Δυσμενείς παραμένουν βασικοί δείκτες της διαχείρισης των προβληματικών δανείων παρά την εντατική προσπάθεια των τραπεζών να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τις επισφάλειες. Έξι στα δέκα ρυθμισμένα δάνεια επιστρέφουν στο «κόκκινο», τουλάχιστον δύο στους δέκα δανειολήπτες χαρακτηρίζονται στρατηγικοί κακοπληρωτές, ενώ οι τρεις στους δέκα που έχουν λάβει τις προειδοποιητικές επιστολές από τις τράπεζες είναι «εξαφανισμένοι».
Αβεβαιότητα, ισχνή οικονομική δραστηριότητα, πάγωμα πλειστηριασμών, καθυστέρηση στη λειτουργία του εξωδικαστικού συμβιβασμού και στη νομοθέτηση της νομικής κάλυψης δεν αφήνουν τις μηχανές των τραπεζών να «τρέξουν». Το μαξιλάρι που επιτεύχθηκε στο τέλος του 2016 όσον αφορά τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων διασώζει το πρώτο τρίμηνο, αλλά οι καθυστερήσεις θέτουν εν αμφιβόλω τον σχεδιασμό του έτους.
«Κλειδί» το β’ εξάμηνο
Οι τράπεζες θα επιδιώξουν να καλύψουν τον χαμένο χρόνο στο δεύτερο εξάμηνο, αφού αναμένεται ότι με το κλείσιμο της αξιολόγησης θα ομαλοποιηθούν οι συνθήκες και θα αρχίσουν να λειτουργούν όλα τα μέρη της «μηχανής». Ο εξωδικαστικός συμβιβασμός πάντως θα ισχύσει σε τρεις μήνες, σύμφωνα με την εκτίμηση της κυβέρνησης που τοποθετεί την έναρξη πραγματοποίησης ηλεκτρονικών πλειστηριασμών τον Σεπτέμβριο.
Η πλευρά των τραπεζών θεωρεί και τα δύο χρονοδιαγράμματα αισιόδοξα, αλλά ακόμη και εάν ισχύσουν η καθυστέρηση που έχει καταγραφεί είναι μεγάλη και αυξάνει το στοκ του προβλήματος. «Είναι όμως μια αφετηρία και εφόσον βελτιωθεί το οικονομικό περιβάλλον, είναι δυνατόν να επιτευχθεί σημαντική πρόοδος και να αλλάξει η εικόνα» εκτιμά υψηλόβαθμο τραπεζικό στέλεχος, που προσδοκά, όπως όλη η αγορά, ότι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα ενισχύσει τις θετικές προοπτικές. Το εναλλακτικό σχέδιο για να καλυφθούν οι στόχοι του 2017 είναι να δοθεί αυξημένο βάρος στο κομμάτι των διαγραφών και πιθανώς στις πωλήσεις δανείων εάν βοηθήσει η αγορά. Η ποινή, εάν δεν επιτευχθούν οι στόχοι, δεν είναι η «καμπάνα» από τον SSM, αλλά περισσότερο μια κακή φετινή επίδοση που θα χτυπήσει στα stress tests του 2018, εκτιμούν οι τραπεζίτες.
Οι πρώτοι μήνες του 2017 αποδείχθηκαν κακοί, με ανακοπή της θετικής πορείας του προηγούμενου έτους που αποτυπώθηκε σε αρνητικό ρυθμό δημιουργίας νέων επισφαλειών και μείωση των NPEs. Ο στόχος που έχει συμφωνηθεί για φέτος είναι για το σύστημα η μείωση των NPEs κατά 7,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 2,5 δισ. ευρώ η Τράπεζα Πειραιώς, 2 δισ. ευρώ η Alpha Bank, 1,9 δισ. ευρώ η Eurobank και 1,2 δισ. ευρώ η Εθνική Τράπεζα.
Το πρώτο τρίμηνο χαρακτηρίστηκε από νέες καθυστερήσεις άνω των 90 ημερών, της τάξης του 1,5 με 2 δισ. ευρώ, που προήλθαν από ρυθμισμένα δάνεια που «ξανακοκκίνισαν», ενώ το 2016 τα NPLs είχαν μείωση της τάξης των 4 δισ. ευρώ. Αμετάβλητα παρέμειναν πάντως τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs).
Αντοχή διακανονισμών
Η αντοχή των ρυθμίσεων προβληματίζει τις τράπεζες αφού διαπιστώνεται ότι στις βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις, για περίοδο δηλαδή ως δύο ετών, οι έξι στις δέκα αποτυγχάνουν, ενώ καλύτερες είναι οι επιδόσεις στις μακροπρόθεσμες λύσεις, όπου η αναλογία των δανείων που αθετούνται εκ νέου πέφτει στο 40%.
Και η Τράπεζα της Ελλάδος πιέζει για περισσότερες μακροπρόθεσμες λύσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν έναν δανειολήπτη στη βιωσιμότητα και τελικά στην εξυπηρέτηση του δανείου. Όλες οι τράπεζες έχουν θέσει ως στόχο την αύξηση των μακροπρόθεσμων ρυθμίσεων, με το εύρος του στόχου να κυμαίνεται σε 27%-61% το 2019, από 15%- 19% κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2016. Στο τρίτο τρίμηνο του 2016, η ΤτΕ εκτιμά ότι οι λύσεις ρυθμίσεων μακροπρόθεσμου χαρακτήρα και δευτερευόντως οριστικής διευθέτησης αντιπροσωπεύουν πλέον μερίδιο 50,1% επί του συνόλου έναντι 39,4% το τέταρτο τρίμηνο του 2015.
Πλειστηριασμοί
Χωρίς σημαντική πρόοδο παραμένει η μάχη κατά των στρατηγικών κακοπληρωτών που εκτιμώνται στο 20% του συνόλου ενώ δεν έχει κερδηθεί ούτε ο πόλεμος με όπλο τις περίφημες επιστολές ενημέρωσης/προειδοποίησης προς δανειολήπτες, καθώς υπολογίζεται ότι «αγνοείται η τύχη» των τριών στους δέκα εξ αυτών που έχουν λάβει και τις τρεις επιστολές. Για τις περιπτώσεις αυτές προετοιμάζεται μπαράζ καταγγελιών δανείων με την προσδοκία ότι θα ξεκινήσουν εκ νέου οι πλειστηριασμοί που θα φοβίσουν κάποιους από αυτούς ώστε να αναζητήσουν συνεννόηση με την τράπεζα.
