Μια εκδήλωση για τη διπλή απελευθέρωση του Βόλου στις 2 Νοεμβρίου 1881 από την οθωμανική αυτοκρατορία και στις 19 Οκτωβρίου 1944 από τις ναζιστικές δυνάμεις Κατοχής, οργανώνουν τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.), με αφορμή το γεγονός ότι αφενός οι δύο ημερομηνίες είναι κοντά ημερολογιακά και αφετέρου η 2α Νοεμβρίου είναι λιγότερο γνωστή.
Στην εκδήλωση οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν σπάνιο τοπικό αρχειακό υλικό, ενώ η κυρίως εκδήλωση που έχει τίτλο «Ο Βόλος δύο φορές Ελεύθερος» έχει προγραμματιστεί για τις 19 Οκτωβρίου, όποου τα Γ.Α.Κ. (Μαγνήτων 141) θα δεχθούν το κοινό από τις 9 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ (Open Day) με ξεναγήσεις σε έκθεση αρχειακού υλικού.
Από 22 Οκτωβρίου μέχρι τις 2 Νοεμβρίου θα υλοποιηθεί ομώνυμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους μαθητές Γυμνασίου-Λυκείου και της ΣΤ΄ Τάξης του Δημοτικού. Η εκπαιδευτική δράση γίνεται με τη συνεργασία και υποστήριξη των Διευθύνσεων και των Τμημάτων Σχολικών Δραστηριοτήτων της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του νομού.
Σε συνέντευξη Τύπου η προϊσταμένη των ΓΑΚ Μαγνησίας Αννίτα Πρασσά, ο διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας
, και οι υπεύθυνοι σχολικών δραστηριοτήτων αναφέρθηκαν στην εκδήλωση που επαναλαμβάνεται για δεύτερη φορά φέτος.
Από τα εκθέματα των δύο εποχών ξεχωρίζουν το παλιότερο τούρκικο φιρμάνι σε οθωμανική γραφή, έγγραφα του Ελληνικού Υποπροξενείου που λειτουργούσε στο Βόλο το 1860, αντιστασιακός τύπος,, φάκελοι από την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης με τον μαέστρο Πάντο της ορχήστρας του 54ου Συντάγματος ΕΛΑΣ, έγγραφα του εργοστασίου κατασκευής όπλων που γίνονταν με υποτυπώδη μέσα για να εφοδιάζει την αντίσταση, αρχείο δοσίλογων, μητρώο αρρένων της Κοινότητας Μακρινίτσας μετά την απελευθέρωση, ναυτικά φυλλάδια και διαβατήρια από τη Σκόπελο.
Όπως τονίστηκε σε σημερινή συνέντευξη Τύπου, για το σκοπό αυτό θα πραγματοποιηθούν δύο δράσεις. Στις 19 Οκτωβρίου τα Γ.Α.Κ. (Μαγνήτων 141) θα δεχθούν το κοινό από τις 9 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ (OpenDay) με ξεναγήσεις σε έκθεση αρχειακού υλικού.
Στην έκθεση αρχειακού υλικού αξιοποιείται το πλούσιο αρχειακό υλικό των Γ.Α.Κ. και αναδεικνύεται το ιστορικό πλαίσιο των δύο εποχών συνδέοντάς το με τη συλλογική και ατομική μνήμη της πόλης σήμερα (οδόσημα, προφορικές μαρτυρίες κ.λπ.). Χωρίζεται σε δύο θεματικές ενότητες: ίδρυση Βόλου και ενσωμάτωση στο ελληνικό κράτος (μέσα-τέλη 19ου αιώνα) και δεκαετία 1940. Δύο περίοδοι που δεν αναδεικνύονται ιδιαίτερα από τη Σχολική Ιστορία. Ιδιαίτερα για τη δεκαετία του ’40 η ιστορική έρευνα έχει εμβαθύνει εστιάζοντας σε νέες θεματικές, αξιοποιώντας τον πλούτο των πληροφοριών που προσφέρουν τα αρχεία και η προφορική ιστορία. Με την έκθεση αυτή θέλουμε η ιστορία να βγει από τα αρχεία στο δημόσιο χώρο.
Όπως ανέφερε η προϊσταμένη των ΓΑΚ Μαγνησίας Αννίτα Πρασσά, το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα ξεκινήσει στις 22/10 και θα διαρκέσει έως τις 2/11 και ήδη έχουν δηλώσει συμμετοχή 40 σχολεία και στην αναμονή είναι άλλα 10 και για το λόγο αυτό, μπορεί να παραταθεί. Όπως είπε, φέτος η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση παραχώρησε και έναν προβολέα για να αποδοθεί στο πανί το αρχειακό υλικό.
Οι δράσεις αυτές συνδέονται με άλλες δύο. Στις 17 Οκτωβρίου (ώρα 6:00 μ.μ.) η Ομάδα Προφορικής Ιστορίας Βόλου (ΟΠΙΒΟ) διοργανώνει εκδήλωση με θέμα «Δεκαετία του 1940. Χώροι εγκλεισμού στη Μαγνησία. Προφορικές μαρτυρίες» στο Αμφιθέατρο Σαράτση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Στις 20 Οκτωβρίου και ώρα 8:00 μ.μ. ομάδα καλλιτεχνών μελών της ΟΠΙΒΟ οργανώνει δρώμενο μπροστά στην Κίτρινη Αποθήκη. Το αφιέρωμα των Γενικών Αρχείων του Κράτους επιμελούνται οι Αγγελική Νικολάου, Αννίτα Πρασσά και Άλκηστις Σανιδά.
Μαθητές και εκπαιδευτικοί αγκάλιασαν τη δράση που γίνεται για δεύτερη χρονιά φέτος επισήμανε ο προϊστάμενος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Γιώργος Πολύζος, ενώ ο υπεύθυνος σχολικών δραστηριοτήτων της Α’θμιας Αντώνης Αντωνίου επισήμανε το πόσο σημαντικό είναι οι μαθητές να μαθαίνουν ιστορία μέσα από πηγές, έχοντας σαφή και συγκεκριμένα ερεθίσματα.
Από την πλευρά της η Σοφία Κανταράκη, υπεύθυνη σχολικών δραστηριοτήτων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης τόνισε ότι η εκμάθηση της ιστορίας προϋποθέσει ανάπτυξη κριτικής σκέψης και βιωματικές δράσεις, δράσεις που τα δύο τελευταία χρόνια έχουν αναπτύξει τα ΓΑΚ. «Οι μαθητές μας κάποιες στιγμές δεν έχουν άμεση επαφή με την ιστορία γιατί τέτοια θέματα δεν υπάρχουν στο σχολικό εγχειρίδιο. Με αυτά τα προγράμματα δίνονται κίνητρα για να εισχωρούν τα παιδιά στο τοπικό ιστορικό γίγνεσθαι», τόνισε.
