Η παιδική σειρά κινουμένων σχεδίων «Σκούμπι Ντου, πού είσαι!» έκανε το ντεμπούτο της στο CBS στις 13 Σεπτεμβρίου 1969. Πέντε δεκαετίες αργότερα, τηλεθεατές όλων των ηλικιών παρακολουθούν ακόμα το γκαφατζή σκύλο και τους τέσσερις φίλους του, με το ίδιο -αν όχι μεγαλύτερο- ενδιαφέρον. Αλλά, η γέννηση του Σκούμπι Ντου δεν ήταν τυχαία. Ήταν μια απάντηση, λένε τώρα οι μελετητές, στην πολιτική και κοινωνική αναταραχή που επικρατούσε παγκοσμίως, αλλά κυρίως στις ΗΠΑ, στα τέλη της δεκαετίας του 1960.
Η βία και οι ταραχές πλημμύριζαν τις τηλεοπτικές οθόνες των Αμερικανών το 1968 με σημαντικές ειδήσεις, όπως ο πόλεμος του Βιετνάμ, η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και οι απανταχού πολιτικές διαμαρτυρίες.
Όλα αυτά τα γεγονότα προκάλεσαν μεγάλη ανησυχία σχετικά με τη βία λέει ο Κέβιν Σάντλερ, αναπληρωτής καθηγητής του πανεπιστημίου της Αριζόνα, ο οποίος ειδικεύεται στα ΜΜΕ.
«Υπάρχει αυτή η πεποίθηση, εξ’ αριστερών και δεξιών, ότι η βία στις ταινίες και στην τηλεόραση φέρνει βία και στους δρόμους», λέει.
Και αυτό περιλαμβάνει τα παιδικά τηλεοπτικά προγράμματα.
Το 1967-1968 αν άνοιγες το πρωί την τηλεόραση στις ΗΠΑ θα έβλεπες παιδικά προγράμματα όπως το «Herculoids» και το «Birdman and the Galaxy Trio», τα οποία πράγματι ήταν πολύ βίαια.
«Δεν υπήρχε ούτε μια κωμωδία», λέει ο Σάντλερ.
«Ήταν όλο τέρατα και εξωγήινοι που απλώς προσπαθούσαν να εξοντώσουν ο ένας τον άλλον». Οργανώσεις, όπως η «Δράση για την Παιδική Τηλεόραση» και η «Εθνική Ένωση Γονέων», ζήτησαν από την κυβέρνηση να κάνει κάτι για να προστατεύσει τα παιδικά τηλεοπτικά προγράμματα -μια αντίδραση που ορισμένοι κοινωνιολόγοι ονομάζουν «ηθικό πανικό».
Για τα τηλεοπτικά δίκτυα, όμως, το θέμα ήταν η τηλεθέαση. Και ήθελαν παιδικά προγράμματα που να την ενισχύσουν ακόμα περισσότερο. Και τα βίαια καρτούν πήγαιναν θαυμάσια. Για την ακρίβεια, όσο πιο βίαια ήταν, τόσο καλύτερα πήγαιναν. Έτσι, αντί για προγράμματα όπως «Οι Φλίντστοουνς» και το «Τομ και Τζέρι», τα στούντιο συνέχισαν να παράγουν -για λογαριασμό των μεγάλων τηλεοπτικών δικτύων- παιδικά με θέμα την παγκόσμια κυριαρχία, τους κατασκόπους (ήταν και η εποχή της τρέλας με τον Τζέιμς Μποντ) και υπερ-ήρωες που εξερευνούσαν το αχανές σύμπαν.
«Είναι το μόνο πράγμα που μπορούμε να πουλήσουμε στα δίκτυα και πρέπει να συνεχίσουμε να έχουμε δουλειά», είχε πει τότε ο συν-δημιουργός της Hanna-Barbera, Τζόζεφ Μπάρμπερα. Το στούντιο ήταν ένας από τους μεγαλύτερους δημιουργούς παιδικών τηλεοπτικών προγραμμάτων εκείνη την εποχή.
Η δολοφονία του Ρόμπερτ Φ. Κένεντι ήταν η σπίθα που τελικά κατάφερε να κάνει την προσοχή της κυβέρνησης να στραφεί στο θέμα και να δώσει βάση στη γενική κατακραυγή για τη βία στα παιδικά προγράμματα.
Πριν από το θάνατό του, ο Κένεντι είχε ταχθεί υπέρ πιο αυστηρών ρυθμίσεων για τα παιδικά τηλεοπτικά προγράμματα, όταν συνεργάστηκε με την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών ως γενικός εισαγγελέας. Ο Πρόεδρος Λίντον Τζόνσον διόρισε μια Εθνική Επιτροπή για τις Αιτίες και την Πρόληψη της Βίας, μόλις λίγες ώρες μετά τον πυροβολισμό του Κένεντι.
O «Σκουμπι Ντου» ήρθε σαν ανακούφιση
Τα δίκτυα και τα στούντιο έλαβαν σοβαρά υπόψιν τους την έρευνα της κυβέρνησης. Ενώ αρκετές σειρές κινουμένων σχεδίων δράσης-περιπέτειας ήταν ακόμα στον αέρα, οι δημιουργοί καρτούν, συμπεριλαμβανομένης της Hanna-Barbera, άρχισαν να αναπτύσσουν νέες σειρές με πολύ διαφορετικό και σαφέστατα πιο ήπιο προσανατολισμό και περιεχόμενο.
Και κάπως έτσι εμφανίστηκε ο Σκούμπι Ντου: μια σειρά με ήρωες μια ομάδα εφήβων και το σκύλος τους, οι οποίοι κυνηγούσαν ανθρώπους μεταμφιεσμένους σε τέρατα. Η σειρά, παραγωγής της Hanna-Barbera συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πολλές νέες σειρές του 1969 που κατάφεραν να κερδίσουν την έγκριση των γονέων και παράλληλα να διατηρήσουν πολύ ψηλά τα νούμερα τηλεθέασης ανάμεσα στο νεανικό κοινό.
«Οι άνθρωποι χρειάζονταν ανακούφιση από όλη την τρομοκρατία και από όλη τη δυστοπία και από όλη την οργή και το Σκούμπι-Ντου έκανε τη δουλειά», λέει ο Σάντλερ, ο οποίος ετοιμάζεται να εκδώσει ένα βιβλίο για την εκπομπή. «Τα παιδιά φοβούνται, παρακολουθούν, πιστεύουν ότι η ζωή είναι καλή, τα τέρατα δεν είναι πραγματικά», συμπληρώνει.
Από το 1969 μέχρι σήμερα, ο Φρεντ, η Δάφνη, η Βίλμα και ο Σάγκι, μαζί πάντα με το Σκούμπι, το αγαθό Great Dane, βρήκαν έναν τρόπο να μείνουν επίκαιροι στην ποπ κουλτούρα. Μετά το ντεμπούτο του στο CBS, το Σκούμπι Ντου έπαιξε για δύο σεζόν και μετά γυρίστηκαν 15 spin offs. Οι φίλοι της σειράς, μικροί και μεγάλοι, την παρακολουθούν ακόμα φανατικά στο Boomerang.
«Η αγάπη για τον Σκούμπι και τους φίλους του μεταβιβάστηκε από γενιά σε γενιά», λέει η ΜαιρηΈλεν Ζαράκας, αντιπρόεδρος της διαχείρισης franchise και μάρκετινγκ της Warner Bros. Και έχει δίκιο.
