Συμπληρώνονται αυτές τις μέρες 82 χρόνια από την επέτειο της ιστορικής μάχης του ΚΑΛΠΑΚΙΟΥ που έλαβε χώρα το Νοέμβριο του 1940 και είχε ως αποτέλεσμα την ανακοπή της προέλασης των ΙΤΑΛΟΑΛΒΑΝΩΝ προς τα ΓΙΑΝΝΕΝΑ.
Τιμώντας την θυσία των ηρώων αυτών ΕΛΛΗΝΩΝ που με πάθος-αυτοθυσία και ηρωισμό σε άθλιες καιρικές συνθήκες έπεσαν αλλά και επέζησαν (μεταξύ αυτών και του πατρός μου) στο ύψωμα ΓΚΡΑΜΠΑΛΑ , αλλά στάθηκαν το πρώτο εμπόδιο στον εισβολέα που ήταν πολυάριθμος σε δύναμη -ισχύ-πολεμικό υλικό και ανώτερο εξοπλισμό και ανέστειλαν την προέλαση του αναφέρω μερικά στοιχεία της ιστορικής μάχης σημαντικά .
ΣΗΜ.ΓΚΡΑΜΠΑΛΑ το ύψωμα ανατολικά και πάνω από το ΚΑΛΠΑΚΙ και πλησίον του χωριού του ΖΑΓΟΡΙΟΥ ΑΡΙΣΤΗ
Κατά το χρονικό διάστημα των δεκαεννέα μηνών που μεσολάβησε από την Ιταλική απόβαση στην Αλβανία μέχρι την κήρυξη του Ελληνοιταλικού πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940 , η VIII μεραρχία υπό τον αντισυνταγματάρχη ΧΑΡ.ΚΑΤΣΙΜΗΤΡΟ είχε επιστρατευθεί και ενισχυθεί σημαντικά.
Από την νύχτα της 29 Οκτωβρίου έως την 1η Νοεμβρίου τα Ελληνικά κεντρικά μεθοριακά τμήματα είχαν αποτραβηχτεί στα υψώματα της ΓΚΡΑΜΠΑΛΑ γύρω από το ΚΑΛΠΑΚΙ ΚΑΙ ΔΥΤΙΚΟ ΖΑΓΟΡΙ.
Δυτικά από το Ιόνιο έως το Καλπάκι οι Ιταλοί είχαν προχωρήσει ήδη βαθιά Πέρασαν τον ποταμό Καλαμά και στις 6 Νοεμβρίου κατέλαβαν την Ηγουμενίτσα ,η πορεία τους όμως προς ΓΙΑΝΝΕΝΑ-ΠΡΕΒΕΖΑ δεν μπορεί να συνεχιστεί όσο το ΚΑΛΠΑΚΙ στέκει και τους απειλεί. Προσέγγιζαν αλλά πάντα υπό τις εύστοχα πυρά του Ελληνικού πυροβολικού τους δημιουργούσαν σύγχυση-αποδιοργάνωση και σημαντικές απώλειες.
Κατά τις ημέρες αυτές ο εχθρός ήδη βομβάρδιζε την τοποθεσία αντίστασης με το πυροβολικό και την αεροπορία ιδιαίτερα του υψώματος ΓΚΡΑΜΠΑΛΑ χωρίς όμως αποτέλεσμα.
Ήδη από το Καλπάκι προς Δυτική Μακεδονία η κατάσταση είναι δύσκολη. Οι Ιταλοί έχουν εισχωρήσει στη Πίνδο προς Σαμαρίνα και Μέτσοβο σκοπός να κόψουν τις Ελληνικές δυνάμεις στα δύο.
Η ΓΚΡΑΜΠΑΛΑ κρατάει το κλειδί προς ΓΙΑΝΝΕΝΑ .
