«Ψηφίδες Ιστορίας, κτήμα τε ες αιεί»!

*Toυ Αδάμου Μουρούζη, προέδρου της Ένωσης Κυπρίων Ν. Μαγνησίας

Ενεργοί Πολίτες με Όραμα και Λογισμό! (43 χρ. Κατοχής).

(Στους Μαθητές μου που Ονειρεύονται και δεν Βολεύονται)!

«Ψηφίδες Ιστορίας, «κτήμα τε ες αιεί»!

Αύγουστος μήνας, …. Μνήμες και Οφειλές …

…. Τον Αύγουστο (1964) με τους τουρκικούς βομβαρδισμούς της Αγίας Τηλλυρίας. Τον Αύγουστο (1996) με τις δολοφονίες του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού. Τον μεγάλο ξεριζωμό των Ελλήνων της καθ’ ημάς Ανατολής το 1922 …. Τον τορπιλισμό της Έλλης (1940), ανήμερα της Γιορτής της Μεγαλόχαρης Μάνας και Παναγιάς!

Αύγουστος 1974, Εάλω η Αμμόχωστος!

Ατραπόφωτος ο Πενταδάκτυλος

Χαϊδεύει τα ακρογιάλια της Αμμοχώστος

Δροσίζεται στου γιασεμιού τη μυρωδιά

Αντιλαλεί στα βάθη του λεμονάνθιστου κόλπου της!

(10ος χρ. Κατοχής).

Πάλι τα ίδια και τα ίδια θα μου πεις, Αγαπημένε μου Αναγνώστη. Και ίσως αναλογιστείς: «Τη γνώμη των δυνατών ποιος θα μπορέσει να τη γυρίσει; Ποιος θα μπορέσει ν’ ακουστεί; Καθένας χωριστά ονειρεύεται και δεν ακούει το βραχνά των άλλων». Γνωρίζεις όμως, καλά ότι δεν έχουμε το δικαίωμα ούτε να σωπαίνουμε ούτε και να «ονειρευόμαστε χωριστά».

Δεν μπορούμε να διώξουμε από τα όνειρά μας τη θλιβερή πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από την Κερύνεια, την Αμμόχωστο, του Μόρφου, την Λάπηθο, το Μπογάζι. Δεν μας αφήνουν το αγιόκλημα και το γιασεμί τους. Στο ένα μυρίζει η θύμηση, στο άλλο ο νόστος.

Εάλω η Αμμόχωστος, η Βασιλεύουσα, … Η Πόλη που μας ανάγιωσε πνευματικά και όχι μόνο. Το Α΄ Γυμνάσιο Αμμοχώστου με το ωραίο ελληνικό κτίσμα και τους λαμπρούς Δασκάλους που μας έμαθαν να αγαπάμε την Ελλάδα και τον Άνθρωπο.

Εάλω η Αμμόχωστος!… Ελληνικότατο το όνομά της. Πόλη χωμένη στην άμμο: Αμμόχωστος.

Τεύκρος: «… ες γην εναλίαν Κύπρον, ου με εθέσπισεν

οικείν Απόλλων, όνομα νησιωτικόν.

Σαλαμίνα θέμενον της εκεί χάριν πάτρας …».

(Ευριπίδη, «Ελένη»,στ. 148 – 50).

Διάδοχος της Σαλαμίνας που έχτισε ο Τεύκρος, μετά το τέλος του τρωικού πολέμου, για να του θυμίζει την πατρίδα του, τη Σαλαμίνα της μητροπολιτικής Ελλάδας.

Εάλω η Αμμόχωστος!

Του Ονήσιλου η Πατρίδα. Του επαναστάτη Βασιλιά που αρνούμενος να πληρώνει φόρο υποτελείας στον Μέγα Βασιλέα, επαναστάτησε. Ως περιφερειακός Έλληνας, όπως και οι Ιώνες, εναντίον των Περσών. (501 – 495 π.Χ.). Ο Ονήσιλος με τη θυσία του έγινε σύμβολο και η Σαλαμίνα κέντρο του Ελληνισμού της Κύπρου.

Εάλω η Αμμόχωστος!

