Στις 10:00 (τοπική ώρα, 11:00 ώρα Ελλάδας) εκπνέει η προθεσμία που έχει δώσει η Μαδρίτη στον πρόεδρο της Καταλονίας Κάρλες Πουτζντεμόν να πάρει πίσω την απόφασή του να κηρύξει μονομερώς την ανεξαρτησία της επαρχίας.
Τα σενάρια για το τι ενδέχεται να επακολουθήσει είναι πολλά: Θα οδηγηθεί η Καταλονία σε μια επικίνδυνη κλιμάκωση των ταραχών και της καταστολής; Ή θα επιλέξει τη διεξαγωγή περιφερειακών εκλογών με την ελπίδα να ξεκινήσει από το μηδέν;
Αναστολή της αυτονομίας
Αν και η Καταλονία είναι διχασμένη αναφορικά με το θέμα της ανεξαρτησίας, οι αυτονομιστές που βρίσκονται στην εξουσία έχουν απειλήσει να κηρύξουν επισήμως την ανεξαρτησία της επαρχίας βάσει του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος της 1ης Οκτωβρίου.
Αν επιμείνουν, η συντηρητική κυβέρνηση του Ισπανού πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι έχει προειδοποιήσει ότι θα αναλάβει τον έλεγχο της επαρχίας, ενεργοποιώντας το άρθρο 155 του Συντάγματος. Κάτι τέτοιο έχει να συμβεί από τη δικτατορία του Φράνκο.
Προς το παρόν η Μαδρίτη δεν έχει διευκρινίσει ποια μέτρα θα ληφθούν στο πλαίσιο της αναστολής της αυτονομίας της Καταλονίας, η οποία μπορεί να τεθεί σε ισχύ από το τέλος του μήνα, έπειτα από συζήτηση στη Γερουσία.
Ήδη η ισπανική κυβέρνηση έχει αναλάβει τον έλεγχο των οικονομικών της επαρχίας. Επίσης μπορεί να αναλάβει τον έλεγχο της αστυνομίας της και να αντικαταστήσει τους αυτονομιστές ηγέτες.
Από την πλευρά της η καταλανική κυβέρνηση έχει τονίσει ότι αν η Μαδρίτη ενεργοποιήσει το άρθρο 155, θα κηρύξει επισήμως την ανεξαρτησία της. Όμως ποιος θα την αναγνωρίσει; Προς το παρόν η Καταλονία δεν έχει σημαντικούς συμμάχους στη διεθνή σκηνή.
Εκλογές
Χθες Τετάρτη πηγές από την ισπανική κυβέρνηση επεσήμαναν ότι αν ο Κάρλες Πουτζντεμόν προκηρύξει εκλογές στην Καταλονία, η Μαδρίτη δεν θα αναστείλει την αυτονομία της επαρχίας.
Ο Πουτζντεμόν βρίσκεται «με την πλάτη στον τοίχο»: μέσα στον ετερόκλιτο συνασπισμό που τον ανέδειξε στην εξουσία, κάποιοι επιθυμούν να κάνει πίσω, ενώ άλλοι τον πιέζουν να προχωρήσει.
Οι εκλογές θα του επέτρεπαν να υποχωρήσει χωρίς «να ταπεινωθεί». Τότε οι Καταλανοί θα έχουν την ευκαιρία να ψηφίσουν για να εκφράσουν τη γνώμη τους και η Μαδρίτη θα έχει την ευκαιρία να πραγματοποιήσει εκστρατεία για να τους κερδίσει.
Όμως «αν κερδίσουμε έστω και μία ψήφο περισσότερη από το 50%, θα φύγουμε», δήλωσε ένα στέλεχος των αυτονομιστών στο AFP, θέλοντας να διατηρήσει την ανωνυμία του.
Οι υποστηρικτές της καταλανικής κυβέρνησης
Σε κάθε περίπτωση το 40% με 50% των Καταλανών τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Και πολλοί αισθάνονται εδώ και χρόνια «ταπεινωμένοι» από την πολιτική των συντηρητικών, οι οποίοι το 2010 κέρδισαν τη μερική ακύρωση του καθεστώτος βάσει του οποίου η Καταλονία είχε μεγαλύτερη αυτονομία.
Στην κυβέρνηση κάποιοι βασίζονται στην απροθυμία των Καταλανών να ζήσουν μια μεγάλη οικονομική κρίση που θα προκληθεί από την πολιτική αστάθεια και η οποία θα οδηγήσει στην απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας στον τουρισμό, αλλά και τη φυγή εταιρειών και επενδύσεων από την επαρχία. Όσοι πληγούν περισσότερο, θα γυρίσουν την πλάτη στους πιο «ριζοσπάστες».
Όμως η καταλανική κυβέρνηση διαθέτει μεγάλη βάση υποστηρικτών. Στη διάρκεια του δημοψηφίσματος χιλιάδες άνθρωποι αψήφησαν τη Μαδρίτη και έκρυψαν κάλπες ή αντιστάθηκαν ειρηνικά μπροστά από τα εκλογικά κέντρα. Αυτοί παραμένουν κινητοποιημένοι. Και οι πιο αποφασισμένοι από αυτούς θα μπορούσαν να προσπαθήσουν «να παραλύσουν την Καταλονία» μπλοκάροντας τις υποδομές της.
Εξωτερική πίεση
Ο Ραχόι όπως και ο Πουτζντεμόν δεν μπορούν να αγνοήσουν την πίεση από το εξωτερικό π.χ. από Ευρωπαίους αξιωματούχους, ξένους επενδυτές, τράπεζες και οίκους αξιολόγησης.
Ένας πόλεμος εικόνας διεξάγεται επίσης και σε επίπεδο ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με τους αυτονομιστές να παίζουν το παιχνίδι της «δημοκρατίας εναντίον της καταστολή της Μαδρίτης», η οποία δυσκολεύεται να εξηγήσει ότι τα δικαιώματα των Καταλανών που είναι κατά της ανεξαρτησίας παραβιάζονται επίσης.
