Έχει δύο ευρωπαϊκά χρυσά, ένα αργυρό και ένα χάλκινο, αλλά και ένα ασημένιο σε Παγκόσμιο. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες όμως πάντα κάτι… στραβώνει και η Εθνική Μπάσκετ Ανδρών δεν τα καταφέρνει… Βασικά δεν καταφέρνει καν να βρεθεί στα γήπεδα των Αγώνων, αφού όλες κι όλες τρεις φορές το πέτυχε αυτό, ενώ ένα ολυμπιακό μετάλλιο είναι το μόνο που λείπει από τη συλλογή της, ανεξαρτήτως χρώματος! Πάντως η νέα προσπάθεια ξεκίνησε από την Αθήνα με το Προολυμπιακό και συνεχίζεται απόψε στις 22:00 απέναντι στον Καναδά!
Η πρώτη φορά ήταν στην Ατλάντα το 1996 και στη συνέχεια το 2004 στην Αθήνα ως… οικοδέσποινα χώρα, ενώ ήταν παρούσα και το 2008 στην Κίνα. Ολυμπιακό μετάλλιο δεν κατάφερε να κερδίσει. Με βάση όμως τα προαναφερθέντα δεδομένα και μόνο το ότι θα είναι στο Παρίσι η ελληνική μπασκετική αποστολή, αποτελεί από μόνο του μία… επιτυχία. Μικρότερη μεν από αυτές που οι παλαιότεροι τουλάχιστον έχουν συνηθίσει, αλλά είναι ένα δείγμα ότι κάτι μπορεί να πάει καλύτερα στο μέλλον.
Η πρώτη προσπάθεια πάντως ήταν το 1952…
…Σε ένα άτυπο προολυμπιακό τουρνουά για τους Ολυμπιακούς στο Ελσίνκι, με τους προκριματικούς αγώνες να φιλοξενούνται στην πρωτεύουσα της Φινλανδίας επίσης. Κάποιοι βέβαια θεωρούν ότι αυτή ήταν η πρώτη συμμετοχή της Εθνικής σε Ολυμπιακούς Αγώνες, κάποιοι όμως τονίζουν ότι εκείνες οι αναμετρήσεις προηγήθηκαν της επίσημης έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, οπότε δεν θα πρέπει να θεωρούνται ως συμμετοχή στην τελική καταμέτρηση.
Προπονητής της ομάδας ο Νίκος Καραβιάς, και οι παίκτες για την εποχή τους και για τα ελληνικά δεδομένα, αφού το μπάσκετ τότε άρχισε να… εμφανίζεται στη χώρα, καλοί και που εξελίχθηκαν στη συνέχεια. Ανάμεσά τους η ιστορική μορφή του Φαίδωνα Ματθαίου που ξεχώριζε και του Ανέστη Πεταλίδη (αν και δεν τον εντοπίζουμε στη σύνθεση της εθνικής σε κανέναν αγώνα), ενώ τα αδέρφια Σπανουδάκη (Γιάννης και Αλέκος) ήταν και καινοτόμοι, σύμφωνα με τον δημοσιογράφο Βασίλη Σκουντή. «O επονομαζόμενος «Ατομιστής» Aλέκος Σπανουδάκης ήταν ο πρώτος παίκτης στην Ευρώπη, ο οποίος επιχείρησε το σουτ με άλμα (jump shot) και ο ανιδιοτελής Γιάννης εκείνος που λανσάρισε το screen στην άμυνα, ενώ ο συμπαίκτης τους στην Εθνική ομάδα, Τάκης Ταλιαδώρος (της ΧΑΝΘ) καθιέρωσε τη reverse ντρίμπλα!» αναφέρει σε κείμενό του το 2018!
Μία νίκη επί του Ισραήλ και δύο ήττες από την Ουγγαρία πάντως ήταν αρκετές για να αφήσουν την Ελλάδα εκτός Ολυμπιακών Αγώνων. Κάποιοι θεωρούν ότι αυτή η παρουσία ήταν η πρώτη της Ελλάδας σε Ολυμπιακούς Αγώνες, κάποιοι λένε ότι απλά ήταν η προκριματική φάση για τους τελικούς που διεξήχθησαν στη συνέχεια. Πάντως, όλοι έπρεπε να περιμένουν το 1996 και την Ατλάντα!
Στο κύκνειο άσμα του Γιαννάκη
Οι επιτυχίες ήρθαν σε κάποια φάση, αλλά όχι στα προολυμπιακά τουρνουά που όλα πήγαιναν από το κακό στο χειρότερο.
Το όνειρο της δεύτερης παρουσίας σε Ολυμπιακούς Αγώνες πραγματοποιήθηκε το 1996, όπου η Ελλάδα κέρδισε την 5η θέση, με τους τηλεθεατές και τους ακροατές επί ελληνικού εδάφους να… ξενυχτάνε για τα παιχνίδια, μιας και η διαφορά ώρας ήταν κάτι παραπάνω από σημαντική!
