Στο επιστημονικό συνέδριο με τίτλο «Επενδυτικός – αναπτυξιακός προγραμματισμός και διοίκηση οικονομικών αξιών στην Τοπική Αυτοδιοίκηση», το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Ξάνθη μεταξύ 12 και 15 Μαΐου, συμμετείχε ο Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος. Στο πλαίσιο των εργασιών του συνεδρίου, ο κ. Τριαντόπουλος παρέθεσε ομιλία με θέμα «Θεσμικό πλαίσιο για την Κρατική Αρωγή (Ν. 4797/2021) και διαδικασίες στήριξης περιοχών που επλήγησαν από θεομηνίες σε συνεργασία με τους ΟΤΑ», εστιάζοντας στο νέο θεσμικό πλαίσιο για την Κρατική Αρωγή, αλλά και τη σημασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης κατά την εφαρμογή των μέτρων στήριξης, αποκατάστασης και ανασυγκρότησης στις περιοχές που πλήττονται από φυσικές καταστροφές.
Ακολουθούν βασικά σημεία από την ομιλία του κ. Χρήστου Τριαντόπουλου:
«Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, η οποία βρίσκεται εγγύτερα στις τοπικές κοινωνίες και έχει γνώση των ιδιαίτερων αναγκών των περιοχών και των πολιτών, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και ευημερία. Αλλά και στις δύσκολες συγκυρίες, όταν προκύπτουν έκτακτες περιστάσεις και ανάγκες, όπως είναι το ‘χτύπημα’ μίας φυσικής καταστροφής, ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι κομβικός στη διαδικασία στήριξης και αποκατάστασης των πληγεισών περιοχών.
Ήταν μετά από τέτοιες δύσκολες περιστάσεις, μετά από τις μεγάλες ανάγκες που δημιουργήθηκαν από το πέρασμα της θεομηνίας του ‘Ιανού’ τον Σεπτέμβριο του 2020, που ξεκίνησε και η μεταρρύθμιση του πλαισίου της Κρατικής Αρωγής μετά από φυσικές καταστροφές, με τη θέσπιση του νόμου 4797/2021.
Τότε, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, και σε στενό συντονισμό και συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, άρχισε να διαμορφώνεται μία νέα φιλοσοφία όσον αφορά τη διαχείριση των συνθηκών που δημιουργούνται σε μία περιοχή μετά την εκδήλωση μιας φυσικής καταστροφής. Και αυτή η νέα φιλοσοφία βασίζεται στον διττό στόχο αφενός η στήριξη να φτάσει γρήγορα και δίκαια στους πληγέντες που τη δικαιούνται και αφετέρου να προχωρήσει όσο το δυνατόν ταχύτερα η αποκατάσταση των περιοχών. Αποκατάσταση, η οποία ιδιαίτερα για τις περιοχές που δοκιμάστηκαν πολύ μετά το πέρασμα μιας φυσικής καταστροφής, συνοδεύεται από ένα άλλο στοιχείο. Το στοιχείο της ανασυγκρότησης, ώστε να διαμορφωθούν συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης για το μέλλον.
Φυσικά, βασικό συστατικό όλης αυτής της διαδικασίας είναι η παρουσία στο πεδίο και η στενή συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση πρώτου και δεύτερου βαθμού, την τοπική κοινωνία και τους παραγωγικούς φορείς. Διότι μόνο μέσα από τη συνεργασία όλων μας είναι δυνατό να οικοδομήσουμε και την απαραίτητη εμπιστοσύνη ανάμεσα στους πολίτες και το κράτος, ιδιαίτερα τη στιγμή που ο πολίτης έχει περισσότερο από ποτέ την ανάγκη να έχει το κράτος ως αρωγό. Την επαύριον, δηλαδή, μίας φυσικής καταστροφής.
Με γνώμονα, λοιπόν, αυτές τις κατευθύνσεις, και μέσα από την εμπειρία του συντονισμού και της στενής παρακολούθησης της υλοποίησης των μέτρων στήριξης και αποκατάστασης, προχωρήσαμε στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου της Κρατικής Αρωγής προς επιχειρήσεις, με τη θέσπιση του νόμου 4797/2021. Με στόχο να διαμορφωθεί ένα συνεκτικό και ενιαίο θεσμικό πλαίσιο, χωρίς κατακερματισμό αρμοδιοτήτων και να επιταχυνθούν οι διαδικασίες απόδοσης αποζημιώσεων, θεσπίζοντας παράλληλα και την πρόβλεψη για χορήγηση προκαταβολής. Συμπεριλαμβάνοντας στην περίμετρο των δικαιούχων και τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες απέναντι στα ακραία καιρικά φαινόμενα, τα οποία δυστυχώς, λόγω και της κλιματικής κρίσης, αυξάνονται σε συχνότητα και ένταση.
Και, φυσικά, προβλέποντας ποσοστά επιχορήγησης σαφώς υψηλότερα σε σύγκριση με το παρελθόν. Το πλαίσιο της Κρατικής Αρωγής εδράζεται στη στενή συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση – και ειδικότερα με την Τοπική Αυτοδιοίκηση δεύτερου βαθμού, την Περιφέρεια. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε τις Επιτροπές Κρατικής Αρωγής, το υπό σύσταση Μητρώο των Μελών των Επιτροπών, τον Περιφερειακό Συντονιστή Κρατικής Αρωγής και άλλες διαδικασίες.
