Πολύ μελάνι χύθηκε τον τελευταίο καιρό για τη μεταρρύθμιση του σχολικού προγράμματος, τη δομή των μαθησιακών αντικειμένων και το δημοφιλές θέμα στους πολιτικούς της εκπαίδευσης, που είναι η κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων. Λίγα όμως ακούστηκαν για την ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, για τον τρόπο διεξαγωγής του μαθήματος, τη συνέπεια εκπαιδευτικών και μαθητών απέναντι στο ζητούμενο της γνώσης, τον εξοπλισμό και την καταλληλότητα των σχολικών αιθουσών, την επιμόρφωση και την επιστημονική κατάρτιση των εκπαιδευτικών, τις εργασιακές και υπηρεσιακές συνθήκες που επικρατούν στην εκπαίδευση και τέλος για την αξία που έχει στην αγορά εργασίας ένας τίτλος από τη δημόσια εκπαίδευση.
Οι σημερινές οικονομικές συνθήκες επιβάλλουν την άμεση αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου και της αξίας των τίτλων σπουδών που απονέμει για την αγορά εργασίας. Η προσφυγή στην ιδιωτική εκπαίδευση αποτελεί προνόμιο για ελάχιστους και σε καμία περίπτωση δεν οδηγεί σε μια ευνομούμενη, σύγχρονη και δημοκρατική κοινωνία που στηρίζεται στην ίδια γνώση για όλους. Τα βασικά προβλήματα της δημόσιας εκπαίδευσης είναι:
1) Η απαξίωση του προγράμματος σπουδών (οι μαθητές ενδιαφέρονται μόνον για μαθήματα που εξετάζονται στις πανελλαδικές).
2) Η δόμηση του ωρολογίου προγράμματος που ευνοεί τη διδασκαλία κάποιων μαθημάτων σε βάρος άλλων.
3) Η απαξίωση εκπαιδευτικών ειδικοτήτων που θεωρούνται δευτερεύουσες. Συχνά η αξία της γνώσης είναι αντίστροφη. Μαθήματα δομής της σκέψης είναι τα μαθήματα φιλοσοφικού και κοινωνικού προβληματισμού, όπως και η φιλοσοφία της τέχνης.
4) Αναβάθμιση των σχολικών αιθουσών και των κτιριακών εγκαταστάσεων ώστε να υποβάλλουν το σεβασμό στη γνώση.
5) Αναβάθμιση των ποιοτικών και γνωστικών κριτηρίων στην επιλογή και στην πρόσληψη εκπαιδευτικών
6) Τακτική αξιολόγηση του έργου σχολικής μονάδος και της προσφοράς του εκπαιδευτικού με κίνητρα εξέλιξης
7) Απαραίτητη η γνώση μιας ξένης γλώσσας και της πληροφορικής για την πρόσληψη εκπαιδευτικών.
8) Σεβασμός στην προσωπικότητα του εκπαιδευτικού μέσα από τη νομοθεσία, τις αποφάσεις του Υπουργείου Παιδείας, το πλαίσιο των μεταθέσεων και αποσπάσεων.
9) Οικονομική διευκόλυνση των εκπαιδευτικών που αναλαμβάνουν υπηρεσία σε απομακρυσμένες και δυσπρόσιτες περιοχές.
10) Εκσυγχρονισμένες βιβλιοθήκες σε κάθε σχολείο
11) Θεσμική στήριξη της εξωσχολικής διδακτικής ενίσχυσης των κοινωνικά αδύναμων μαθητών με ένα δημόσιο θεσμό κοινωνικού φροντιστηρίου με οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια.
Πρέπει η κοινωνία να σκύψει πάνω από το θεσμό του δημόσιου σχολείου με την ενεργό συμμετοχή των γονέων στους συλλόγους γονέων, με την τακτική επαφή με το σχολείο, με το σεβασμό στο ωράριο του σχολείου και τον αυστηρό έλεγχο της τακτικής φοίτησης των παιδιών. Η Πολιτεία πρέπει να κάνει αποφασιστικά βήματα στην έγκαιρη τοποθέτηση όλων των εκπαιδευτικών πριν την έναρξη του σχολικού έτους, στη διευκόλυνση των υπηρεσιακών μετακινήσεων, στην τακτική αξιολόγηση, στο σεβασμό στην προσφορά του εκπαιδευτικού. Όμως το κύριο βάρος για την καλή λειτουργία της δημόσιας εκπαίδευσης πέφτει στους γονείς και κηδεμόνες. Αυτοί είναι ο μοχλός συνεργασίας και πίεσης προς όλους τους φορείς και πρέπει να βρίσκονται δίπλα στους εκπαιδευτικούς και ποτέ απέναντι. Η ενίσχυση του δημόσιου σχολείου και η μείωση των δαπανών για πρόσθετη εκπαίδευση, περνάει από τη συγκατάβαση όλων των φορέων στις ανάγκες της εποχής: σήμερα πρέπει όλοι να προσφέρουμε περισσότερα και να απαιτούμε λιγότερα.
Η δημόσια εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες είναι η κεντρική δομή για την ανασύσταση του κράτους και την επανάκτηση της εμπιστοσύνης στις δυνάμεις της ελληνική κοινωνίας. Η παραγωγή επιστημόνων και τεχνικού προσωπικού από τα δημόσια εκπαιδευτήρια, και όχι μόνον η προσδοκία της επιστροφής των επιστημόνων του εξωτερικού ούτε των αποφοίτων των ακριβών κολλεγίων, αποτελεί το εφαλτήριο για το σεβασμό σε οτιδήποτε ελληνικό και στην επιστροφή της εμπιστοσύνης στις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου. Η ανάπτυξη είναι συλλογική υπόθεση, δεν είναι υπόθεση μιας κοινωνικής ελίτ, αποκομμένης από το πεπρωμένο και τις προοπτικές ενός ολόκληρου λαού. Σ’ αυτό συγκλίνουν και τα λόγια του Κυριάκου Μητσοτάκη που, την ώρα που γράφονται οι γραμμές αυτές, επισκέπτεται ένα δημοτικό σχολείο μιας λαϊκής συνοικίας της Αθήνας και δηλώνει:
«Θέλουμε ένα σχολείο δημιουργικό και αυτόνομο, που θα εξασφαλίζει συνθήκες ισότητας και θα στηρίζει τα πιο αδύναμα παιδιά. Με ένα πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες των καιρών και υποδομές αξιοπρεπείς και σύγχρονες».
