Το γεγονός ότι τα Ολοθούρια ή αλλιώς… «θαλάσσια αγγούρια», είναι σημαντικά για την αλιευτική αξιοποίηση στην Ελλάδα, καθώς είναι έδεσμα υψηλής διατροφικής αξίας και περιέχει βιοδραστικές ουσίες, θετικές για την υγεία μας, τόνισε ο Δημήτρης Βαφείδης καθηγητής στο Τμήμα Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος της Σχολής Γεωτεχνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, με αφορμή χθεσινή ημερίδα για την “Αλιευτική αξιοποίηση ολοθουρίων στις Ελληνικές θάλασσες”.
Ο καθηγητής μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και τον Ηλία Κουτσερή, και είπε ότι τα αλιεύματα παγκοσμίως, αλλά και στο Αιγαίο και στις ελληνικές θάλασσες δέχονται πίεση, που οφείλεται σε μια σειρά από παράγοντες όπως η ανθρώπινη επίδραση, η κλιματική αλλαγή και οι γενικότερες ανθρώπινες δραστηριότητες στο θαλάσσιο οικοσύστημα.
Η προσπάθεια του Τμήματος Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος του Π.Θ. είναι να ενισχύσει το εισόδημα των αλιέων με νέα αλιευτικά προϊόντα. Δεν είναι καινούργια στην γνώση και στην παράδοση των αλιέων τα ολοθούρια (τα αγγούρια της θάλασσας), καθώς τα χρησιμοποιούσαν παραδοσιακά πολλά χρόνια σαν δόλωμα.
Προοπτικές για ακόμη πιο εξειδικευμένα προϊόντα
“Εκείνο που δεν έκαναν ήταν να τα χρησιμοποιούν σαν τρόφιμο και για τις άλλες πολύ σημαντικές ιδιότητες που έχει με τις βιοδραστικές ουσίες που εμπεριέχει στον οργανισμό του”, σημείωσε ο κ. Βαφείδης.
Στο πλαίσιο αυτό, το Τμήμα Ιχθυολογίας έκανε έρευνα αν τα είδη που υπάρχουν στις Ελληνικές θάλασσες διαθέτουν και αυτά ανάλογες ουσίες και τα αποτελέσματα είναι πολύ ενδιαφέροντα και αφήνουν προοπτικές για ακόμη πιο εξειδικευμένα προϊόντα.
“Αυτό σημαίνει ότι τα Ολοθούρια δεν πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε μόνο ως τρόφιμο, αλλά και ως μια πηγή βιοδραστικών προϊόντων, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την υγεία του ανθρώπου (αντιμικροβιακές, αντιμυκητιακές ουσίες, για την αρθρίτιδα) και την παραγωγή καλλυντικών”, τόνισε ο κ. Βαφείδης.
Ο καθηγητής είπε ότι στην Ελλάδα γνωρίζουμε το ολοθούριο μόνο σαν δόλωμα, δεν ξέρουμε τη διατροφική του αξία και δεν είναι στην διατροφική μας κουλτούρα, είναι όμως ένα πάρα πολύ σημαντικό αλίευμα και ισχυρή διατροφική συνήθεια στις χώρες της Άπω Ανατολής, όπως Κίνα, Φιλιππίνες, Ινδονησία, στην Αμερική, στο Μεξικό.
Μεγάλες οι προοπτικές- Εξαγώγιμο είδος
Σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ένα έδεσμα ιδιαίτερα υψηλής διατροφικής αξίας και στην προσπάθεια που κάνει το τμήμα να ενισχύσει με ένα συμπληρωματικό εισόδημα τους αλιείς, έγινε προσπάθεια να ανοίξει το κεφάλαιο ολοθούρια στην Ελλάδα.
Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε το 2004 και σήμερα έχει γίνει μια πολύ εκτεταμένη έρευνα σε όλο τον Ελλαδικό χώρο, και έχουν καταγραφεί οι περιοχές όπου εντοπίζεται το θαλάσσιο εχινόδερμο με μακρύ σώμα και να έχουν μελετηθεί μια σειρά από παράγοντες που το επηρεάζουν, ενώ μελετήθηκαν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Επίσης είπε, ότι στη διαδικασία μεταποίησης δραστηριοποιούνται οι αλιείς μας εποχικά στην αλιεία του είδους και έξι συνολικά μεταποιητικές μονάδας στη Βόρεια Ελλάδα, στη Λαμία και στην Πάτρα, τα τελευταία χρόνια.
Σε επίπεδο Μεσογείου ο κ. Βαφείδης τόνισε ότι υπάρχουν χώρες που εξάγουν ολοθούριο εδώ και πολλά χρόνια (Γάλλοι, Ιταλοί, Κροάτες και Τούρκοι) και πρόσθεσε ότι μιλάμε καθαρά για ένα εξαγώγιμο προϊόν, που μπορεί να φέρει έσοδα στην Ελληνική οικονομία.
Πρόκληση η διατήρηση των ειδών
Ο καθηγητής αναφέρθηκε στην πρόκληση να προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε αυτά τα αποθέματα και να μειώσουμε τις επιπτώσεις από την εξαφάνιση του είδους από τις Ελληνικές θάλασσες, που είναι ένας πολύ δύσκολος γρίφος και το πιο σημαντικό για να έχουμε μια ορθολογική διαχείριση απέναντι σ’ αυτά τα είδη, είναι η πολύ καλή γνώση της οικολογίας, της βιολογίας και της αναπαραγωγής όλων αυτών των ειδών της θάλασσας και αυτή είναι η συμβολή αυτού του προγράμματος.
Σε σχέση με τη Μαγνησία, ο καθηγητής ανέφερε ότι υπάρχουν περιοχές, όπου έχουν εντοπιστεί σημαντικοί πληθυσμοί, ενώ πρόσθεσε ότι από τη Μαγνησία από το 2004 έχει γίνει η πρώτη εργασία στη Μεσόγειο για την περιγραφή του κύκλου ζωής ενός συγκεκριμένου είδους που μελετήθηκε εντός του Παγασητικού Κόλπου.
Ο κ. Βαφείδης τόνισε ότι ο Παγασητικός διατηρεί πληθυσμούς ολοθούριου με αποθέματα, τόνισε ότι θέλει προσοχή γιατί δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλα, αλλά είναι φυσικά αποθέματα και είναι ένα αλίευμα που επηρεάζεται περισσότερο από τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες, δεν είναι αλιευτικός στόχος, το κυνηγάνε αυτοί που είναι δύτες, θέλει συλλογή με το χέρι ή με τσουγκράνα, οπότε θέλει συγκεκριμένη στρατηγική και συγκεκριμένες άδειες που δίνεται κάθε χρόνο.
Πειραματική αλιεία στον Παγασητικό
Σε σχέση με το πρόγραμμα πειραματικής αλιείας σε συγκεκριμένες περιοχές, που χρηματοδοτούσε το Πανεπιστήμιο επί σειρά ετών, ο καθηγητής ανέφερε ότι στην κρίση διακόπηκε, αλλά επανήλθε πέρυσι και θα συνεχίσει με τη στήριξη της αντιπεριφερειάρχη Μαγνησίας κας Κολυνδρίνη φέτος και πιθανόν του χρόνου.
Ο καθηγητής είπε ότι στο πλαίσιο του προγράμματος είπε ότι υπάρχει χρονοσειρά που ξεπερνάει τα 10 χρόνια και υπάρχει εικόνα της πορείας των αλιευμάτων του Παγασητικού με τη χρήση τράτας, που ενώ απαγορεύεται στον Παγασητικό, το Πανεπιστήμιο με ειδική άδεια πειραματικής αλιείας κάνει έξι καλάδες και τη διαδικασία για την καταγραφή των αλιευμάτων, βλέπει την εξέλιξη των αλιευμάτων στο χρόνο, δημιουργώντας ένα ιστορικό της ποιότητας και της ποσότητας των αλιευμάτων που διαθέτει ένας ημίκλειστος κόλπος όπως ο Παγασητικός.
