**Μια σειρά άρθρων, όπου παρουσιάζεται και αναλύεται το πρόγραμμα της καινοτόμας εκπαιδευτικής δομής: «Σχολείο Ζωής» η οποίο βασίζεται στην παιδαγωγική μέθοδο της Οικοδόμησης της Γνώσης, μέσω βιωματικών δράσεων.
Οι ανάγκες για μόρφωση των σημερινών νέων είναι σαφώς διαφοροποιημένες σε σχέση με αυτές των προηγούμενων γενιών. Αυτοί που είναι τώρα γύρω στα σαράντα ξέρουν πολύ καλά ότι η μέθοδος με την οποία εκπαιδεύτηκαν και μορφώθηκαν δεν είναι και η καταλληλότερη για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Το να μάθω παπαγαλία ένα κείμενο και να το πώ την άλλη μέρα στον δάσκαλό μου, αποτελεί πια ένα παρωχημένο μοντέλο εκπαίδευσης και σίγουρα ακατάλληλο για τα σημερινά παιδιά. Κάποιοι τολμηροί εκπαιδευτικοί δοκιμάζουν και στην χώρα μας τις μεθόδους αυτές στα δημόσια σχολεία, αλλά με μεγάλη δυσκολία, λόγο πρακτικών θεμάτων. Αυτό δυστυχώς δεν αρκεί. Χρειάζονται ριζικές αλλαγές και μεγάλη προσοχή στο θέμα αυτό τις εξέλιξης του εκπαιδευτικού συστήματος με έξυπνο και συμφέροντα τρόπο, γιατί όλοι γνωρίζουμε πως από το σωστό ή όχι μεγάλωμα των παιδιών, εξαρτάται η ευημερία ή η πτώση της μελλοντικής κοινωνίας.
Είμαστε υποχρεωμένοι λοιπόν να δώσουμε στα παιδιά μας τα σωστά εφόδια για να ευημερήσουν.
Στις βορειοευρωπαικές χώρες και στην Αυστραλία, ξεκίνησε λοιπόν τις δύο τελευταίες δεκαετίες η έρευνα για ένα νέο μοντέλο εκπαίδευσης , το οποίο μέχρι τώρα μας δίνει πολύ θετικά αποτελέσματα. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος ύπαρξης της εκπαίδευσης: το εμφανές, καλό αποτέλεσμα στην πρόοδο της ζωής του μαθητή και της μαθήτριας. Καλό αποτέλεσμα σε σωματικό και πνευματικό επίπεδο, που θα βοηθήσει το άτομο στην ομαλή κοινωνικοποίηση, στον επαγγελματικό προσανατολισμό του, στην ανεύρεση του στόχου του, στην εξειδίκευσή του και γενικά στην θετική εξέλιξή του μέσα στην ζωή.
Το «Ανοιχτό Σχολείο» στην Φιλανδία, το σχολείο «Τι θέλεις να μάθεις;» στην Σουηδία, το αυστραλιανό μοντέλο εκπαίδευσης – που μοιάζουν σε πολλά σημεία τους με την Ακαδημία του Πλάτωνα, όσων αφορά την βιωματική εκμάθηση των θεμάτων γνώσης- είναι εκπαιδευτικά συστήματα τα οποία ξεκίνησαν σαν έρευνες και τώρα πιά μετά από είκοσι χρόνια, μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι είναι αποτελεσματικά. Το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών που εκπαιδεύτηκαν σε τέτοιου είδους σχολεία, έχουν ήδη μια πετυχημένη καριέρα στον τομέα του ενδιαφέροντός τους και φυσικά το κάνουν καλά και είναι ευτυχισμένα άτομα, για έναν απλό λόγο: ασχολούνται μ΄ αυτό που αγαπούν.
Δεν είναι κάτι καινούριο αυτό. Είναι ένας νόμος της ζωής, αλλά πολλές φορές ακόμη και τα πιο αυτονόητα θα πρέπει να τα ανακαλούμε και τα εκσυγχρονίζουμε προς χρήσην.
Τα τελευταία δώδεκα χρόνια, η ενασχόληση και η έρευνά μου πάνω στα θέματα της Παιδαγωγικής (με εστίαση στην Παιδαγωγική της Τέχνης) με έκανε να καταλήξω σε ένα συμπέρασμα:
Το παιδί μαθαίνει, όταν ο δάσκαλος τού προσφέρει την γνώση με ενδιαφέροντα τρόπο.
