Η πρόσβαση στη γνώση αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα για όλους. Ωστόσο, για τα άτομα με ολική ή μερική απώλεια όρασης, η εκπαίδευση και η καθημερινότητα θα ήταν αδιανόητες χωρίς τη γραφή Braille.
Η κα Ελένη Καλατζή, εκπαιδεύτρια Braille και μέλος του Σωματείου Ατόμων με Αναπηρία Όρασης «Μάγνητες Τυφλοί», μίλησε στο Ράδιο Ένα 102,5 και τον Ηλία Κουτσερή, για τη σημασία της συγκεκριμένης γραφής, την εκπαίδευση που προσφέρει το Σωματείο, αλλά και για τη διαρκή ανάγκη ευαισθητοποίησης και συμμετοχής από ολόκληρη την κοινωνία.
Η γραφή Braille είναι ένα απτικό σύστημα ανάγνωσης και γραφής που επιτρέπει στα άτομα με απώλεια όρασης να έχουν πρόσβαση στη γνώση, στην εκπαίδευση και στην πληροφορία.
Η Braille αφορά και τους βλέποντες
Όπως εξηγεί η κα. Καλατζή, με αφορμή σεμινάριο που πραγματοποιείται από το Σωματείο “Μάγνητες Τυφλοί”, και στο οποίο υπάρχει σημαντική ανταπόκριση συμπολιτών για να μάθουν, κάθε χρόνο λειτουργούν τμήματα που απευθύνονται σε αποφοίτους λυκείου, φοιτητές, εργαζόμενους, ακόμη και συνταξιούχους».
Η ίδια υπογραμμίζει τη μεγάλη σημασία της γνώσης της Braille και για τους βλέποντες: «Η Braille δεν αφορά μόνο τους τυφλούς, αλλά και τους βλέποντες. Έτσι η κοινωνία μας δείχνει αν είναι πραγματικά συμπεριληπτική».
Το σεμινάριο, που διαρκεί τρεις έως τέσσερις μήνες, περιλαμβάνει δύο ενότητες — θεωρητική και πρακτική.
Οι συμμετέχοντες μαθαίνουν τη χρήση της ειδικής γραφομηχανής Perkins και Datra, την αλφάβητο, τα σημεία στίξης, τα μαθηματικά και χημικά σύμβολα, καθώς και στοιχεία αρχαίων ελληνικών.
Στο τέλος, πραγματοποιούνται εξετάσεις πιστοποίησης στο Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ), στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, με επίσημη αναγνώριση από το Υπουργείο Παιδείας.
«Το αποτέλεσμα είναι απελευθερωτικό»
Η κα. Καλατζή επισημαίνει ότι η διαδικασία είναι πιο απαιτητική για τους τυφλούς εκπαιδευόμενους, καθώς απαιτεί απτική εξάσκηση, ωστόσο οι βλέποντες μπορούν να την κατανοήσουν πιο εύκολα: «Οι βλέποντες, επειδή βλέπουν τις κουκίδες, μεταφράζουν πιο γρήγορα. Για τους τυφλούς η εκπαίδευση χρειάζεται περισσότερη επιμονή, αλλά το αποτέλεσμα είναι απελευθερωτικό».
Η Braille συναντάται ολοένα και περισσότερο στην καθημερινότητα — σε φαρμακευτικές συσκευασίες, σε δημόσιες υπηρεσίες, ακόμη και σε ανελκυστήρες ή μενού καταστημάτων. Ωστόσο, όπως σημειώνει η ίδια, «στην Ελλάδα τα καταστήματα και οι δημόσιοι χώροι που διαθέτουν καταλόγους ή πινακίδες σε Braille είναι ακόμη λίγα».
Η κα. Καλατζή καλεί τους επαγγελματίες να απευθυνθούν στα σωματεία, ώστε να τυπώνονται περισσότεροι κατάλογοι και ενημερωτικά έντυπα στη γραφή Braille, συμβάλλοντας έτσι στην πραγματική ισότητα. Όσον αφορά στο κοινό στο οποίο απευθύνεται το σεμινάριο, η πρόσβαση είναι ανοιχτή σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας.
«Απευθύνεται σε παιδιά, ενήλικες, ακόμη και άτομα τρίτης ηλικίας. Δεν υπάρχει κανένας φραγμός. Όποιος έχει διάθεση να μάθει, μπορεί να το κάνει».
Τα μαθήματα έχουν ήδη ξεκινήσει, όμως όσοι ενδιαφέρονται μπορούν ακόμη να εγγραφούν, καθώς όπως τονίζει η κα. Καλατζή: «βρισκόμαστε σε αρχικό στάδιο και γίνονται επαναλήψεις». Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με το Σωματείο ή απευθείας με την ίδια για περισσότερες πληροφορίες και εγγραφές.
Το ενδιαφέρον, σύμφωνα με την ίδια, είναι διαρκώς αυξανόμενο: «Κάθε χρόνο συμμετέχουν πολλά άτομα. Και θέλουμε να έρθουν ακόμη περισσότεροι, ώστε να διαδοθεί ο κώδικας και να μάθει ο κόσμος τι σημαίνει πραγματικά Braille». Η δράση του Σωματείου δεν περιορίζεται στη διδασκαλία. Όπως αποκαλύπτει η κα. Καλατζή, έχουν ήδη εκτυπωθεί λογοτεχνικά έργα, παραμύθια και βιβλία στη γραφή Braille, τόσο από το Σωματείο «Μάγνητες Τυφλοί» όσο και από το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών, δείχνοντας έμπρακτα πώς η γνώση και ο πολιτισμός μπορούν να γίνουν προσβάσιμοι για όλους.
Η γραφή Braille είναι κάτι περισσότερο από ένα εργαλείο ανάγνωσης. Είναι ένα σύμβολο ελευθερίας, αξιοπρέπειας και ίσων ευκαιριών. Με ανθρώπους όπως η κα Ελένη Καλατζή να κρατούν τη φλόγα της εκπαίδευσης και της ενσυναίσθησης αναμμένη, η κοινωνία κάνει ένα βήμα πιο κοντά σε αυτό που πραγματικά σημαίνει συμπερίληψη.
Απόδοση ραδιοφωνικής συνέντευξης: Μαριάνθη Λίκαϊ
