Ξάφνου μια λάμψη – πύρινη φιδίσια
μια φλόγα σκίζει το σκοτάδι
και του Γιαμπού η φωνή παλικαρίσια
να πως πατιέται άπιστοι τ Αρκάδι
Η Ιερά Μονή Αρκαδίου, αφιερωμένη στη μνήμη των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, είναι κτισμένη στους πρόποδες του Ψηλορείτη, σε απόσταση 22 χιλ. από το Ρέθυμνο. Η αρχιτεκτονική δεν δημιουργεί ιδιαίτερη εντύπωση. Είναι ένας γνωστός τύπος Μοναστηριού. Η Ιστορική της παράδοση είναι εκείνη που χρυσώνει τη θύμησή της και την κάνει μόνιμο θησαυρό των Ελλήνων και κειμήλιο αθανασίας. Είναι το γλυκοχάραμα στης Κρήτης το σκοτάδι – είναι της Κρήτης η ζωή, το άγιο φυλαχτό της – είναι η Ελλάδα ολόκληρη μαζί με τα όνειρό της.
Διακόσια πενήντα χρόνια βρίσκονταν οι Τούρκοι στο νησί της Κρήτης. Οι 14 επαναστάσεις των Κρητικών πνίγονταν στο αίμα, με τις πιο χαρακτηριστικές των 1770, 1811, 1821, 1822, 1828 1858 με αποκορύφωμα την επανάσταση του 1866 με την οποία οι Κρήτες ζητούν την κατάργηση φόρων, σεβασμό της προσωπικής ελευθερίας με σύνθημα και στην επανάσταση αυτή ελευθερία ή θάνατος – Ένωση με τη μητέρα Ελλάδα.
Η Ιερά Μονή Αρκαδίου από τελούσε κέντρο πνευματικής καθοδήγησης καταφύγιο αλλά και κέντρο ανεφοδιασμού. Στις 7 Νοεμβρίου 1866 τουρκοαιγυπτιακές δυνάμεις με 15000 άνδρες, 30 πυροβόλα με Διοικητή τον Μουσταφά Ναιλή πασά, περικυκλώνουν την Μονή που μέσα βρίσκονται 964 άτομα από τους οποίους 254 πολεμιστές υπό τον Αρκάδα Ανθυπολοχαγό Ιωάννη Δημακόπουλο, τα δε υπόλοιπα γυναικόπαιδα, ζητώντας να αποχωρήσουν από την Μονή, για να πάρουν την απάντηση από τον Πρόεδρο της επιτροπής Ρεθύμνης και Ηγούμενο της Μονής Γαβριήλ Μαρινάκη «ο όρκος και το σύνθημά μας είναι Ελευθερία ή θάνατος και πλέον τούτου δεν θέλουμε να ακούσουμε τίποτε άλλο. Θα πολεμήσουμε», γνωρίζοντας πολύ καλά τι τους περίμενε κατά την αποχώρηση. Το γαληνεμένο τοπίο δονείται από τις ομοβροντίες των όπλων. Το Αρκάδι μένει ακλόνητο και ανυπότακτο στη λαίλαπα του άνισου αυτού αγώνα. Όλη τη μέρα βάσταξε η μάχη για να συνεχιστεί την επόμενη με πιο λυσσαλέες επιθέσεις χωρίς αποτέλεσμα. Με το ξημέρωμα της 9ης Νοεμβρίου οι Τούρκοι αρχίζουν τις επιθέσεις με νέες ενισχύσεις και με πιο βαριά πυροβόλα πιέζοντας τους υπερασπιστές της Μονής. Οι πολιορκημένοι μάχονται με νύχια και με δόντια, για την θρησκεία και την πατρίδα.
Ο Ηγούμενος καλεί όσους επιθυμούν να παραμείνουν Χριστιανοί, να μην συλληφθούν αιχμάλωτοι και να συγκεντρωθούν στην πυριτιδαποθήκη. Εκεί με τις ευλογίες του ο Κωστής Γιαμπουδάκης από το Άδελε Ρεθύμνου θέτει πυρ στα πυρομαχικά θάβοντας κάτω από την Μονή πολιορκητές και πολιορκημένους
Και σέρνει τη πιστόλα του – από το σελατρίκι
σαν αστραπή την άδειασε – στην μπαρουταποθήκη
τρόχανος γίνηκε η Μονή – και σείστη ο Ψηλορείτης
κι οι Τούρκοι ακόμα τρέμουνε όντε γροικούνε Κρήτη
Οι αδούλωτες ψυχές ενωμένες φτερούγισαν προς τον ουρανό, τον δικαιωμένο κόσμο των μαρτύρων, για να ανταμώσουν με τις ψυχές των ηρωικών μαρτύρων του Μεσολογγίου, του Ζαλόγγου και των Ψαρών, που επικά στέκονται δίπλα στο Αρκάδι στο ίδιο μέγεθος και στο ίδιο ύψος. Με την εθελοθυσία τους οι ηρωικοί Κρητικοί έγιναν μάρτυρες για την πατρίδα τους δείχνοντας για άλλη μια φορά σε όλο τον κόσμο, ότι είναι πιο κοντά στο θάνατο απ ότι στη σκλαβιά.
Η φιλοπατρία και ο χριστιανισμός σε όλο το μεγαλείο. Σε μια εποχή όπου τα ήθη, οι αξίες, οι αρχές και οι παραδόσεις μας περνούν δύσκολες μέρες κάθε χρόνο οφείλουμε να είμαστε ολοένα και πιο συνεπείς στο ραντεβού με την ιστορία στην κοινωνία μας. Η επέτειος για το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου ξυπνά μέσα μας αναμνήσεις και ιδανικά που πρέπει να διατηρήσουμε στην κοινωνία μας, για να δικαιώσουμε τους αγώνες των προγόνων μας και να φανούμε αντάξιοί των.
Το μνημόσυνο που τελεί η Κρητική Αδελφότητα Βόλου που φέρει το όνομα της Ιεράς Μονής ΑΡΚΑΔΙ αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής στους μάρτυρες της Αρκαδικής εθελοθυσίας
Αιωνία τους η μνήμη…
