Στο τι θα αποφασίσει ο επενδυτής στρέφεται πλέον το ενδιαφέρον αναφορικά με την έκταση του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό, με την κυβέρνηση να προσπαθεί να πείσει ότι η κήρυξη από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) 280 στρεμμάτων -λιγότερων σε σχέση με άλλες προτάσεις που υπήρξαν- ως αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, δεν θα σταθεί εμπόδιο στην υλοποίηση της επένδυσης των 7 δισ. ευρώ.
Από τη λιτή χθεσινή ανακοίνωση της Lamda Development, πάντως, φαίνεται ότι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Η εταιρεία του ομίλου Λάτση, που μαζί με την κινεζική Fosun και την Eagle Hills με έδρα το Abu Dhabi συνιστούν επενδυτικό όχημα με την ονομασία Hellinikon Global για το Ελληνικό, σημειώνει πολύ προσεκτικά ότι «πριν τοποθετηθεί στο θέμα των αποφάσεων του ΚΑΣ της 3/10/2017 αναμένει την επίσημη ενημέρωση σχετικά με το ακριβές περιεχόμενό τους. Αφού μελετήσει τις αποφάσεις αυτές και τα διαγράμματα που θα τις συνοδεύουν, θα είναι σε θέση να εκτιμήσει τις επιπτώσεις στο master plan και το επιχειρηματικό σχέδιο, παραμένοντας προσηλωμένη στα υπογεγραμμένα και κυρωμένα από το Κοινοβούλιο συμβατικά κείμενα».
Εύθραυστη εμπιστοσύνη
Η επισήμανση του επενδυτή για τις επιπτώσεις στο master plan είναι το «κλειδί» της υπόθεσης. Όπως εκτιμάται, η Lamda για να μπει στη διαδικασία να συζητήσει εκ νέου αλλαγές στις συμβάσεις που έχει υπογράψει θα πρέπει αυτές να είναι ήσσονος σημασίας. Η εμπιστοσύνη μεταξύ επενδυτή και κυβέρνησης (και αυτό διαχρονικά, αφού η υφιστάμενη διαδικασία για το Ελληνικό έχει ξεκινήσει από την προηγούμενη κυβέρνηση) είναι σε κάθε περίπτωση εύθραυστη, καθώς δεν θα είναι η πρώτη φορά που η πλευρά του Δημοσίου υπαναχωρεί από τα συμφωνηθέντα. Εύλογα στην πλευρά του επενδυτή επικρατεί η ανησυχία για το πόσες φορές ακόμα και σε ποια κρίσιμα στοιχεία του έργου θα χρειαστεί να τροποποιήσει σχεδιασμούς που έχουν συμφωνηθεί.
Η ανακοίνωση της Lamda καταλήγοντας επαναλαμβάνει το αυτονόητο, το γεγονός δηλαδή ότι «η προσπάθεια ανάδειξης των αρχαιολογικών ευρημάτων περιλαμβάνεται από την αρχή στις δεσμεύσεις της εταιρείας και επιπλέον προβλέπεται και θεσμικά τόσο από τους σχετικούς νόμους όσο και από το μνημόνιο συνεργασίας με το υπουργείο Πολιτισμού, ανεξάρτητα από τις όποιες αποφάσεις οργάνων της Πολιτείας».
280 στρ. αρχαιολογικού ενδιαφέροντος
Τα 280 στρέμματα που το ΚΑΣ κηρύσσει αρχαιολογικό χώρο βρίσκονται μεταξύ άλλων στο τμήμα της έκτασης στον Άγιο Κοσμά, στο λόφο Χασάνι, στο ρέμα Τραχώνων, αλλά και στον σταθμό του μετρό Αργυρούπολης και στο αμαξοστάσιο του τραμ που βρίσκεται εντός της έκτασης των 6.200 στρεμμάτων της επένδυσης. Εύλογα προκύπτει το ερώτημα γιατί η κήρυξη από το ΚΑΣ δεν προχώρησε πριν γίνουν π.χ. οι προαναφερόμενες εγκαταστάσεις για τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Προβληματισμός για το ύψος των κτηρίων
Όπως εκτιμάται, προβληματισμό στον επενδυτή προκαλεί και η πληροφορία ότι το ΚΑΣ ενέκρινε μεν το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), αλλά με την επιφύλαξη για το ύψος των κτηρίων. Τα ψηλά κτήρια – τοπόσημα, ωστόσο, αποτελούν αδιαπραγμάτευτο τμήμα της επένδυσης, όπως μπορεί κανείς να διαπιστώσει διαβάζοντας τα βασικά σημεία και τη λογική που διέπει το master plan.