Προπονητής ήταν ο Μάκης Δενδρινός, ενώ παίκτες οι Παναγιώτης Γιαννάκης, Παναγιώτης Φασούλας, Φάνης Χριστοδούλου, Νίκος Οικονόμου, Φραγκίσκος Αλβέρτης, Κώστας Παταβούκας, Ευθύμης Μπακατσιάς, Γιώργος Σιγάλας, Λευτέρης Κακιούσης, Ντίνος Αγγελίδης, Ευθύμης Ρεντζιάς και Δημήτρης Παπανικολάου.
Στο πρώτο παιχνίδι η Ελλάδα θα ηττηθεί από την Πρώην Γιουγκοσλαβία 63-71 (Φασούλας 21 π.), αλλά πήρε τη νίκη 89-87 στη συνέχεια επί της Βραζιλίας (Οικονόμου 36 π.), με 80-69 επί του Πουέρτο Ρίκο (Οικονόμου 19 π.) και 108-86 επί της Κορέας (Σιγάλας 22 π.). όμως η Αυστραλία στη συνέχεια δεν μας χαρίστηκε για να επικρατήσει 103-62 (Οικονόμου 22 π.). Έτσι, στα προημιτελικά πέσαμε πάνω στη Λιθουανία, των Σαμπόνις και Μαρτσουλιόνις. Το 99-66 (Σιγάλας 18 π.) έμοιαζε να έρχεται… φυσιολογικά και σειρά είχε η μάχη για τις θέσεις 5-8.
Απέναντι στην Κίνα η Εθνική έκανε αυτό που έπρεπε επικρατώντας 115-75 (Φασούλας 19 π.) και ήρθε η μάχη για την 5η θέση με τη Βραζιλία του Όσκαρ Σμιτ, που είχε ανακοινώσει ότι αποχωρεί από την εθνική ομάδα της χώρας του. Το ίδιο όμως έκανε και ο Παναγιώτης Γιαννάκης, με τον αρχηγό της Ελλάδας να κλείνει την πορεία του με νίκη 91-72 (Σιγάλας 35 π.) και να κατακτά η ομάδα έτσι την 5η θέση στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Στην έδρα της αλλά και πάλι πέμπτη…
Η Αθήνα πανηγύριζε για τη φιλοξενία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 και η Εθνική ήλπιζε για μετάλλιο, που δεν ήρθε όμως ποτέ και αρκέστηκε και πάλι στην 5η θέση.
Λίγους μήνες πριν τους Αγώνες, ο προπονητής Γιάννης Ιωαννίδης παραιτήθηκε για να εισέλθει ως βουλευτής στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, και την ομάδα ανέλαβε για δεύτερη φορά μετά την περίοδο 1996-1998 ο Παναγιώτης Γιαννάκης και η σύνθεση έμοιαζε με αυτή υπερομάδας! Φραγκίσκος Αλβέρτης, Δημήτρης Διαμαντίδης, Νίκος Ζήσης, Μιχάλης Κακιούζης, Δήμος Ντικούδης, Λάζαρος Παπαδόπουλος, Θοδωρής Παπαλουκάς, Δημήτρης Παπανικολάου, Βασίλης Σπανούλης, Κώστας Τσαρτσαρής, Αντώνης Φώτσης, και Νίκος Χατζηβρέττας αποτελούσαν μία ομάδα που άφηνε υποσχέσεις!
H αρχή ήταν καλή με νίκη 76-54 επί της Αυστραλίας (Παπαδόπουλος 23 π.), ενώ η Ελλάδα το πάλεψε απέναντι στις ΗΠΑ αλλά λύγισε 77-71 (Φώτσης 22 π.). κακή όμως ήταν η εμφάνιση απέναντι στη Λιθουανία, από την οποία ηττήθηκε 76-98 (Ζήσης 18 π.)…
H συνέχεια απαιτούσε μόνο νίκες για να μπει η Ελλάδα στην οκτάδα. Απέναντι στην Αγκόλα ήρθε η πρώτη με 88-56 (Ντικούδης 15 π.), και η δεύτερη απέναντι στο Πουέρτο Ρίκο με 78-58 (Κακιούζης 16 π.).
Στην οκτάδα πέσαμε πάνω στους Αργεντίνους, που πήραν και το χρυσό μετάλλιο στη συνέχεια. Το τελικό 69-64 (Χατζηβρέττας 12 π.) άφησε την Ελλάδα να παλεύει για την 5η θέση… Εκεί βρήκαμε μπροστά μας και πάλι το Πουέρτο Ρίκο και με νίκη 85-75 (Κακιούζης 20 π.) πετύχαμε το… ελάχιστο!
Έξις δευτέρα φύσις…
Αφού έμαθε στην 5η θέση, δεν θέλησε ν’ αλλάξει κάτι ούτε και στην Κίνα η Εθνική, κι αυτό κατάφερε και πάλι.