Είναι πολύ δύσκολο, σχεδόν ακατόρθωτο, να κάνεις εποικοδομητικό μάθημα, σε μια ομάδα παιδιών που δεν ενδιαφέρονται για το αντικείμενο που πάς να διδάξεις. Είναι χαμένος χρόνος και σπατάλη ενέργειας. Θα πρέπει πρώτα ο δάσκαλος να σιγουρευτεί για την χρησιμότητα του γνωστικού αντικειμένου που πάει να μεταδώσει, και μετά να περιποιηθεί το αντικείμενο αυτό, να το κάνει θελκτικό και ενδιαφέρον για το παιδί. Κι εδώ, ένας είναι ο τρόπος. Το Παιχνίδι! ή αλλιώς βιωματική δράση, ή δημιουργική απασχόληση… Όπως θέλετε πείτε το. Η ουσία δεν αλλάζει, ο τρόπος είναι το παιχνίδι.
Το παιχνίδι είναι ο σωστότερος τρόπος εκμάθησης. Αυτό είναι μια αρχέγονη αλήθεια την οποία επιβεβαιώνει και ο Πλάτωνας λέγοντας «μετά παιδίας ηδονήν μανθάνειν»: με την απόλαυση του παιχνιδιού μαθαίνουν.
Η λογοτεχνία λοιπόν, οι τέχνες, οι επιστήμες και οι τεχνικές, ειδομένες μέσα από παιχνίδια φαντασίας και βιωματικές δράσεις, είναι τα βασικά εργαλεία της μεθόδου που προτείνουμε.
Η ανάγκη του παιδιού είναι μία. Να παίξει! Δύσκολα θα βρούμε παιδί που θα διάλεγε το παπαγάλισμα, κλεισμένο σε ένα δωμάτιο, από το ζωντανό παιχνίδι με τους φίλους του στην αυλή.
Εδώ λοιπόν έρχεται η μέθοδός μας και μέσα στο παιχνίδι, τοποθετεί με μεγάλη επιμέλεια, τις γνώσεις και τις πληροφορίες που θέλουμε να περάσουμε στα παιδιά.
Εδώ και κάποια χρόνια λοιπόν διαμορφώνουμε το πρόγραμμα αυτό σε μια ανοιχτή δομή πανελλήνιου βεληνεκούς, την οποία αποκαλούμε «Σχολείο Ζωής
Το πρώτο μας βήμα είναι να διασφαλίσουμε το κατάλληλο περιβάλλον : μια φωτεινή αίθουσα με ζωγραφιές, έναν κήπο ή ένα πάρκο ή έναν χώρο όπου παίζετε ζωντανά μουσική, κι εκεί καλούμε τα παιδιά να έρθουν να παίξουν, να αυτοσχεδιάσουν, να εκφραστούν. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά μαθαίνουν χωρίς προβλήματα και σε μικρό χρόνο. Μια ώρα παιχνιδιού και δημιουργικής απασχόλησης, αντιστοιχεί σε τρείς ώρες παθητικού διαβάσματος στο γραφείο του παιδικού δωματίου.
Με βιωματικό τρόπο, λοιπόν, με ταυτόχρονη χρήση του σώματος και του πνεύματος, τα παιδιά μαθαίνουν χωρίς να το καταλάβουν. Και το σημαντικότερο! θέλουν με χαρά να το επαναλάβουν γιατί… πέρασαν καλά!
Το Σχολείο Ζωής είναι το αποτέλεσμα τις μακροχρόνιας ερευνάς μας πάνω σε νέους τρόπους καλλιέργειας και μεγαλώματος των παιδιών μας, με στόχο μια καλύτερη αυριανή κοινωνία. Τη δημιουργία ενός καλύτερου ανθρώπου, που θα προσέξει τον συνάνθρωπό του και τη φύση, όπως προσέχει τον εαυτό του και θα ζήσει με αγάπη μέσα σ΄ αυτή.
