Αλλαγή σελίδας στην ΕΥΠ, καθώς με το νέο Προεδρικό Διάταγμα που τέθηκε σε ισχύ πριν από λίγες ημέρες, η υπηρεσία προχωράει σε σημαντική αναδιάρθρωση τόσο στην οργανωτική όσο και στη λειτουργική της δομή.
Το Προεδρικό Διάταγμα για την ΕΥΠ δημοσιεύτηκε στις 4 Απριλίου του 2024 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ενώ η αναδιοργάνωση της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών κρίθηκε αναγκαία, προκειμένου να ανταποκριθεί στις προκλήσεις των συμβατικών και υβριδικών απειλών της σύγχρονης εποχής.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πήγες, οι αλλαγές εστιάζουν στην ανάπτυξη των νέων δομών και την εισαγωγή καινοτόμων διαδικασιών που έχουν σαν στόχο την επίτευξη μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας στην αντιμετώπιση των σύγχρονων απειλών στον τομέα της Εθνικής Ασφάλειας.
Τρεις θα είναι κύριοι πυλώνες της νέας δομής της ΕΥΠ. Πρόκειται για την ενίσχυση των επιχειρησιακών και αναλυτικών δυνατοτήτων, τη διοικητική αναδιάρθρωση – εκπαίδευση και την λογοδοσία – εξωστρέφεια.
Στον πρώτο από αυτούς, αναβαθμίζεται η διαδικασία συλλογής πρωτογενούς πληροφοριακού υλικού της ΕΥΠ. Παράλληλα, ιδρύεται στα πρότυπα ξένων ομόλογων Υπηρεσιών, Διεύθυνση Επιχειρήσεων με κύριο ρόλο τη συλλογή, αξιοποίηση και την επεξεργασία πληροφοριών, αποσκοπώντας στην αποτροπή απειλών κατά της εθνικής κυριαρχίας, στην προάσπιση των εθνικών συμφερόντων, στην προστασία του δημοκρατικού πολιτεύματος και των θεμελιωδών δικαιωμάτων του και στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος.
Ταυτόχρονα, η ενιαία Διεύθυνση Ανάλυσης που θα δημιουργηθεί, θα εστιάσει στη διενέργεια εμπεριστατωμένης ανάλυσης πληροφορίων, χρησιμοποιώντας στοιχεία από το ευρύ φάσμα των υπηρεσιών της ΕΥΠ, καθώς και συνεργαζόμενων υπηρεσιών και συναρμόδιους φορείς, με σκοπό την παροχή κρίσιμων πληροφοριών και εκτιμήσεων στις αρμόδιες αρχές, για την καλύτερη αντιμετώπιση και την πρόληψη απειλών που στρέφονται κατά της εθνικής ασφάλειας.
Στοχεύοντας στην ενίσχυση της διαλειτουργικότητας μεταξύ των υπηρεσιακών μονάδων της Ε.Υ.Π. και στην αποφυγή του κατακερματισμού της πληροφορίας, προβλέπεται η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δυο αυτών Διευθύνσεων, ώστε να αποτελέσουν ακρογωνιαίο λίθο για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων και της ασφάλειας της χώρας.
Όσον αφορά τώρα στην αντιμετώπιση των κυβερνοεπιθέσεων και της κυβερνοκατασκοπείας, οι αρμόδιες υπηρεσίες της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφορίων θα ενισχυθούν με την ενσωμάτωση προηγμένων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα συστήματα ανάλυσης δεδομένων. Τέλος, για την καλύτερη διαδραστική αντιμετώπιση συγκεκριμένων απειλών κατά της εθνικής ασφάλειας προβλέπεται και η σύσταση Επιχειρησιακών Κέντρων ορισμένου χρόνου και σκοπού.
Διοικητική αναδιάρθρωση – Εκπαίδευση
Στον τομέα της διοικητική αναδιάρθρωσης και της εκπαίδευσης θα ιδρυθεί ακαδημία πληροφοριών και αντικατασκοπείας, ενώ βάσει του νέου Προεδρικού Διατάγματος θα συσταθούν νέοι κλάδοι προσωπικού κατά τα πρότυπα Υπηρεσιών Πληροφοριών του εξωτερικού, όπως ο κλάδος των Χειριστών Πληροφοριών, Αναλυτών Πληροφοριών, Χειριστών Κυβερνοχώρου, Αναλυτών Κυβερνοχώρου.
