Το 2017 είναι αφιερωμένο στο έργο και στις ιδεολογικές αρχές του μεγάλου ‘Ελληνα συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη. Το πολιτισμικό βάθος και το πλάτος των ιδεών του έργου του κορυφώνεται στο μεγάλο σε μέγεθος και αξία ποιητικό έργο του “Οδύσσεια”. Στην “Οδύσσεια” ο Καζαντζάκης επιχειρεί μια επιτομή του παγκόσμιου πολιτισμού από τις απαρχές μέχρι τη σύγχρονη μεταπολεμική εποχή, ανασύρει το στοιχείο της καταπίεσης και της επανάστασης μέσα από τους μεγάλους πολιτισμούς, τον ατέρμονα αγώνα του ανθρώπου για ελευθερία, αυτοδιαχείριση και γνώση, το φίλιωμα των φυλών και σχεδιάζει το ταξίδι για το μεγάλο σκοπό, το “μεγάλο ρόδο”. Το “ρόδο” δεν είναι άλλο από την εσωτερική ολοκλήρωση του καθενός που μάχεται για να διατηρήσει το προσωπικό του όραμα, να το μοιραστεί με τους συντρόφους του και να το κάνει σκοπό της ζωής του. Για να το πετύχει πρέπει να περάσει απ’ όλες τις μεγάλες δοκιμασίες: τον πειρασμό της γυναίκας, τη θαλπωρή του σπιτικού, το ξεγέλασμα της εξουσίας, την αρπαγή της Ελένης, την τυραννία, τον πόλεμο, τη θάλασσα, την αναμέτρηση με τους δυνατούς και τη σαγήνη της επιστροφής. Το “μεγάλο ρόδο” ξανοίγεται μπροστά του μόνον όταν φτάνει στην άκρη της γης, στο Νότιο Πόλο. Αυτή η διαδρομή αποτελεί το πρώτο μέρος του πολιτικού οράματος του κάθε ανθρώπου.
Όπως ο Όμηρος ανήγγειλε την αυγή ενός καινούργιου κόσμου, έτσι και ο Καζαντζάκης με τη δική του μεγαλειώδη “Οδύσσεια” αναγγέλλει την αυγή ενός καινούργιου μεταπολεμικού κόσμου, που μέσα από αγώνες, τραγωδίες και βάσανα, θα φτάσει στον τελικό σκοπό που είναι η συμφιλίωση των ανθρώπων και ο κοινός πολιτισμός. Ο μεγάλος συγγραφέας επιλέγει τους Έλληνες να είναι οι κληρονόμοι ενός παγκόσμιου πολιτισμού, οι θαλασσοπόροι και ακούραστοι ταξιδευτές. Αναθέτει στους Έλληνες μια μεγάλη αποστολή. Αυτό είναι το δεύτερο καθήκον του πολιτικού ανθρώπου.
Ο Οδυσσέας του Καζαντζάκη αγωνίζεται εναντίον του κατεστημένου (Σπάρτη, Κρήτη, Αίγυπτος). Αμφισβητεί τους θεόπνευστους νομοθέτες – τον Λυκούργο, το Μίνωα , το Ραμσή Β’. Αφήνει το νόμο στη βούληση και στην εμπειρία των ανθρώπων. Θεμελιώνει την Ιδανική Πολιτεία αφού πρώτα αποσυρθεί στην έρημο. Αφού ταυτισθεί με τα μεγάλα πνεύματα της ιστορίας στη μοναχική τους πορεία, τον Φάουστ, το Δον Κιχώτη, τον Ιησού, το Βούδα, θα παραδώσει το πνεύμα του γαντζωμένος σε ένα παγόβουνο στο Νότιο Πόλο. Οι βασιλιάδες και τα ιερατεία ανήκουν στους “ξοφλημένους”, τους ξεπερασμένους από την ιστορία. Την αποστολή φέρνουν σε πέρας απλοί αλλά γενναίοι άνθρωποι με ένα ξεριζωμένο βασιλιά, τον Οδυσσέα, που αφήνει τα πλούτη και το σπιτικό του για τη μεγάλη αποστολή. Η ριζοσπαστικοποίηση και η ανατροπή είναι το τρίτο σκέλος της πολιτικής αποστολής του ανθρώπου.
Αφού ο Οδυσσέας ξεπλύνει τα χέρια του από το αίμα των μνηστήρων, ανοίγει πανιά από το χώρο ζύμωσης των ιδεών, που είναι η Ελλάδα, και βυθίζεται στους αρχέγονους πολιτισμούς (Ασία, Αφρική) μέχρι το μακρινό Νότο. Στο διάβα του, μέσα από ξεγελάσματα και πολέμους, χτίζει μια καινούργια θρησκεία, πάνω στην ανθρώπινη εμπειρία, μακριά από τις συστημικές θρησκείες των ανίερων συμβιβασμών. Απελευθερώνει την ομορφιά (Ελένη) και τη δημοκρατία (Φίδα). Μετέρχεται όλες τις πνευματικές δυνάμεις, του καλού και του κακού, για να προχωρήσει στο σχέδιό του. Σταδιακά συστρατεύονται στο πλευρό του όλες οι απόκληρες, βασανισμένες και στερημένες υπάρξεις. Οι άγιοι της δικής του θρησκείας είναι άνθρωποι της σκληρής δοκιμασίας, ναυτικοί, σιδεράδες, πολεμιστές, επαναστάτες, βασιλοπούλες καταπιεσμένες από την πατρική τυραννία, δαμάζουν τη θάλασσα, τη φωτιά, την έρημο και πορεύονται μαζί του στη μεγάλη δοκιμασία. Πίστη τους είναι η ανησυχία, ο ανέστιος κόσμος. Σκοπός τους να χτίσουν την Ιδανική Πολιτεία μακριά από τη ζεστή πατρογονική εστία. Το Μεγάλο Ρόδο. Για να το πετύχει αυτό πρέπει να ξεγελάσει το φύλακα της γλώσσας, που ξεχωρίζει τους ανθρώπους, να βυθιστεί στην αρχέγονη γλώσσα, στην πρωτογλώσσα που είναι κατανοητή από τους ανθρώπους όλων των φυλών. Η κοινή γλώσσα όλων των ανθρώπων είναι η κορύφωση του πολιτικού οράματος.
Το σχέδιο της “Οδύσσειας” είναι πολυεπίπεδο, δανείζεται στοιχεία όλων των πολιτισμών, γονιμοποιεί με ιδέες την άνυδρη γη, κάνει την έρημο μήτρα θρησκείας και πολιτισμού, κάνει τη γλώσσα τραγούδι λευτεριάς και τη σωματική ρώμη βοηθό της δυνατής σκέψης. Είναι τα σχέδια όλων των πολιτισμών, όλων των μεγάλων θρησκειών, μέσα από ένα όραμα, το πολιτικό όραμα του Νίκου Καζαντζάκη.
