Τα βλέμματα δακρυσμένα, τα πρόσωπα σκυθρωπά και το μοιρολόι κατακλύζει κάθε βήμα, κάθε κίνηση. Σήμερα Μ. Παρασκευή είναι ημέρα πένθους για όλη την Ορθοδοξία και οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σηματοδοτώντας την κορύφωση του θείου Δράματος.
Ρεπορτάζ: Δήμητρα Παλαιοδημοπούλου
Το πρωί στους ιερούς ναούς ψάλλονται οι Μεγάλες Ώρες, που είναι ύμνοι οι οποίοι περιέχουν, τροπάρια, Αποστόλους, Ευαγγέλια και Ευχές. Θα ακολουθήσει ο Εσπερινός, όπου γίνεται και η Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου. Εκεί ο ιερέας αφαιρεί από το σταυρό το σώμα του Ιησού και το τοποθετεί στο Ιερό Κουβούκλιο, ένα ύφασμα πάνω στο οποίο έχει κεντηθεί ή ζωγραφιστεί ο Χριστός νεκρός. Οι ναοί σήμερα είναι ανοιχτοί μέχρι αργά το βράδυ, για να υποδεχτούν τους πιστούς οι οποίοι θα πάνε να προσκυνήσουν το νεκρό σώμα του Ιησού, πριν γίνει η περιφορά και ακολουθήσει η πρώτη Ανάσταση.
Μετά από δύο χρονιά υγειονομικής κρίσης, με το Πάσχα του 2020 οι ναοί να είναι ερμητικά κλειστοί και πέρυσι να υπάρχουν αυστηρά μέτρα, φέτος τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Οι πιστοί «διψούν» για να βρουν τη γαλήνη τους στους Ναούς της Μαγνησίας, γι’ αυτό και όλες τις προηγούμενες ημέρες της Μ. Εβδομάδας τους κατέκλεισαν.
Το Πάσχα και την πορεία προς την Ανάσταση ο καθένας τη βιώνει διαφορετικά. Είναι μια προσωπική πορεία, ένας προσωπικός Γολγοθάς προς την προσωπική Ανάσταση. Πως όμως βιώνουν το Θείο Δράμα οι άνθρωποι της πίστης; Είναι για εκείνους μια ιδιαίτερη στιγμή;
Πάτερ Χαρίλαος Παπαγεωργίου: «Όλη η ζωή του Χριστιανού είναι μια πορεία από τον Γολγοθά στην Ανάσταση»
Ο πατέρας Χαρίλαος Παπαγεωργίου, εφημέριος του Ι. Ν. Αγίου Νικολάου στον Βόλο ανέφερε πως όλη η ζωή του Χριστιανού είναι μια πορεία από τον Γολγοθά στην Ανάσταση. «Το Θείο Δράμα για κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται στο πλαίσιο της εκκλησίας, στον πνευματικό αγώνα είναι μια ζωντανή πραγματικότητα κάθε μέρα στη ζωή του, καθώς σύμφωνα με την προτροπή της εκκλησίας και του Ευαγγελίου πρέπει να σταυρώνουμε τον αμαρτωλό μας εαυτό και τα πάθη μας για να έρχεται ο Χριστός στη ζωή μας και να μας ανασταίνει με την πνοή του, τη ζωή του, δίνοντάς μας μια προοπτική αιωνιότητας», επεσήμανε.
Όμως αυτές τις ημέρες της Μ. Εβδομάδας προς την Ανάσταση κάτι αλλάζει. Όπως ανέφερε ο πατέρας Χαρίλαος βιώνουμε όλοι περισσότερο αυτά τα γεγονότα, καθώς τα ιερά Ευαγγέλια, τα ψάλματα της εκκλησίας, οι ιερές εικόνες, ο διάκοσμος, η όλη ατμόσφαιρα των ναών έρχεται να αναπαραστήσει τα γεγονότα του Θείου Δράματος όπως ακριβώς τα γνωρίζουμε από την πρώτη στιγμή που αισθανόμαστε ότι ανήκουμε στην εκκλησία.
