Η οριοθέτηση των σχέσεων καλής γειτονίας ανάμεσα σε δύο χώρες δεν έχει να κάνει μόνο με το ιστορικό παρελθόν και το ρόλο του ξένου παράγοντα στη διαμόρφωση των σχέσεων. Έχει να κάνει και με τις προοπτικές ανάπτυξης μιας περιοχής μέσα στον παγκοσμιοποιημένο ορίζοντα. Έχει ακόμη να κάνει με τις δυνατότητες αφομοίωσης που παρέχει η επιστήμη, η τέχνη και η οικονομία.
Στην περίπτωση των σχέσεων Ελλάδος – FYROM το άνοιγμα έκανε η διπλωματία. Οι ΥΠΕΞ των δύο χωρών. Όμως η διπλωματία στα Βαλκάνια, και όχι μόνο, είναι επιβαρυμένη με δολοπλοκίες, αμοραλισμό και συνωμοσίες. Συχνά επέφερε εθνικές καταστροφές. Έχει όμως και εθνικές επιτυχίες. Στη διπλωματία οφείλεται η προσάρτηση εδαφών στην ελληνική επικράτεια και η σωστή επιλογή συμμάχων στην κρίσιμη στιγμή.
H επιστήμη έχει σήμερα σοβαρό λόγο στη διαμόρφωση των διεθνών σχέσεων. Η γλωσσολογία, η λαογραφία, η εθνολογία και φυσικά η ιστορία και η λογοτεχνία βοηθούν να γίνουν κατανοητοί οι δεσμοί μεταξύ γειτονικών λαών και να βρεθούν κώδικες επικοινωνίες. Η θρησκεία, οι κοινές ηθικές αξίες, τα έθιμα και οι παραδόσεις δείχνουν τις κοινές αφετηρίες μεταξύ των λαών. Όλα αυτά πρέπει σήμερα να αναδειχθούν μέσα από το πρίσμα μιας καινούργιας βαλκανικής πραγματικότητας, που θα βλέπει στο μέλλον, αντλώντας τα καλά παραδείγματα του παρελθόντος. Και τέτοια υπάρχουν πολλά.
Μια διπλωματική συμφωνία δίνει μια ευκαιρία στους επιστήμονες και στο λαϊκό στοιχείο να σκύψουν πάνω στα στοιχεία που ενώνουν και σε εκείνα που διαμορφώνουν ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Η οικονομία έρχεται τρίτη. Αφού δημιουργηθεί ένα κοινό οικονομικό πλαίσιο, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, και αφού επέλθει μια σχετική σύγκλιση οικονομιών, δίνεται η ευκαιρία για ανταλλαγές υπηρεσιών, κοινά προγράμματα σπουδών, ανταλλαγή επιστημονικού και εργατικού δυναμικού, τεχνολογίας και προϊόντων. Η οικονομία χρειάζεται μεγαλύτερη ενδοχώρα και η Ελλάδα χρειάζεται την ενδοχώρα των Βαλκανίων για πολλούς λόγους.
Ας δούμε λοιπόν θετικά μια συμφωνία με τη γείτονα χώρα και ας ενσκήψουμε στη γόνιμη αξιοποίησή της. Ας επιλέξουμε τους κατάλληλους πολιτικούς που πιστεύουν στη συνεργασία, ας καλέσουμε τους επαϊοντες και ας εμπιστευτούμε τους επιστήμονες που γνωρίζουν και τους επιχειρηματίες που πρωτοπορούν. Η τόλμη φέρνει την επιτυχία.
