Στη σκιά των βουνών της Ροδόπης, που από αιώνες …χωρίζουν και ενώνουν τους ανθρώπους, σταυροφόροι και Βούλγαροι σεργιανούν ανενόχλητοι στις βυζαντινές καστροπολιτείες. Εκεί, ο παγανισµός παλεύει µε τον χριστιανισµό, σκοτεινές µαγγανείες αποτελούν αναπόσπαστο κοµµάτι της καθηµερινότητας, κακόφηµα καπηλειά µετατρέπονται σε τόπους εξοµολογήσεων και µια νεαρή Θράσσα αγωνίζεται να ισορροπήσει ανάµεσα σε δύο ανισόρροπους κόσµους. Στον επικό αυτό κόσµο, η Θράσσα, αρχοντοπούλα από τη Μοσυνούπολη, αναζητεί επίµονα την ταυτότητά της. Στο ταξίδι της στα κάστρα της Θράκης θα τη συντροφεύουν άγιοι και δαίµονες, πολύτιµοι συνοδοιπόροι…
Το νέο βιβλίο «Θράσα – Η μάγισσα της Θράκης» (Εκδόσεις Κλειδάριθμος) της συγγραφέα και μουσειοπαιδαγωγού Νάγιας Δαλακούρα έρχεται για να μας ξυπνήσει εικόνες και συναισθήματα ξεχασμένα, με την ίδια, μιλώντας στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή να τονίζει πως η Θράκη ήταν και παραμένει ένας χώρος μαγικός, μυστήριος και μέσα από το νέο συγγραφικό της έργο θέλει να κάνει τους αναγνώστες να σεβαστούν και να αγαπήσουν το παρελθόν.
Το βιβλίο σας, μας πηγαίνει πίσω στο 1200. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε στη συγγραφή του και ποια η σχέση της υπόθεσης με την καταγωγή σας;
Η «Θράσα» είναι ένα μυθιστόρημα εποχής, ένα μυθιστόρημα που μας πάει πίσω στο ιστορικό παρελθόν στον 13ο αιώνα. Εγώ είμαι Κομοτηναία, μεγάλωσα και ζω στην Κομοτηνή, είμαι παράλληλα και αρχαιολόγος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, οπότε θέλοντας να γράψω κάτι για τον τόπο μου, για τη Θράκη, ό,τι πιο εύκολο και κοντινό στα δικά μου ενδιαφέροντα ήταν το Βυζαντινό παρελθόν. Αυτο το νέο μυθιστόρημα διαδραματίζεται γεωγραφικά σε όλη τη Θράκη, με αφορμή τη Μοσυνούπολη επεκτείνεται στο Παπίκιο Όρος, την Κομοτηνή, τη Σαμοθράκη και φτάνει μέχρι τη Βόρεια Θράκη, τη Φιλιππούπολη. Είναι ουσιαστικά ένα οδοιπορικό στη Θράκη του παρελθόντος.
Είναι δύσκολο να «σκαλίζει» κανείς το παρελθόν και να συμπεριλάβει σε μια έκδοση, στοιχεία και δεδομένα μιας άλλης εποχής;
Η αλήθεια είναι πως είναι δύσκολο, όμως εμένα με γοητεύει αυτό, το να προσδώσω στο παρελθόν όλες αυτές τις εικόνες, τις γεύσεις, τα αρώματα και με τρόπο εύληπτο και ψυχαγωγικό να προσπαθώ να το μεταδώσω στον αναγνώστη, γιατί μιλάμε για ένα λογοτεχνικό κείμενο, ένα μυθιστόρημα, μια μυθοπλασία, δεν είναι ένα επιστημονικό σύγγραμμα. Αυτό για μένα ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση. Το δύσκολο κομμάτι νομίζω πως όλοι οι συγγραφείς μπορούν να το ξεπεράσουν με έρευνα, όπως και στο μυθιστόρημά μου έχει πραγματοποιηθεί έρευνα, ώστε να έχει ένα πολύ σαφές ιστορικό πλαίσιο και γεωγραφικό και εθνογραφικό. Το δύσκολο είναι ο τρόπος που θα το πεις, χωρίς να είναι βαρύ, καθαρά ιστορικό ή επιστημονικό. Να κινεί το ενδιαφέρον και να παρακινεί όλους αυτούς που μένουν μακριά να επισκεφθούν τον τόπο αυτό, γιατί δεν είναι τυχαίο ότι στο παρελθόν αυτός ο τόπος ήταν εξωτικός, ότι οι περισσότεροι μύθοι της αρχαίας Ελλάδας έχουν τοποθετηθεί στη Θράκη και σήμερα λογοτεχνικά, θεωρώ πως είναι παραμελημένη, ιδίως η Θράκη του παρελθόντος.
