Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού (μετά τη μείωση των επιστροφών φόρων) προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 54,710 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 448 εκατ. ευρώ ή 0,8%, έναντι των εκτιμήσεων του 2019. Ειδικότερα το σύνολο των φορολογικών εσόδων προβλέπεται να αυξηθεί στα 52,165 δισ. ευρώ έναντι 51,392 δισ. ευρώ το 2019.
Τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων εκτιμάται ότι θα σημειώσουν αύξηση και θα διαμορφωθούν στα 11,415 δισ. ευρώ έναντι 11,092 δισ. ευρώ φέτος ενώ μείωση προβλέπεται να σημειώσουν τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, στα 4,017 δισ. ευρώ έναντι 4,463 δισ. ευρώ φέτος.
Αναλυτικότερα οι προβλέψεις για την εξέλιξη των εσόδων το 2020 είναι οι ακόλουθες:
⦁ Φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών
Από φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται ότι θα εισπραχθούν έσοδα ύψους 28.557 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 637 εκατ. ευρώ ή 2,3% έναντι των εκτιμήσεων του 2019. Ειδικότερα:
– τα έσοδα από ΦΠΑ αναμένεται να ανέλθουν στα 18.276 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 475 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, και
– οι φόροι κατανάλωσης προβλέπονται στα 7.214 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένοι κατά 89 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
⦁ Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών
Από φόρους και δασμούς επί εισαγωγών προβλέπονται έσοδα 322 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 18 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
⦁ Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας
Από τους τακτικούς φόρους ακίνητης περιουσίας, αναμένεται να εισπραχθούν έσοδα ύψους 2.829 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 84 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
⦁ Λοιποί φόροι παραγωγής
Από τους λοιπούς φόρους παραγωγής προβλέπεται ότι θα εισπραχθούν έσοδα 1.130 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 91 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
⦁ Φόρος εισοδήματος
Από τον φόρο εισοδήματος αναμένεται να εισπραχθούν έσοδα ύψους 16.663 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 97 εκατ. ευρώ ή 0,6% έναντι των εκτιμήσεων του 2019. Ειδικότερα:
– ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 11.415 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 323 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, παρά τη μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φόρου, ως αποτέλεσμα της μακροοικονομικής επίδρασης (αύξηση στις αμοιβές εξαρτημένης εργασίας, καθώς και αύξηση της απασχόλησης) λόγω της μεγέθυνσης της οικονομίας, και
– ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων προβλέπεται να παρουσιάσει μείωση κατά 446 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019 και να διαμορφωθεί στα 4.017 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης του συντελεστή φόρου στο 24%, καθώς και του φόρου στα μερίσματα στο 5%.
⦁ Φόροι κεφαλαίου
Οι φόροι κεφαλαίου προβλέπεται να ανέλθουν σε 273 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 8 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
⦁ Λοιποί τρέχοντες φόροι
Τα έσοδα από τους λοιπούς τρέχοντες φόρους προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 2.391 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 32 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
* Κοινωνικές εισφορές
Τα έσοδα από κοινωνικές εισφορές προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 55 εκατ. ευρώ, χωρίς να παρουσιάσουν μεταβολή έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
* Μεταβιβάσεις
Τα έσοδα από μεταβιβάσεις αναμένεται να ανέλθουν στα 4.592 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 248 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019. Εξ αυτών, ποσό 251 εκατ. ευρώ θα προέλθει από τη μεταφορά αποδόσεων, λόγω της διακράτησης ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου στα χαρτοφυλάκια των Κεντρικών Τραπεζών του Ευρωσυστήματος (ANFAs), καθώς και από το Πρόγραμμα Αγοράς Ομολόγων (SMPs) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και αφορά την Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ δεν έχουν συμπεριληφθεί τα ποσά που αναμένονται από ANFAs και SMPs από τον ESM, τα οποία εντάσσονται κατ’ έτος στον προϋπολογισμό αφού εισπραχθούν.
* Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών
Από τις πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να εισπραχθούν έσοδα ύψους 687 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 19 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
* Λοιπά τρέχοντα έσοδα
Τα λοιπά τρέχοντα έσοδα προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 1.806 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 508 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, λόγω πρόβλεψης μειωμένων εσόδων από μερίσματα, από επιστροφές ιδίων πόρων από ΕΕ, καθώς και από τις προσαρμογές κατά ESA στο εθνικό σκέλος του ΠΔΕ.
* Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων
Προβλέπονται έσοδα 332 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 306 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων του 2019, κυρίως λόγω της είσπραξης το έτος 2020 αντί για το 2019 του αντιτίμου από την αξιοποίηση της έκτασης του πρώην Διεθνούς Αεροδρομίου του Ελληνικού.
* Επιστροφές φόρων
Οι επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων εσόδων προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 4.926 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 106 εκατ. ευρώ ή 2,1%, έναντι των εκτιμήσεων του 2019.
Αναπτυξιακές παρεμβάσεις 1,18 δισ. ευρώ
Αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις ύψους 1,181 δισ. ευρώ περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός του 2020, με στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης, τη μείωση της υπερφορολόγησης και την στήριξη των διαθέσιμων εισοδημάτων των πολιτών. Σε πέντε άξονες οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση του δημοσιονομικού αποτελέσματος.
Αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις ύψους 1,181 δισ. ευρώ περιλαμβάνει ο προϋπολογισμός του 2020, που κατατέθηκε σε ηλεκτρονική μορφή στη Βουλή, με στόχο την ενίσχυση της ανάπτυξης, τη μείωση της υπερφορολόγησης και την στήριξη των διαθέσιμων εισοδημάτων των πολιτών. Σε πέντε άξονες είναι οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση του δημοσιονομικού αποτελέσματος. Για φέτος προβλέπεται υπερπλεόνασμα 436 εκατ. ευρώ, το οποίο μπορεί να χρηματοδοτήσει το κοινωνικό μέρισμα του Δεκεμβρίου.
Ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, σημείωσε πως ο κρατικός προϋπολογισμός καταδεικνύει ότι η οικονομία της χώρας έχει θετική δυναμική, η οποία σταθεροποιείται, βελτιώνεται και κεφαλαιοποιείται.
«Η ελληνική οικονομία, μετά από μακρόχρονη περιπέτεια λόγω σφαλμάτων, ημών και άλλων, φαίνεται να βγαίνει στο ξέφωτο. Βέβαια, μαγικές συνταγές και εύκολες λύσεις δεν υφίστανται. Αβεβαιότητες εξακολουθούν να υπάρχουν. Οι κίνδυνοι δεν πέρασαν. Γι’ αυτό δεν θριαμβολογούμε Επιβάλλεται και προσπαθούμε να κρατήσουμε γερά, χωρίς ταλάντευση, το τιμόνι του εθνικού σκάφους, για να ολοκληρώσουμε την τελευταία δύσκολη στροφή» σημείωσε, προσθέτοντας ότι αυτό η κυβέρνηση θα το πράξει «χωρίς προσωπικούς και κομματικούς υπολογισμούς, χωρίς λαϊκισμούς, χωρίς ελιτισμούς».
