Ενώπιον της Α΄ ανακρίτριας Θεσσαλονίκης, ξεκίνησαν σήμερα οι απολογίες των συλληφθέντων για το κύκλωμα παράνομων υιοθεσιών και εμπορίας ωαρίων, που εξαρθρώθηκε έπειτα από πολύμηνη αστυνομική έρευνα της Δίωξης Οργανωμένου Εγκλήματος Θεσσαλονίκης, υπό την κωδική ονομασία «Λητώ».
Για την υπόθεση έχουν συλληφθεί 12 άτομα, μεταξύ των οποίων ένας 48χρονος Έλληνας δικηγόρος και μια 53χρονη γυναικολόγος, ομογενής από τη Γεωργία, που εμφανίζονται ως «ηγετικά» στελέχη της εγκληματικής οργάνωσης.
Το κατηγορητήριο περιλαμβάνει συνολικά 66 πρόσωπα, ανάμεσα στα οποία δύο αδελφές με καταγωγή από τη Γεωργία (40 και 41 ετών) και μία ακόμη ομογενής (40 ετών) στις οποίες αποδίδεται κεντρικός ρόλος, διάφοροι αποκαλούμενοι ως «μεσάζοντες», στελέχη και υπάλληλοι ιδιωτικών κλινικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, βιολογικές μητέρες κ.ά.
Η ογκώδης δικογραφία αφορά 27 παράνομες υιοθεσίες, εκ των οποίων κάποιες σε απόπειρα, 24 περιπτώσεις εμπορίου ωαρίων σε κέντρα ιατρικής υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και έξι υποθέσεις με παρένθετες μητέρες.
Πώς οδηγήθηκαν οι αρχές στα «ίχνη» του κυκλώματος
Στις 3 Μαρτίου 2019 μια γυναίκα 30 ετών γεννά σε κεντρική ιδιωτική κλινική της Θεσσαλονίκης ένα αγοράκι, αλλά το νεογέννητο αποφασίζεται να διακομισθεί αμέσως στο «Ιπποκράτειο» νοσοκομείο, λόγω προβλημάτων υγείας. Δεκαπέντε μέρες αργότερα, άγνωστη γυναίκα, που μιλούσε ελληνικά με ξένη προφορά, καλεί στο «Ιπποκράτειο» και ισχυριζόμενη ότι το νεογνό επρόκειτο να πουληθεί, ζητεί να μην παραδοθεί στη βιολογική του μητέρα. Το ίδιο τηλεφώνημα επαναλαμβάνεται δύο μέρες αργότερα, γεγονός που κινητοποιεί την κοινωνική λειτουργό του νοσοκομείου και με εντολή της εισαγγελέως ανηλίκων Θεσσαλονίκης το αγοράκι παραμένει στο νοσηλευτικό ίδρυμα.
Αυτό που υποψιάζονται οι διωκτικές αρχές είναι ότι η 30χρονη γυναίκα από τη Βουλγαρία είχε συμφωνήσει να παραδώσει το παιδί της σε άτεκνο ζευγάρι Ελλήνων που είχε προκαταβάλλει χρήματα. Από την αστυνομική έρευνα που θα ακολουθήσει θα διαπιστωθεί ότι πίσω απ’ αυτήν την παράνομη υιοθεσία κρύβεται ένα καλά οργανωμένο κύκλωμα, το οποίο μεταφέρει γυναίκες Ρομά από τη γειτονική χώρα στην Ελλάδα, για να γεννήσουν κατά παραγγελία, κι άλλες που δίνουν τα ωάριά τους ή αναλαμβάνουν να γίνουν παρένθετες μητέρες, πάντα έναντι αμοιβής.
Η υπόθεση της 30χρονης φαίνεται πως έδρασε ως «καταλύτης» για την εξάρθρωση αυτού του κυκλώματος, η φερόμενη δράση του οποίου εκτιμάται ότι ξεκίνησε τουλάχιστον από το 2016, με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, προσφέροντας παράνομα κέρδη που, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της Αστυνομίας, ξεπερνούν τις 500.000 ευρώ.
Η δράση και τα «κέρδη» του κυκλώματος
Από τα διωκτικά έγγραφα και τις εκατοντάδες απομαγνητοφωνημένες τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ των εμπλεκόμενων προσώπων, που περιλαμβάνονται στην πολυσέλιδη δικογραφία, φαίνεται πως η παράνομη υιοθεσία στην περίπτωση της 30χρονης «ναυάγησε». Αναδεικνύεται επίσης ο «προβληματισμός» των μελών του κυκλώματος για την τροπή της υπόθεσης με την εισαγγελική παραγγελία και η «ανησυχία» τους μήπως η παράνομη υιοθεσία δεν προχωρήσει. Είναι χαρακτηριστικό ότι γυναίκα με κεντρικό ρόλο στη δράση της οργάνωσης -που παρουσιάστηκε ως συνοδός στην κλινική όπου γέννησε η Βουλγάρα και εμφανίζεται να επικοινωνεί καθημερινά μαζί της- διατυπώνει φόβους ότι θα φτάσει στα ίχνη της η Αστυνομία, καθώς είχε προηγηθεί λίγες βδομάδες νωρίτερα η σύλληψη δύο γυναικών από την Βουλγαρία για εμπλοκή σε παράνομες υιοθεσίες, που όπως θα διαπιστωθεί μετά, συνδέονταν με το συγκεκριμένο κύκλωμα.