Στις 2 Νοεμβρίου 15.00 επιτίθενται στη ΓΚΡΑΜΠΑΛΑ η οποία αποκρούσθηκε με αρκετές απώλειες των Ιταλών. Στις 20.00 Ιταλικό τμήμα λόχου με Αλβανούς προχώρησε βαθιά στη χαράδρα και ανήλθε αθέατο στο ύψωμα στα 1060μ. Ενώ ταυτόχρονα άλλο Ιταλικό τμήμα επιτέθηκε από την άλλη δασώδη πλευρά ,η διμοιρία η οποία το υποστήριζε αναγκάστηκε να οπισθοχωρήσει σε παρακείμενα χωριά και έτσι το κατέλαβαν . Η VIII μεραρχία διατάσσει ανακατάληψη ,τότε όμως ξεσπάει χιονοθύελλα και αναβάλλεται μέχρι να βελτιωθούν οι συνθήκες. Στις 3 Νοεμβρίου το χάραμα 5.00 ξεκινάει η αντεπίθεση, ανερχόμενοι προς το ύψωμα συναντούν τους Αλβανούς που δεν τους περίμεναν λόγω συνθηκών, με αιφνιδιαστική ενέργεια διέλυσαν το τάγμα που είχε σημαντικές απώλειες .Στις 6.00 συναντούν συγκεντρωμένο στη χαράδρα ολόκληρο το 47ο σύνταγμα των Ιταλών έτοιμο να επιτεθεί .Τέσσερις Ελληνικές πυροβολαρχίες ανέλαβαν δράση και το διέλυσαν με αποτέλεσμα την ανακατάληψη του υψώματος. Στις 7 Νοεμβρίου οι Ιταλοί επιχειρούν ξανά να ανέβουν από τις 11.00 ξεκινούν σφοδρό βομβαρδισμό και από τις 15.00 άρχισε το πεζικό. Στις 22.00 Ιταλική διλοχία επωφελούμενη από το σκοτάδι καταλαμβάνει το ύψωμα . Όμως στις 24.00 με αντεπίθεση και αγώνα με λόγχη και χέρια παγωμένα εκ του συστάδην ανεκατελήφθη και έδιωξαν την Ιταλική αυτή δύναμη με σοβαρές απώλειες. Επρόκειτο για επίλεκτη Ιταλική μονάδα στα στήθη των στρατιωτών τους βρέθηκαν μεταλλικά εμβλήματα που έφεραν την επιγραφή<< στρατιώτες του θανάτου>>.
Στις 7 Νοεμβρίου ο αμυντικός αγώνας στην ΓΚΡΑΜΠΑΛΑ αλλά και σε ολόκληρη την ΗΠΕΙΡΟ τελειώνει .Η VIII μεραρχία αρχίζει πλέον και αναπτύσσετε επιθετικά και οι Ιταλοί αναδιπλώνονται οριστικά προς τον βορρά. Ο πόλεμος πλέον αλλάζει.
Στο ύψωμα της ΓΚΡΑΜΠΑΛΑ άφησαν την ζωή τους 13 ήρωες στρατιώτες (3 αξιωματικοί και 10 οπλίτες)σε όλο το επταήμερο οι απώλειες ήταν 3 αξιωματικοί και 57 οπλίτες και 208 τραυματίες. Οι αντίστοιχες Ιταλικές απώλειες 45 νεκροί στο ύψωμα και σύνολο17 αξιωματικοί 354 οπλίτες και 1200 τραυματίες.
Ετσι έμεινε στην ιστορία το ύψωμα της ΓΚΡΑΜΠΑΛΑ ως μία ακόμη τοποθεσία ηρωισμού -ανδρείας και φιλοπατρίας των
ΕΛΛΗΝΩΝ με τον κατασκευασμένο από την Ένωση Ζαγορισίων ΤΥΜΒΟ στο χώρο θυσίας με τα ονόματα των πεσόντων να μας θυμίζει ΥΠΕΡ ΠΑΝΤΩΝ ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ.
ΕΤΣΙ ΓΙΑ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΚΑΙ ΝΑ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΝΕΟΙ
*ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