Σημειώνεται ότι η απόφαση του ΚΑΣ ελήφθη έπειτα από πολύωρη συνεδρίαση προχθές με μεγάλη πλειοψηφία (15 υπέρ 1 κατά) και αφού στη συζήτηση είχε τεθεί πρόταση για κήρυξη ως αρχαιολογικού ενδιαφέροντος έκτασης 700 στρεμμάτων. Ο συμβιβασμός που φαίνεται να επετεύχθη επιβλήθηκε και από το γεγονός ότι πολλά μέλη του ΚΑΣ συνυπολόγισαν τις συνέπειες από μια απόφαση που θα οδηγούσε την επένδυση κατευθείαν στο συρτάρι.
Ικανοποίηση από την κυβέρνηση
Η κυβέρνηση από την πλευρά της εξέφρασε ικανοποίηση για την απόφαση του ΚΑΣ. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος σημείωσε ότι μετά και τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ, «γίνεται ένα μεγάλο βήμα για την υλοποίηση μιας σημαντικής επένδυσης, με σεβασμό στην κείμενη νομοθεσία, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, ενώ ταυτόχρονα εκμηδενίζονται οι νομικοί κίνδυνοι που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μελλοντικά ανυπέρβλητα εμπόδια για την υλοποίηση της επένδυσης».
Ο ίδιος επανέλαβε πως «η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να διασφαλίσει την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης που ενδεχομένως θα απαιτηθούν στο μέλλον» και επισήμανε πως η συγκεκριμένη απόφαση «είναι πλήρως συμβατή με τις υποχρεώσεις του ελληνικού Δημοσίου που απορρέουν από την αρχική σύμβαση και ανοίγει τον δρόμο για να πληρωθεί το σύνολο των αναβλητικών αιρέσεων για τη μεταβίβαση των μετοχών της “Ελληνικό ΑΕ” στον αντισυμβαλλόμενο».
Σε «πανηγυρικό» τόνο ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης υποστήριξε πως «για μια ακόμη φορά οι “Κασσάνδρες” διαψεύστηκαν, καθώς η επένδυση στο Ελληνικό προχωράει».
Η Λίλα Τσιτσογιαννοπούλου, πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου) σε δήλωσή της, αφού αναφέρθηκε στις αποφάσεις που προηγήθηκαν και αφορούσαν το δασικό και τα νεότερα μνημεία σημείωσε: «Μετά τις αποφάσεις του ΚΑΣ θεωρούμε ότι έγινε ένα σημαντικό βήμα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας που απαιτείται για την απρόσκοπτη εκτέλεση του έργου. Είναι εξίσου σημαντικό πλέον οι αποφάσεις του ΚΑΣ να καθαρογραφούν το συντομότερο δυνατόν, ώστε να επιταχυνθεί η υλοποίηση της επένδυσης».
Προσφυγή για διατηρητέα
Συζητήθηκε χθες στο Συμβούλιο της Επικρατείας η προσφυγή δέκα κατοίκων των Δήμων Ελληνικού – Αργυρούπολης, Αλίμου και Γλυφάδας, που στρέφονται κατά της απόφασης της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, με την οποία δεν χαρακτηρίζονται διατηρητέα νεότερα μνημεία και συγκεκριμένα κτήρια στην περιοχή του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού.
Η απόφαση του ΣτΕ αναμένεται μέχρι το τέλος του έτους.
Μεταξύ των προσφευγόντων (που είναι μέλη της Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού) είναι και η ομότιμη καθηγήτρια ΕΜΠ Ελένη Πορτάλιου, η πρώην βουλευτής Β’ Αθηνών και αναπληρώτρια υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Νάντια-Όλγα Βαλαβάνη κ.ά.
Ειδικότερα, πρόκειται για το αρχικό κτήριο του πρώην Δυτικού Αεροσταθμού, τον παλαιό Πύργο Ελέγχου και το ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας συγκρότημα πέντε κτηρίων του πρώην Αμερικανικού Κολεγίου Θηλέων, που είναι των αρχών της δεκαετίας του 1930.
Οι προσφεύγοντες υποστήριξαν ότι η υπουργικη απόφαση ήταν «πλημμελής και εσφαλμένη», επισημαίνοντας τη σπουδαιότητα των συγκεκριμένων κτηρίων στη συλλογική κοινωνική μνήμη τόσο για τους χρήστες του παλιού αεροδρομίου όσο και για τις μαθήτριες του Κολεγίου. Ακόμα, ότι παραβιάζεται πολλαπλά η νομοθεσία για τα διατηρητέα νεότερα κτήρια και τις αρχαιότητες (νόμος 3028/2002) κ.λπ.
Από την πλευρά τους, οι συνήγοροι της Lamda Development, του ΤΑΙΠΕΔ και του ελληνικού Δημοσίου υποστήριξαν, μεταξύ άλλων, ότι οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις δεν είναι τόσο σημαντικές ώστε να δικαιολογούν τον χαρακτηρισμό τους ως διατηρητέα κτήρια.