«Όλα αυτά τα εξωτερικά στοιχεία, η πένθιμη εικόνα των ναών, οι κατανυκτικές ψαλμωδίες, τα χαμηλά φώτα, τα τροπάρια, έρχονται να μας μεταφέρουν νοερά στα σημεία όπου ο Χριστός θαυματούργησε, μαρτύρησε την αλήθεια και εν τέλει πέθανε από την αγάπη του για τον άνθρωπο, προκειμένου να τον λυτρώσει και να του χαρίσει την αιώνια ζωή», σημείωσε.
Την τελευταία δεκαετία κάθε Πάσχα είναι και μια επιστροφή όλο και περισσοτέρων νέων»
Το βλέμμα του πατέρα Χαρίλαου τα τελευταία δέκα χρόνια σκιρτά από την έλευση όλο και περισσότερων νέων στους Ναούς. Οι δυσκολίες της καθημερινότητας, τα στενέματα της ζωής όπως λέει χαρακτηριστικά, κάνει τους νέους ανθρώπους να αναζητήσουν μια ελπίδα και μια προοπτική και αυτό είναι κάτι που κάνει και τον ίδιο αισιόδοξο.
«Την τελευταία δεκαετία κάθε Πάσχα είναι και μια επιστροφή όλο και περισσοτέρων και περισσότερο των νέων, γιατί οι νέοι αποτελούν το μέλλον, είναι η συνέχεια της ζωής, η συνέχεια της κοινωνίας, η συνέχεια και η πρόοδος της εκκλησίας», είπε.
Πως όμως βιώνει εκείνος το Πάσχα; «Για τους κληρικούς το Πάσχα επαναλαμβάνεται σε κάθε Θεία Λειτουργία. Για κάθε κληρικό η κάθε Θεία Λειτουργία είναι ένα Πάσχα, σταυρώσιμο και αναστάσιμο», λέει. Θυμάται όμως την στιγμή που επισκέφθηκε τα Ιεροσόλυμα και βάδισε στα βήματα του Κυρίου.
«Όσοι αξιωθήκαμε να βρεθούμε στους Αγίους Τόπους έστω κι αν δεν ήταν Πάσχα ζήσαμε και βιώσαμε μια πολύ διαφορετική κατάσταση και τούτες τις μέρες, η ψυχή και ο νους μας πηγαίνει στους τόπους που αξιωθήκαμε να πάμε, εκεί που ο Χριστός έχυσε το αίμα του, εκεί που ακούμπησε αποκαμωμένος από το βάρος του Σταυρού. Όλα αυτά συντελούν στο να βιώνουμε τα γεγονότα. Ο Χριστός όμως θέλει η ζωή μας ολόκληρη να είναι μια ζωή από τον Γολγοθά στην Ανάσταση», επεσήμανε ο πατέρας Χαρίλαος.
Ευστάθιος Γραμμένος: «Γινόμαστε η «γέφυρα» της μουσικής και του λόγου με τον κάθε πιστό»
Ο Ευστάθιος Γραμμένος είναι ο πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Νικολάου. Η φωνή του συνοδεύει τους υπέροχους ύμνους και ψαλμούς που ειδικά τη Μ. Εβδομάδα φέρνουν δάκρυα σε πολλούς, αν πραγματικά νιώθουν το βαθύ τους νόημα.
«Ως ψάλτες έχουμε διπλή αποστολή. Είμαστε και πιστοί με ό,τι αυτό συνεπάγεται, που βιώνουμε τα Πάθη του Χριστού αλλά παράλληλα κάνουμε κι ένα λειτούργημα. Καλούμαστε να γίνουμε η «γέφυρα» της μουσικής και του λόγου με τον απλό πιστό. Είναι μια εύθραυστη πορεία να μεταδώσουμε κι εμείς αυτό που καλούμαστε να πάρουμε ως προσλαμβάνουσα», σημειώνει ο κ. Γραμμένος τονίζοντας πως οι ιεροί αυτοί ψαλμοί δεν είναι δυνατόν να μην σε συνεπάρουν όσο κι αν τους γνωρίζεις, όσες φορές κι αν τους έχεις ψάλλει.