Η επίτευξη των προτεραιοτήτων του οικονομικού επιτελείου επιχειρείται με την έναρξη νέων δράσεων αλλά και τη συνέχιση της υλοποίησης ή την επέκταση υφιστάμενων δράσεων, όπως:
– η φορολογική ελάφρυνση των φυσικών και νομικών προσώπων μέσω παρεμβάσεων όπως η μείωση των φορολογικών συντελεστών,
– η παροχή κινήτρων για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, μέσω της χορήγησης επιδόματος για κάθε γέννηση, καθώς και της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά είδη βρεφικής ηλικίας,
– η τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας μέσω φορολογικών ελαφρύνσεων,
– η περαιτέρω ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης, μέσω της εντατικοποίησης των φορολογικών ελέγχων και της παροχής κινήτρων στους φορολογούμενους για ηλεκτρονικές πληρωμές (αύξηση του ύψους των απαιτούμενων ετήσιων ηλεκτρονικών πληρωμών, συμμετοχή σε κληρώσεις με σημαντικά έπαθλα),
– η επισκόπηση δαπανών στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης (πέραν των πιλοτικών εφαρμογών που είχαν προγραμματιστεί), προκειμένου να δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος για την εφαρμογή δράσεων με προσανατολισμό στην οικονομική ανάπτυξη,
– η ρεαλιστικότερη αποτύπωση των ορίων δαπανών των Υπουργείων κατά την κατάρτιση του Κρατικού Προϋπολογισμού ως αποτέλεσμα της συνεργασίας του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και των Υπουργείων,
– η συγκέντρωση των πλεοναζόντων διαθεσίμων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης στον Ενιαίο Λογαριασμό Θησαυροφυλακίου με σκοπό την άσκηση αποτελεσματικότερων πολιτικών διαχείρισης ρευστότητας,
– η κάλυψη των κενών που παρατηρούνται σε διάφορους κρίσιμους τομείς για τη λειτουργία του κράτους, όπως π.χ. η παιδεία, η υγεία και η ασφάλεια, με νέες προσλήψεις,
– η συνέχιση των δράσεων του ΟΠΕΚΑ για τη στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, και
– η συνέχιση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων.
Αναλυτικότερα, οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις για το έτος 2020 διακρίνονται σε δύο άξονες: α) αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις, β) παρεμβάσεις βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος.
Αναπτυξιακές και κοινωνικές παρεμβάσεις
Οι αναπτυξιακές παρεμβάσεις και το κόστος τους για τον προϋπολογισμό είναι οι ακόλουθες:
1. Οικογένεια και Υπογεννητικότητα
– Χορήγηση επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου του 2020, με εξαιρετικά διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια που καλύπτουν τουλάχιστον το 90% των οικογενειών. Κόστος 123 εκατ. ευρώ
– Μετάπτωση στον χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ του 13% των ειδών βρεφικής ηλικίας και των κρανών ασφαλείας. Κόστος 12 εκατ ευρώ
2. Φυσικά Πρόσωπα
– Μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος στο 9% και αύξηση του αφορολόγητου ορίου για κάθε παιδί. Κόστος 281 εκατ. ευρώ.
– Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών εργαζομένων πλήρους απασχόλησης κατά περίπου μια μονάδα βάσης. Κόστος 123 εκατ. ευρώ
3. Επιχειρήσεις
– Μείωση του φόρου εισοδήματος Νομικών Προσώπων από 28% στο 24% από τη χρήση του 2019. Κόστος 541 εκατ. ευρώ
– Μείωση της φορολογίας των κερδών που θα διανεμηθούν το 2020 από 10% σε 5%. Κόστος 75 εκατ. ευρώ
4. Οικοδομική Δραστηριότητα
– Αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για τρία (3) έτη και του φόρου υπεραξίας ακινήτων. Κόστος 26 εκατ. ευρώ
– Επιστροφή μέρους των δαπανών για ανακαινίσεις, ενεργειακή, αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση κτιρίων που εξοφλούνται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, η οποία δεν θα επιφέρει επιπλέον δημοσιονομική επιβάρυνση στον Προϋπολογισμό του 2020.
Παρεμβάσεις βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος.
Οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση του δημοσιονομικού αποτελέσματα και την κάλυψη του κόστους των αναπτυξιακών παρεμβάσεων συνολικού ύψους 1,859 δισ ευρώ είναι οι ακόλουθες:
1. Αποτελεσματικό και λιγότερο δαπανηρό κράτος
– Δραστική αναπροσαρμογή των ορίων δαπανών του Τακτικού Προϋπολογισμού με σκοπό τον περιορισμό της υποεκτέλεσης που παρουσιάστηκε τα προηγούμενα έτη και τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου για την ελάφρυνση του φορολογικού βάρους των πολιτών. Εκτιμώμενες εξοικονομήσεις 500 εκατ. ευρώ
– Θεσμοθέτηση νέου Ειδικού Αποθεματικού ύψους 300 εκατ. ευρώ για την εξυπηρέτηση των δαπανών αυξημένης αβεβαιότητας που αφορούν κυρίως τους τομείς παιδείας, υγείας, κοινωνικής πρόνοιας, άμυνας και ασφάλειας των πολιτών. Το Ειδικό Αποθεματικό θα χρησιμοποιείται για τη συστηματική ενίσχυση των Υπουργείων σε όλη τη διάρκεια του έτους.