Σύμφωνα με τις αρμόδιες πηγές, στενά συνυφασμένες με τις ως άνω καινοτομίες είναι και η ριζική αλλαγή στη διαδικασία των προσλήψεων και στην εκπαίδευση – μετεκπαίδευση του συνόλου του προσωπικού. Για πρώτη φορά συμπεριλαμβάνεται διάταξη για υποχρεωτικό χρόνο παραμονής στην Υπηρεσία, ο οποίος ορίζεται στα δέκα έτη, και συνδέεται άμεσα η ανάκληση της εξουσιοδότησης ασφαλείας για τον χειρισμό πληροφοριών με τη δυνατότητα μετάταξης σε άλλες υπηρεσίες για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Παράλληλα, εισάγεται για πρώτη φορά η διαδικασία φοίτησης του πολιτικού προσωπικού στην Ακαδημία Πληροφοριών και Αντικατασκοπείας της Ε.Υ.Π., όπου το πολιτικό προσωπικό υποβάλλεται σε υποχρεωτική θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση. Η θεωρητική εκπαίδευση διαρκεί έως οκτώ μήνες αναλόγως της ειδικότητας. Οι δόκιμοι υπάλληλοι θα συμμετέχουν επίσης σε τελικές εξετάσεις μετά την ολοκλήρωση ενός διετούς κύκλου σπουδών και για τη μονιμοποίηση τους θα απαιτείται η επιτυχής ολοκλήρωση των σπουδών εντός του προβλεπόμενου χρονικού πλαισίου. Αντίστοιχα, για πρώτη φορά προβλέπονται και ανάλογες διαδικασίες για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που αποσπάται στην Ε.Υ.Π..
Λογοδοσία και εξωστρέφεια
Σημαντικοί άξονες της οργανωσιακής αναδιάρθρωσης είναι η σύσταση Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου και Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας. Η καθιέρωση ενός μηχανισμού εσωτερικού ελέγχου της Υπηρεσίας, μέσω της σύστασης της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου, η οποία θα έχει ως αρμοδιότητα τον εντοπισμό και τη διερεύνηση υποθέσεων διαφθοράς και παραβίασης της ακεραιότητας του προσωπικού και τον έλεγχο της τήρησης των διαδικασιών ασφαλείας της Υπηρεσίας, θα συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη διασφάλιση της νομιμότητας, ενισχύοντας τη λογοδοσία του προσωπικού της.
Μέσω της σύστασης του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας επιχειρείται η ενίσχυση της εξωστρέφειας, πάντα στο μέτρο που επιτρέπεται για μια Υπηρεσία Πληροφοριών και η οικοδόμηση σχέσης εμπιστοσύνης της Υπηρεσίας με την κοινωνία των πολιτών.
Σημαντικό ρόλο στην εξωστρέφεια της Ε.Υ.Π. θα διαδραματίσει και η Υπηρεσία Ιστορικού Αρχείου και Ιστορικού Μουσείου, η οποία στοχεύει στην ανάδειξη του σημαντικό ρόλου της στην ιστορία για την ασφάλεια της χώρας. Με τη δημιουργία του Μουσείου η Υπηρεσία μεριμνά για τη διατήρηση της ιστορίας της, κάνοντας την προσιτή και κατανοητή στο κοινό. Παράλληλα, η αξιοποίηση του Ιστορικού Αρχείου, μέσω του αποχαρακτηρισμού εγγράφων, θα προσφέρει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τις δράσεις της Υπηρεσίας.
Τέλος όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος αποτελεί το πρώτο αποφασιστικό και νομικά απαραίτητο βήμα για την αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό της Υπηρεσίας. Οι διατάξεις του όμως θα εξειδικευτούν και θα εξηγηθούν μέσω σειράς εσωτερικών θεσμικών κειμένων και αναλυτικών οδηγιών, που θα υλοποιούν και θα προωθούν τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές, που αναγκαστικά, σε αρκετά σημεία, περιγράφονται γενικά σε αυτό.
Ενδεικτικά, αναφέρονται η σύσταση Operation και Knowledge Centers, η εισαγωγή κώδικα δεοντολογίας, η καθιέρωση νέου βαθμολογίου – καθηκοντολογίου κ.ά., η προετοιμασία των οποίων βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη και που συνδυαστικά και συμπληρωματικά με τις ρυθμίσεις του Π.Δ. δημιουργούν ένα σύγχρονο πλαίσιο λειτουργίας, οδηγώντας την Ε.Υ.Π. σε μια νέα εποχή.