Η Πόλη του Ευαγόρα του Αιακίδη, με καταγωγή από τον Τεύκρο! Μετά την «Ανταλκίδειο Ειρήνη» (386 π.Χ.), μεταξύ Σπαρ-τιατών και Περσών, οι Σπαρτιάτες αναγνωρίζουν την περσική κυριαρχία στην Κύπρο (όπως και στις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας και τις Κλαζομενές). Την αποδέχονται και οι Αθηναίοι και αφήνουν τον Ευαγόρα να πολεμά μόνος τους Πέρσες και τους Φοίνικες, που επεδίωκαν να αφελληνίσουν το Νησί. Ο Ευαγόρας (411 – 374/3π.Χ.), εισάγει το ελληνικό αλφάβητο στην Κύπρο, και τις τέχνες και τα γράμματα χρωματίζει την ελληνικότητά της Κύπρου!!

Εάλω η Αμμόχωστος….

Η Αμμόχωστος ιδρύθηκε μετά το 964, όταν ο Νικηφόρος Φωκάς λύτρωσε την Κύπρο από τους Άραβες και τις επιδρομές τους. Ο Αλέξιος Α΄ Κομνηνός (1081 – 1118) γύρω στα 1100 οχυρώνει με κάστρα την Κύπρο, Καντάρας, Άγιου Ιλαρίωνα, Βουφαβέντο, … Το κάστρο της Καντάρας, όπως και τα άλλα, δεσπόζει της θάλασσας της Κιλικίας, και διαφεντεύει τον κόλπο της Αμμοχώστου. Εκεί που τον καιρό της Ανεξαρτησίας (1960 …) φτιάξαμε πολυβολεία, τα οποία στην τουρκική εισβολή του 1974 ήταν άνευ περιεχομένου!

Εάλω η Αμμόχωστος!

Ταξιδεύτρα μέσα στους αιώνες γνώρισε πολλούς αφεντάδες μα ούτε ψυχή μήτε καρδιά άλλαξε. Σταυροφόροι, Φράγκοι (1192-), Βενετσιάνοι (1489–) Οθωμανοί ( 1571), Άγγλοι (1878 -).

Στα χρόνια της Ανεξαρτησίας (1960-1974) γίνεται μία εύρωστη πολιτεία. Δύναμή της το φυσικό λιμάνι που σχηματίζει ο κόλπος. Η γεωγραφική της θέση της επέτρεψε να προσφέρεται σαν ιδανική αγορά με τεράστια οικονομική (εμπορική) και στρατιωτική σημασία. Και για τούτο το καταλληλότερο, ιδανικότερο, προσφορότερο για ναυτική και εμπορική βάση και για έλεγχο της Αφρικής και της Ασίας! Και για τούτο πάντα και πάντοτε πολύφερνη Νύφη!

Εάλω η Αμμόχωστος!

… καλοκαίρι του 1974. Η Τουρκία, που πάντα καιροφυλακτούσε, μετά το προδοτικό πραξικόπημα (15 Ιουλίου) εισέβαλε στην Κύπρο χαράματα Σαββάτου της 20ης Ιουλίου 1974. Είχαμε την Α΄ Φάση του Αττίλα και τη πτώση της Χούντας. Το έγκλημα, όμως, συνεχίστηκε και μετά την πτώση της Χούντας (24 Ιουλίου). Η Τουρκία δεν σέβεται την εκεχειρία και συνεχίζει της πολεμικές επιχειρήσεις. Από τις 23 Ιουλίου έως τις 13 Αυγούστου κατέλαβαν όλη την Επαρχία της Κερύνειας και μέρος της Λευκωσίας.

Αύγουστος 1974, Εάλω η Αμμόχωστος….

Έτσι εύκολα στις 14 Αυγούστου κινήθηκαν δυτικά και κατέλαβαν την Μόρφου και ανατολικά την Μεσαορία και την Αμμόχωστο και δημιούργησαν την γραμμή Αττίλα Β΄ τη σημερινή κατάσταση, υλοποιώντας προμελετημένες και προσχεδιασμένες ενέργειες

Η εγκατάλειψη της Αμμοχώστου στις 14 Αυγούστου γιατί έγινε; Ποιοι έδωσαν την διαταγή; (παρενθετικά: το τμήμα της Αμμοχώστου που «διεκδικούμε» να μας δοθεί δεν ήταν στα σχέδια να το καταλάβουν οι Τούρκοι!). Βασανιστικό ερώτημα είναι ότι οι χάρτες που βρίσκονταν στα γραφεία επιχειρήσεων των Μονάδων είχαν σημαδεμένη τη γραμμή Αττίλα 1 με πράσινο χρώμα (γραμμή της 13ης Αυγούστου που αναφέρθηκε πιο πάνω) και η γραμμή Αττίλα 2 με κόκκινο χρώμα. (παρενθετικά: στις 14 Αυγούστου, το απόγευμα, είδα προσωπικά τέτοιο χάρτη στο Τακτικό Συγκρότημα Τρικώμου, Κωμόπολη της Επαρχίας Αμμοχώστου και κατεχόμενη σήμερα από τον Αττίλα)! Τέλος με διαταγές (;) κάποιοι Διοικητές εγκατέλειπαν Μονάδες και χώρους.