2. Αναδιαμόρφωση Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων
– Μεταφορά 250 εκατ. ευρώ από το εθνικό σκέλος στο συγχρηματοδοτούμενο, ενισχύοντας τα αναμενόμενα αναπτυξιακά οφέλη, λόγω του υψηλότερου πολλαπλασιαστή του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους, δημιουργώντας δημοσιονομικό όφελος περί τα 170 εκατ. ευρώ.
3. Επισκόπηση δαπανών και εσόδων και αύξηση αποτελεσματικότητας Γενικής Κυβέρνησης
– Επισκόπηση δαπανών και εσόδων με σκοπό οι υπηρεσίες που παρέχουν οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης να έχουν μεγαλύτερη ανταποδοτικότητα για τους πολίτες. Ειδικότερα, η επισκόπηση δαπανών και εσόδων καλύπτει περισσότερες από 20 ειδικές δράσεις που αφορούν τομείς όπως η εισιτηριοδιαφυγή, η βελτιστοποίηση μεθόδων είσπραξης δημοτικών εσόδων, η εξοικονόμηση ενέργειας, η ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων, η αξιοποίηση δημόσιων κτιρίων κ.α. Επίσης βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα των δαπανών και προγραμμάτων του ΟΑΕΔ. Εκτιμώμενες εξοικονομήσεις 307 εκατ ευρώ
4. Καταπολέμηση φοροδιαφυγής
– Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, η μείωση της παραοικονομίας και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης είναι απαραίτητη προϋπόθεση για να μειωθούν περαιτέρω τα φορολογικά βάρη στους πολίτες που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους. Η ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι αποδεδειγμένα το πιο αποτελεσματικό μέτρο σε αυτή την κατεύθυνση. Για αυτό το σκοπό θεσμοθετείται αυξημένος συντελεστής 30% κατά τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Εκτιμώμενα έσοδα 557 εκατ. ευρώ
– Ρύθμιση της ηλεκτρονικής αγοράς στοιχημάτων μέσω διασύνδεσης των ηλεκτρονικών και φορολογικών συστημάτων, που θα οδηγήσει σε φορολογική συμμόρφωση και αύξηση εσόδων. Εκτιμώμενα έσοδα 73 εκατ. ευρώ
5. Αύξηση εσόδων από ακίνητη περιουσία
– Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με βάση τις πραγματικές αξίες, θα συμβάλει στην αύξηση του ύψους των εσόδων σε ιδιοκτησίες συγκεκριμένων περιοχών της χώρας που τώρα το επίπεδο των αντικειμενικών αξιών είναι αρκετά χαμηλότερο έναντι της εμπορικής αξίας, καθώς και σε περιοχές της χώρας με πολύ υψηλή αξία ακινήτων (πολυτελείς παραθεριστικές περιοχές), που ως τώρα δεν λαμβάνονταν υπόψη. Αυτή η παρέμβαση θα δώσει τη δυνατότητα για περαιτέρω μείωση των βαρών στους πολίτες που κατέβαλαν δυσανάλογα υψηλούς φόρους ακίνητης περιουσίας. Εκτιμώμενα έσοδα 142 εκατ. ευρώ
– Η ενίσχυση των ελέγχων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης ακινήτων (π.χ. AirBnB) θα συμβάλει θετικά στην αύξηση των φορολογικών εσόδων. Εκτιμώμενα έσοδα 60 εκατ. ευρώ.