Ωστόσο, η μεταρρύθμιση του πλαισίου της Κρατικής Αρωγής είναι μία δυναμική διαδικασία, που εξελίσσεται και διευρύνεται για να ανταποκρίνεται κάθε φορά στις πιεστικές ανάγκες που προκύπτουν και για να διορθώνονται αδυναμίες του παρελθόντος. Αυτό συνέβη και μέσα στο διάστημα του ενός και πλέον χρόνου που έχει μεσολαβήσει από τη θέσπιση του νόμου για την Κρατική Αρωγή.
Το πλαίσιο εξελίχθηκε και εμπλουτίστηκε με νέες, ψηφιοποιημένες διαδικασίες, ώστε με ταχύτητα και χωρίς γραφειοκρατικές καθυστερήσεις οι πολίτες να μπορούν να λάβουν άμεσα προκαταβολή της δικαιούμενης αποζημίωσής τους. Αυτή ήταν η ενίσχυση της πρώτης αρωγής, η οποία προβλέφθηκε τόσο για τις επιχειρήσεις που υπέστησαν ζημιές όσο και για τους πολίτες και τα νοικοκυριά που επλήγησαν, με τη θεσμοθέτηση της πρώτης αρωγής έναντι της στεγαστικής συνδρομής για την αποκατάσταση ζημιών σε κτίρια και της πρώτης αρωγής για την αποζημίωση της οικοσκευής. Και όλα αυτά έγιναν μέσα από μία νέα, ενιαία ψηφιακή πλατφόρμα, το arogi.gov.gr.
Την ίδια στιγμή, παράλληλα με τα οριζόντια μέτρα, αναπτύχθηκαν και στοχευμένα μέτρα στήριξης για παραγωγικούς κλάδους που υπέστησαν ιδιαίτερα σημαντικό πλήγμα, ενώ αντίστοιχα εισήχθησαν νέες διαδικασίες στο πλαίσιο της κρατικής αρωγής και άλλα σχήματα στήριξης, με στόχο την ενίσχυση των αγροτών που υπέστησαν απώλειες.
Μέτρα, εργαλεία και παρεμβάσεις, τα οποία αποφασίζονται και δρομολογούνται για πρώτη φορά στο πλαίσιο ενός κυβερνητικού οργάνου συντονισμού: την Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής, στο πλαίσιο της οποίας σχεδιάζονται και προωθούνται τα μέτρα και τα εργαλεία στήριξης, με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων Υπουργείων. Κυβερνητική Επιτροπή που, πλέον, αποκτά ειδικές Ομάδες Εργασίας -σε κεντρικό επίπεδο- με δραστηριότητα στην πρόληψη, την παρακολούθηση της υλοποίησης, αλλά και την αξιολόγηση των καταστάσεων μετά από μία φυσική καταστροφή.
Έτερος βασικός πυλώνας της διαχείρισης της επόμενης μέρας μετά από μία φυσική καταστροφή είναι η αποκατάσταση των ζημιών σε υποδομές και δίκτυα και η ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους. Και εδώ, ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι θεμελιώδης, λειτουργώντας ως δίαυλος επικοινωνίας με την τοπική κοινωνία, χαρτογραφώντας τις ανάγκες αποκατάστασης και αναλαμβάνοντας την υλοποίηση των απαραίτητων έργων και εργασιών. Πάντα, φυσικά, με την απαραίτητη στήριξη και χρηματοδότηση από την πλευρά της Κεντρικής Διοίκησης, ώστε να δρομολογηθούν και να υλοποιηθούν οι απαραίτητες δομικές παρεμβάσεις.
Πηγαίνοντας, όμως, και σε έναν πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, βασικό στοιχείο της πολιτικής της Κυβέρνησης για μία ολιστική διαχείριση των συνεπειών μίας φυσικής καταστροφής, αποτελεί και το σκέλος της ανασυγκρότησης μιας πληγείσας περιοχής, καθώς είναι ζωτικής σημασίας, ιδιαίτερα για τις περιοχές εκείνες που υπέστησαν μεγάλο πλήγμα, να διαμορφωθούν και να εξασφαλιστούν οι όροι και οι προοπτικές για βιώσιμη ανάπτυξη στο μέλλον. Και σε αυτή την κατεύθυνση, έχουν ξεκινήσει ανά περιοχή μελετητικές διαδικασίες ειδικών, πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και την κοινωνία.
Η πορεία στήριξης και αποκατάστασης μίας περιοχής που έχει πληγεί από μία φυσική καταστροφή είναι μία πολύπλευρη διαδικασία, η οποία εκτείνεται σε διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες και φυσικά, σε κάθε περίπτωση, διαμορφώνεται βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και των αναγκών του κάθε τόπου και των ανθρώπων του.
Όπως αναφέρω συχνά, δεν είναι ένα κατοστάρι. Είναι ένας μαραθώνιος με γοργό βηματισμό που πρέπει όλοι οι δικαιούχοι να φτάσουν στον τερματισμό. Και για να φτάσουμε στον τερματισμό αυτό και να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, μπορούμε μόνο μέσα από τη στενή συνεργασία όλων μας. Τη στενή και συνεχή συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε όλα τα στάδια αυτής της πορείας, προς όφελος όλων των πολιτών. Και θα συνεχίσουμε προς αυτή την κατεύθυνση».