Η μεταπολιτευτική κυβέρνηση που ανέλαβε την εξουσία από τις 24 Ιουλίου τι έπραξε; Ο φόβος(;) μια πιθανής ελληνοτουρκικής σύρραξης, (εξέλιξη που έτρεμε και ο σχεδιαστής του Αττίλα Α΄ και Β΄ Κίσσινγκερ, γιατί θα του έμπλεκε το σχεδιασμό μια ελληνοτουρκική σύγκρουση στην Νοτιοανατολική πτέρυγα ΝΑΤΟ), άφησε η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή ανυπεράσπιστη την Κύπρο. Ούτε το Εθνικό ούτε και το Συμβατικό χρέος ως Εγγυήτρια Δύναμη μέτρησαν για να κάνει «χρήση του άρθρου 4 εδεφ. 2 της Συνθήκης Εγγυήσεως» (Συνθήκες Ζυρίχης – Λονδίνου 1959) και άφησε αβοήθητο το Νησί στην Νοτιοανατολική εσχατιά του ελληνισμού με την πολυχιλιόχρονη ιστορία και με το 82% Έλληνες κατοίκους!

Εάλω η Αμμόχωστος!

Και οι βάρβαροι….. πάντα οι ίδιοι …. όπως καταγράφονται και στην τραγωδία «Πέρσαι» με τον μεγαλοπρεπή λόγο του Αισχύλου, που ακούγονταν στο υπέρκαλλο θέατρο της Σαλαμίνας,

«οι γην μολόντες Ελλάδ’ ου θεών βρέτη

ηδούντο συλάν ουδέ πιμπράναι νεώς».

(«πατήσανε στο χώμα της Ελλάδας,

δεν σεβάστηκαν, να μην απλώσουν χέρι

ανόσιο στων θεών τα ομοιώματα,

ούτε τους ναούς να μην πυρπολήσουν»).

(στ. 803-4).

Και με το ίδιο τέλος, που θα ακουστεί και πάλι στο υπέρκαλλο θέατρο της Σαλαμίνας,

«ύβρις γαρ εξανθούσ’ εκάρπωσεν στάχυν

Άτης, όθεν πάγκλαυτου εξαμά θέρος».

(γιατί η αλαζονεία όταν μεστώσει (ξεπεράσει το μέτρο),

καρπίζει (της τύφλωσης) της συμφοράς το στάχυ,

απ’ όπου πολύκλαυτους καρπούς (συμφορές) θερίζει).

(στ. 815-16).

Επιμύθιο: Αγαπημένε μου Αναγνώστη, στη μνήμη του Παπατσάνη Αθανάσιου του Αγοραστού και της Βάϊας από τη Δεσκάτη Γρεβενών καταθέτω και τούτο: Στις 16 Αυγούστου (14.30 έως 15.30) η Ελληνική Δύναμη Κύπρου (ΕΛ.ΔΥ.Κ.) επιχείρησε οργανωμένη σύμπτυξη με απώλειες εβδομήντα (70) Ήρωες. Τα Ελληνόπουλα, που γεύτηκαν το ποδοβολητό των Βαρβάρων, με την θυσία τους, εδώ και 46 χρόνια στέλλουν το μήνυμα στην Μητρόπολη ότι η θαλάσσια τουρκική εισβολή (προκλητικότητα!!) είναι το επακόλουθο της χερσαίας τουρκικής εισβολής του 1974! Οι Ήρωες αγρυπνούν και τα βήματά μας αναμετρούν!

ΑΔΑΜΟΣ Α. ΜΟΥΖΟΥΡΗΣ

Φιλόλογος – Ιστορικός

Πρόεδρος της Ένωσης

Κυπρίων Ν. Μαγνησίας

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.