Στο Προολυμπιακό της Αθήνας όλα κύλησαν ομαλά και έτσι η ελληνική ομάδα βρέθηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008, ως πρωταθλήτρια Ευρώπης κιόλας από το 2007 αλλά και ως δευτεραθλήτρια Κόσμου το 2006. Προπονητής και πάλι ο Παναγιώτης Γιαννάκης ενώ την ομάδα αποτελούσαν οι Θεόδωρος Παπαλουκάς, Αντώνης Φώτσης, Δημήτρης Διαμαντίδης, Νίκος Ζήσης, Σοφοκλής Σχορτσιανίτης, Κώστας Τσαρτσαρής, Γιάννης Μπουρούσης, Μιχάλης Πελεκάνος, Γιώργος Πρίντεζης, Βασίλης Σπανούλης, Παναγιώτης Βασιλόπουλος και Ανδρέας Γλυνιαδάκης.
Η αρχή είχε ήττα από την Ισπανία 81-66 (Σπανούλης 15 π.), αλλά η συνέχεια νίκη επί της Γερμανίας 87-64 (Σπανούλης 23 π.). Απέναντι στις ΗΠΑ σηκώσαμε τα χέρια ψηλά και χάσαμε 92-69 (Παπαλουκάς 15 π.) ενώ είχαμε εύκολο έργο με την Αγκόλα (102-61/Μπουρούσης 22 π.). Τελικά ήρθε και η νίκη επί της Κίνας 91-77 (Σπανούλης 19 π.) και πήγαμε στα προημιτελικά.
Εκεί μπροστά μας και πάλι η Αργεντινή… Τελικό αποτέλεσμα 80-78 (Φώτσης 17 π.) υπέρ των Λατινοαμερικάνων ήρθε μετά από ένα συγκλονιστικό παιχνίδι, με την Ελλάδα να έχει την τελευταία επίθεση, την οποία προσπάθησε να ολοκληρώσει ο Βασίλης Σπανούλης με σουτ τριών πόντων που βρήκε σίδερο… Έτσι, η ελληνική ομάδα έμεινε πέμπτη, χάνοντας από ΗΠΑ (χρυσό μετάλλιο), Ισπανία (ασημένιο μετάλλιο) και Αργεντινή (χάλκινο μετάλλιο)…
Τα δάκρυα του Γιάννη…
Ήταν εύκολο το μονοπάτι που κλήθηκε να διαβεί η Εθνική Ελλάδας στο φετινό προολυμπιακό τουρνουά; Κάθε άλλο, αλλά το αποτέλεσμα ήταν θετικό και έτσι το ελληνικό σύνολο θα είναι στο Παρίσι, για ν’ αντιμετωπίσει σε πρώτη φάση τους Καναδά, Ισπανία και Αυστραλία.
Το ότι το προολυμπιακό τουρνουά φιλοξενήθηκε στην Ελλάδα ήταν σίγουρα ένα πλεονέκτημα για την ελληνική ομάδα. Οι αντίπαλοι όμως δεν ήταν αμελητέες ποσότητες. Η Σλοβενία του Ντόντσιτς και η Κροατία είχαν ίδιες πιθανότητες να πάρουν τη θέση της Ελλάδας, ενώ από την άλλη η Δομινικανή Δημοκρατία ήταν μεν δυνατή αλλά όχι ικανή να απειλήσει, πόσο μάλλον η ομάδα της Αιγύπτου.
Τα πράγματα πάντως κύλησαν ομαλά. Νίκη επί της Δομινικανής Δημοκρατίας (109-82), νίκη και επί της Αιγύπτου (93-71), για να φτάσει η Ελλάδα στον κρίσιμο ημιτελικό με τη Σλοβενία. Ο Ντόντσιτς δεν αρκούσε και το ελληνικό σύνολο έκανε σπουδαίο παιχνίδι για να επικρατήσει 96-68 και να πάει στον τελικό με τους Κροάτες.
Από τον τελικό κρατάμε τη νίκη-πρόκριση στο Παρίσι. Ωστόσο μένει ανεξίτηλη η εικόνα του Γιάννη Αντετοκούνμπο να κάθεται δακρυσμένος μετά το τέλος του αγώνα ενώ ακούει από το κοινό να φωνάζει ρυθμικά το όνομά του. Είναι μία ακόμη δικαίωση και για τον ίδιο, που δεν έχει κάτι ν’ αποδείξει στην τελική, αλλά συνέχεια καλείται να το κάνει αυτό σε μία χώρα και σε έναν πληθυσμό που έχει εθιστεί στην τοξικότητα.
Eίναι ίσως και μία δικαίωση και γι’ αυτούς-ες που τα προηγούμενα χρόνια ήταν σε θέση άμυνας και πάλευαν για τ’ αυτονόητα, έστω και αν δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν ποτέ αποτελεσματικά τα εμπόδια που τους έβαλε η ίδια τοξική κοινωνία…
Χρυσόστομος Τρίμμης