Μία από τις κριτικές για το βιβλίο σας είναι πως μεταφέρονται αρμονικά τα ιστορικά και εθνογραφικά στοιχεία, γεγονός που δείχνει το μέγεθος και την επιμέλεια της έρευνάς σας.
Αυτή ήταν και η μεγαλύτερη πρόκλησή μου και προσπάθησα πολύ. Επειδή το βιβλίο έχει κυκλοφορήσει πολύ πρόσφατα, μόνον τρεις εβδομάδες, ανυπομονώ κι εγώ για το αν θα αγκαλιαστεί, αν θα αγαπηθεί και για τα σχόλια των αναγνωστών.
Ποια είναι η Θράσα, η ηρωίδα του βιβλίου σας;
Η Θράσα είναι Θρακιώτισσα, είναι μία ηρωίδα από τη Μοσυνούπολη, μια μεγάλη καστροπολιτεία της Θράκης, η οποία αναζητεί την ταυτότητά της ανάμεσα στον κόσμο του περιθωρίου και στον κόσμο της αριστοκρατίας, σ’ έναν πολύ δύσκολο κόσμο εκείνη την εποχή, ανισόρροπο τον λέω εγώ. Ένα μυθιστόρημα που αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στον παγανισμό και τη χριστιανική θρησκεία. Στη Θράκη υπάρχει πολύ έντονη αυτή η μυστηριακή λατρεία ακόμη και σήμερα και περισσότερο από κάθε άλλο τόπο στην Ελλάδα. Εμπλέκει πολλές λατρείες όπως τη λατρεία των δέντρων , της Άρκτου, εμπλέκει πολλούς μύθους κι έχει πολύ έντονα μυθολογικά και εθνογραφικά στοιχεία.
Εξ΄ου και το εξώφυλλο που απεικονίζει ένα δέντρο;
Ακριβώς: Είναι το δέντρο της ζωής , πηγή της ζωής, η σύνδεση ανάμεσα στον κόσμο τον υπόγειο και τον υπέργειο, οι ρίζες μας. Στο παρελθόν έχει πολλούς συμβολισμούς και δεν είναι τυχαίο που λατρευόταν και λατρεύεται σε πολλούς πολιτισμούς του κόσμου.
Τι θέλετε να μείνει στους αναγνώστες σας; Είναι κάτι συγκεκριμένο ή επιθυμείτε να βγάλουν ένα ελεύθερο συμπέρασμα;
Όσο το έγραφα το βιβλίο, δεν είχα κάποιο στόχο. Έγραφα γιατί το αισθανόμουν και ήθελα να γράψω για τον τόπο μου. Εκ των υστέρον, θα ήθελα οι αναγνώστες να αποκομίσουν μία πολύ καλή εικόνα του παρελθόντος του τόπου μας, γιατί μόνο όταν γνωρίζουμε πολύ καλά το παρελθόν μπορούμε να το αγαπήσουμε και να το σεβαστούμε. Πολλά μνημεία και πολλοί τόποι που αναφέρονται στο μυθιστόρημα αποτελούν αρχαιολογικούς χώρους και επισκέψιμα μνημεία , οπότε είναι πολύ σημαντικό να τα έχουμε δει και μέσα από τη λογοτεχνία, ώστε σήμερα να μπορέσουμε να τα σεβαστούμε , να τα αγαπήσουμε και να τα αναδείξουμε. Θα ήθελα και για τους μη Θρακιώτες να αποτελέσει ένα έναυσμα για ένα ταξίδι στη Θράκη, γιατί με θλίβει συχνά που μπορεί να μην είναι ο πρώτος σε προτίμηση προορισμός είτε για εκδρομές, είτε για επισκέψεις.
Τα βιβλία πάντως, έχουν γίνει αφορμές για να επισκεφθούμε τόπους για τους οποίους έχουμε διαβάσει.
Πράγματι. Το βιβλίο έχει πολύ μεγάλη δύναμη!
Η Νάγια Δαλακούρα γεννήθηκε το 1980 και μεγάλωσε στην Κομοτηνή. Δραστηριοποιείται στον χώρο των μουσείων ως επιμελήτρια εκθέσεων και μουσειοπαιδαγωγός. Από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος κυκλοφόρησε το 2019 το πρώτο μυθιστόρημά της με τίτλο «Το λιμάνι των χαμένων γυναικών».