«Όταν είναι μια απλή διεκπεραίωση ο κόσμος το καταλαβαίνει, όταν ανεβαίνουμε εκεί πάνω επηρεαζόμαστε από τα αισθήματα που περιγράφουμε. Πως μπορούμε να πούμε «σήμερον κρεμάτε επί ξύλου» αν δεν αισθανόμαστε ένα δέος;», είπε.
Κάθε φορά όμως, κάθε χρόνο, κάθε Πάσχα είναι ίδιο συναίσθημα που τον διακατέχει; Είναι μια επαναλαμβανόμενη κατάσταση; Η απάντηση του κ. Γραμμένου είναι όχι. Κάθε φορά που ψέλνει τους ύμνους της Μ. Εβδομάς είναι σαν να τους ψέλνει για πρώτη φορά.
«Κάθε φορά είναι σαν να μην τους έχουμε γνωρίσει, κάτι καινούργιο θα βρεις σε αυτούς. Κάθε φορά αισθάνεσαι ότι το ζεις για πρώτη φορά», τονίζει και δεν μπορεί να μην ξεχωρίσει το Τροπάριο της Κασσιανής τη Μ. Τρίτη, τα Εγκώμια της Μ. Παρασκευής, το «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου».
Τους ύμνους της Μ. Εβδομάδας τους «γνωρίζουμε» κάθε χρόνο. Κάθε φορά ανακαλύπτουμε κάτι
Ο κ. Γραμμένος όμως φέρνει στο νου του και τα προηγούμενα δύσκολα χρόνια λόγω της πανδημίας. Κλειστοί ναοί, μέτρα και απαγορεύσεις. Ένας Γολγοθάς των πιστών που οδηγεί στη φετινή Ανάσταση, καθώς πλέον ακόμη και με μέτρα προστασίας μπορούν να προσευχηθούν στους Ναούς και να βιώσουν το Θείο Δράμα.
«Στην πανδημία βιώσαμε τραυματικές καταστάσεις. Το πρώτο Πάσχα με κλειστούς ναούς ήταν οδυνηρό και για τους έξω που δεν ήταν στον Ναό, αλλά εξίσου οδυνηρό ήταν και για μας, που είμασταν κλεισμένοι επτά- οκτώ άτομα στον ναό, μόνοι μας και προσπαθούσαμε να αποδώσουμε τους ύμνους. Δεν είμαστε «καλλιτέχνες» που θέλουμε ακροατήριο, αλλά αν δεν έχεις κόσμο στην εκκλησία δεν μπορείς να αποδώσεις κι εσύ αυτό που πρέπει, γιατί βλέπουμε και στα μάτια του κόσμου, σιγοψιθυρίζει, βλέπουμε τις αντιδράσεις του», σημείωσε ο κ. Γραμμένος που βλέπει φέτος, από την αρχή της Σαρακοστής μια μεταστροφή του κόσμου, σημειώνοντας πως «ο κόσμος επιστρέφει στην εκκλησία».
Ο Πρωτοψάλτης του Αγίου Νικολάου όμως στέλνει και το δικό του μήνυμα. «Τελικά ό,τι και να κάνουμε όπως και να τα σχεδιάσουμε, είτε πιστεύει, είτε όχι ο καθένας είμαστε στα χέρια του Θεού κι εφόσον είμαστε στα χέρια του Θεού πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα όχι εφήμερα, αλλά με μια απλότητα σαν να μην υπάρχει αύριο και όσο μπορούμε να βοηθούμε τους γύρω μας. Κάποια στιγμή όλοι φεύγουμε από αυτή τη ζωή, τελικά αυτό μένει, το τι κάναμε για τους γύρω μας».