Την ίδια ώρα κι εν όψει του διαφαινόμενου «ναυαγίου» στην περίπτωση υιοθεσίας του βρέφους της 30χρονης τα ηγετικά στελέχη του κυκλώματος αναζητούν εναλλακτική λύση για τους ανάδοχους γονείς που έχουν πληρώσει ήδη αδρά. Έτσι εντοπίζουν άλλη Βουλγάρα που κυοφορεί δίδυμα και επρόκειτο να δώσει το ένα από τα δύο της παιδιά. Καθώς όμως αυτό είναι κοριτσάκι, η τιμή, όπως καταγράφεται στις συνομιλίες, διαφοροποιείται. Η εξέλιξη αυτή καταδεικνύει -κατά το πολυσέλιδο κατηγορητήριο- «τη δυναμική της εγκληματικής οργάνωσης, τη δικτύωσή της και την ικανότητα να προχωράει και να περατώνει τις παράνομες υιοθεσίες που ξεκινάει ακόμη κι όταν δεν εξελίσσονται ομαλά, αξιοποιώντας τον μεγάλο κύκλο δράσης που έχει αναπτύξει, τις γνωριμίες των μελών της και την αυξημένη δραστηριότητά τους».
Ανάμεσα στις περιπτώσεις που εξιχνίασε η Αστυνομία είναι κι αυτή μίας 29χρονης που φέρεται σε βάθος έξι με επτά χρόνων να γεννά διαδοχικά τρία παιδιά και να τα δίνει σε υιοθεσία. Μάλιστα, στην τελευταία περίπτωση, οι υποψήφιοι γονείς λόγω ορίου ηλικίας δεν έχουν τη δυνατότητα να προβούν σε υιοθεσία, οπότε το «κώλυμα» αυτό φέρεται να παρακάμπτεται με την αναγνώριση του παιδιού ως βιολογικού τέκνου του θετού πατέρα, προερχόμενο από σαρκικές σχέσεις του με τη βιολογική μητέρα (πράξη εκούσιας αναγνώρισης).
Κοινός παρονομαστής όλων των περιπτώσεων που περιγράφονται στη δικογραφία είναι ότι η εγκληματική οργάνωση εκμεταλλευόταν «το καθεστώς ένδειας στο οποίο βιώνουν οι κυοφορούσες στη Βουλγαρία, μη έχοντας πιθανόν άλλο βιοποριστικό μέσο», ενώ ορισμένες απ’ αυτές αναγνωρίστηκαν ως πρόσωπα που περιστασιακά εκδίδονταν, άνευ άδειας, στη Θεσσαλονίκη. Σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις της Αστυνομίας, η αμοιβή για τις βιολογικές μητέρες ανερχόταν σε 4.000-5.000 ευρώ και καταβαλλόταν σε δόσεις. Το συνολικό κόστος της παράνομης υιοθεσίας ανερχόταν σε 25.000 – 28.000 ευρώ, ποσό το οποίο κάλυπταν οι θετοί γονείς και περιελάμβανε οδοιπορικά και έξοδα διαμονής για τις κυοφορούσες, νοσήλια – τοκετός, αμοιβές για παροχή νομικών υπηρεσιών κ.ά.
Εμπόριο ωαρίων
Διαφορετικός ήταν ο «τιμοκατάλογος» στο δεύτερος σκέλος της φερόμενης δράσης του κυκλώματος, αυτό του εμπορίου ωαρίων. Από τις καταγεγραμμένες συνομιλίες διαπιστώθηκε ότι εμπλεκόμενες κλινικές υποβοηθούμενες αναπαραγωγής με τις οποίες φέρεται να συνεργαζόταν το κύκλωμα, αποζημίωναν τις δότριες ωαρίων με το ποσό των 1.200 μέχρι 1.500 ευρώ. Από το συγκεκριμένο ποσό που εισέπρατταν ως αποζημίωση οι δότριες, οι ίδιες κατέβαλλαν τουλάχιστον 200 ευρώ στις «μεσάζουσες» που τις οδηγούσαν στις κλινικές (ως μεσιτική αμοιβή), ενώ οι κλινικές κατέβαλαν στην ίδια τη μεσολαβήτρια επιπλέον σε μετρητά, χρηματικό ποσό 200 ευρώ για κάθε δότρια. Η «δεξαμενή» των γυναικών που εμφανίζονται να πωλούν τα ωάρια προερχόταν τόσο από τη Βουλγαρία όσο κι από την Ελλάδα (γυναίκες Ρομά από τη Θεσσαλονίκη και ομογενείς από τη Γεωργία).
Στρατολόγηση παρένθετων μητέρων
Η «μεσιτεία» φέρεται να ήταν το κυρίαρχο στοιχείο και στις περιπτώσεις στρατολόγησης των παρένθετων μητέρων. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, οι γυναίκες – «μεσάζουσες» αξίωναν από τις υποψήφιες για παρένθετη μητρότητα το ποσό των 1.000 ευρώ, ενώ οι κλινικές φαίνεται πως αποζημίωναν με τη σειρά τους τις «μεσάζουσες». Το κόστος που έπρεπε να καταβάλλει ένα άτεκνο ζευγάρι προκειμένου να χρησιμοποιήσει μία παρένθετη μητέρα υπολογίζεται πως κυμαινόταν από 20.000 – 25.000 ευρώ.