Ανατρέχοντας σε εκπαιδευτικά σηστήματα κορυφαίων πολιτισμών του παρελθόντος συμπεραίνουμε ότι η γυμναστική, η σωστή διατροφή, η μουσική, τα μαθηματικά και οι αναπαραστατικές τέχνες : ζωγραφική, θέατρο, χορός, γλυπτική, πρέπει να είναι κύριο και αναπόσπαστο μέρος της εκπαίδευσης των μαθητών και των μαθητριών.
Μια μορφή καλλιέργειας που αφήνει το παιδί ελεύθερο να βρει τον δρόμο του και να τον ακολουθήσει, με την δική μας πάντα –γονιών και δασκάλων- διακριτική καθοδήγηση.
Είναι σχεδόν αδύνατο να εκπαιδεύσουμε σωστά ένα παιδί αν δεν υπάρξει συνεργασία του γονιού με τον δάσκαλο σε πρακτικό επίπεδο. Του κηδεμόνα και του διδασκάλου όπως έλεγαν και οι πρόγονοί μας.
Η συνεργασία γονιών και δασκάλων αποτελεί βασική αρχή στην λειτουργία του «Σχολείου Ζωής».
Ελπίζουμε να μεγαλώσει ο κύκλος εργασιών της ιδέας αυτής, για να μπορέσουμε να στηρίξουμε όσο περισσότερους γίνεται γονείς, που με την σειρά τους θα βοηθήσουν τα παιδιά τους να μορφωθούν και να καλλιεργηθούν σωστά, με σχέδιο και ματιά σε ένα καλύτερο αύριο.
Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η Παιδεία, μαζί με την Υγεία και τις Τέχνες, αποτελούν τις βάσεις μιας λειτουργικής και επιτυχημένης κοινωνίας.
Θ. Οικονομίδης
Βόλος, 1 Ιουνίου 2020
*Σύντομο Βιογραφικό
Ο Θοδωρής Οικονομίδης αποφοίτησε από την Δραματική Σχολή Κ.Θ.Β.Ε. το 1997. Ειδικεύεται στο σωματικό θέατρο και στην χρήση μάσκας. Έχει δεκαετή εμπειρία στην Παιδαγωγική του Θεάτρου. Συνεργάτης, θεατροπαιδαγωγός του Πανελλήνιου Δικτύου για το θέατρο στην Εκπαίδευση.
Έχει πάρει Βραβείο UNESCO για την προσφορά του έργου του Ερωφίλη project, στην διατήρηση και διάδοση της ελληνικής γλώσσας- 2019
και Βραβείο Μελίνα Μερκούρη, για τη καλλιτεχνική προσφορά του στην περιφέρεια, 2007.
Έχει συμμετάσχει και διακριθεί σαν σκηνοθέτης και ηθοποιός σε Διεθνή Φεστιβάλ όπως: Toronto Modern Theater Festival-Kanada, Theatre Festival Τampere-Finland, Euro Art Festival Blagoevgrad Boulgaria, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, Dialog Festival- Poland, Φεστιβάλ Κουκλοθεάτρου και Παντομίμας-Κιλκίς – Λευκωσία, 43o Kontrapunkt International Festival-Poland,
Sibiu International Theatre Festival- Romania, Sani Festival- Χαλκιδική, Φεστιβάλ Φιλίππων- Θάσου, Φεστιβάλ Θεάτρου Πέτρας, κ.α.
Έχει συμμετάσχει σαν ηθοποιός σε 51 παραστάσεις, στο Εθνικό Θέατρο, το ΚΘΒΕ και το ελεύθερο θέατρο. Έχει σκηνοθετήσει και γράψει μουσική για τις παραγωγές: «Καταλόγια» , «Τα λόγια της Πλώρης», «Ataladus Comedy Stories», «Ταξιδεύοντας με τον Ν. Καββαδία», «William Shakespeare Sonnets», «Antigona- school version», «Βάρδια» , «Παραλογές», «Οδύσσειας Σύνοψη», “Ερωφίλη project” κ.α.
Διδάσκει υποκριτική από το 2004 και είναι καθηγητής Δραματοθεραπείας στο Ελληνικό Κέντρο Έρευνας Ήχου και Λόγου.
Τα εκπαιδευτικά προγράμματά της δομής «Σχολείο Ζωής» με θέμα Θεατροποίηση Διδακτέας Ύλης έχουν παρακολουθήσει πάνω από 8.000 μαθητές και μαθήτριες σε όλη την Ελλάδα.
