020 πηγαίνουμε στην πανδημία, μια υγειονομική κρίση παγκόσμιας εμβέλειας και στη συνέχεια στην ενεργειακή κρίση και την κλιματική κρίση», ανέφερε η καθηγήτρια του Παντείου.
Η ίδια τόνισε ότι ζούμε σε μια εποχή πολυκρίσεων, όπου αυτή η πολιτική ηγεμονία ενισχύεται ακόμη περισσότερο και μαζί με την πολιτική ηγεμονία, έχουμε μια μιντιακή ηγεμονία χώρων εναλλακτικής πληροφόρησης, Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και Διαδικτύου, που αναδεικνύεται μετά το 2010, τα social της γενιάς Ζ ενισχύονται ακόμη περισσότερο. Αυτοί οι χώροι που ξεκινούν ως χώροι αντιπληροφόρησης, αποκτούν νέες ηγεμονίες υπερπληροφόρησης και κατακερματισμού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι επαναφέρουν αναγκαστικά την ουσία στην ενημέρωση, επισήμανε η κ. Κουντούρη.
Στα παραπάνω, ανέφερε πρέπει να βάλουμε τις οικονομικές και τεχνολογικές ηγεμονίες. Πολλές φορές θεωρούμε ότι τα νέα μέσα είναι χώροι αντιηγεμονικοί και αντιπληροφόρησης, κατακερματισμού και χώροι που προσφέρουν αντιαφηγήματα και ξεχνάμε ότι ελέγχονται από τεχνολογικούς κολοσσούς και από αλγόριθμους, που βλέπουν τι βλέπουμε και δημιουργούν θαλάμους που βλέπουμε ομοϊδεάτες μας και δεν είμαστε τόσο ανοιχτοί σε νέες ιδέες και νέες πληροφορίες, αλλά ουσιαστικά δημιουργούνται κοινότητες ανθρώπων που έχουν τις ίδιες απόψεις και ιδέες.
Η κ. Κουντούρη, είπε ότι τα παραδοσιακά media και τα νέα μέσα είναι αντικείμενο ενός βιβλίου που ολοκλήρωσε και θα κυκλοφορήσει το 2026, που τιτλοφορείται «Από το ιδανικό της χειραφέτησης στην αγωνία της χειραγώγησης», που αφορά τη διπλή όψη και την ταλάντωση των παραδοσιακών και των νέων μέσων, μεταξύ της χειραφέτησης και της χειραγώγησης στην ενημέρωση, όπου υπάρχουν και οι δύο όψεις της Σελήνης, η πιο φωτεινή και η πιο σκοτεινή.
Χαμηλών προσδοκιών η Τοπική Αυτοδιοίκηση
Αναφερόμενη στην τοπική εξουσία, αν είναι αυτόνομη και αν λειτουργεί ως προέκταση της κεντρικής, η κ. Κουντούρη ανέφερε ότι ο πατέρας της, δήμαρχος Βόλου, πίστευε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν είναι παράρτημα της κεντρικής εξουσίας, αλλά είναι μια αποκεντρωμένη εξουσία, που πρέπει να έχει ουσιαστικές αρμοδιότητες και δυνατότητες παρέμβασης και αυτή την ιδέα την έκανε πράξη με τον καλύτερο τρόπο.
Σήμερα πλέον, τόνισε, η Τοπική Αυτοδιοίκηση διακατέχεται από μια αντίληψη χαμηλών προσδοκιών, όπου οι δήμαρχοι κάνουν καλά τη δουλειά τους, μαζεύουν τα σκουπίδια και έχουν μια ωραία εκδοχή των πόλεων, ενώ από την πλευρά του Μιχ. Κουντούρη υπήρχε μια εντελώς διαφορετική αντίληψη.
«Ο πατέρας μου προσπάθησε να υλοποιήσει τρεις άξονες οι οποίοι άλλαξαν τη μορφή της πόλης και δημιούργησαν μια ευρωπαϊκή και εκσυγχρονισμένη εκδοχή του Βόλου, οι οποίοι ήταν υποδομές, πολιτισμός και κοινωνική προστασία», τόνισε η κ. Κουντούρη. Επίσης είπε ότι ένα από τα στοιχεία του ήταν ότι οι παρεμβάσεις δεν γίνονται μόνο στο κέντρο για εξωραϊσμό, αλλά έγιναν παρεμβάσεις και στις γειτονιές, όπου έγινα πλατείες με μικρά θέατρα, κέντρα νεότητας, το αθλητικό κέντρο Χιλιαδούς, πολλοί παιδικοί σταθμοί για τις εργαζόμενες μητέρες και όσα έγιναν ήταν ένα πολύ συγκεκριμένο πλέγμα παρεμβάσεων όπως και στο κέντρο, την πεζοδρόμηση της Ερμού και την ανακαίνιση του Τζιόρτζιο ντε Κίρικο, η παραχώρηση του χώρου του σταθμού του ΚΤΕΛ για την ανέγερση της Βιβλιοθήκης του Π.Θ.
Η καθηγήτρια του Παντείου τόνισε ότι μια ενισχυμένη Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί να λειτουργήσει καθοριστικά σε μια πολιτική ηγεμονία του κέντρου και τόνισε ότι θα πρέπει να επιστρέψουμε σε ένα μοντέλο Τ.Α. παρεμβατικό και ουσιαστικό μιας εξουσίας προς όφελος των ανθρώπων, η οποία λειτουργεί πολύ επιδραστικά και ουσιαστικά για τις ζωές τους.
Απόδοση ραδιοφωνικής συνέντευξης Ντίνος Στεργιόπουλος
