Η κατασκευή του Θεσσαλικού σιδηροδρόμου, αμέσως μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στο ελληνικό κράτος (1881), δεν αποτέλεσε απλώς τεχνολογικό επίτευγμα, αλλά βαθιά παρέμβαση στον χώρο, την παραγωγή και την κουλτούρα της περιοχής. Ενταγμένο σε ένα ευρωπαϊκό κύμα εκβιομηχάνισης και σιδηροδρομικής δικτύωσης του 19ου αιώνα, το δίκτυο Βόλος–Λάρισα–Καλαμπάκα–Καρδίτσα αναδιαμόρφωσε τον θεσσαλικό κάμπο, διευκόλυνε τις εμπορικές ροές, μετέβαλε τον αγροτικό χρόνο και έφερε νέες νοοτροπίες στην ύπαιθρο.
Με αφορμή εκδήλωση η οποία θα πραγματοποιηθεί σήμερα το απόγευμα στο χωριό Καλαμάκι (Πρόπαν Πηλίου), στο Ράδιο Ένα και τον Ηλία Κουτσερή, μίλησε η κα Κατερίνα Μπρέγιαννη, Διευθύντρια Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, η οποία θα είναι και κεντρική εισηγήτρια της εκδήλωσης.
Όπως τόνισε μεταξύ άλλων, «κατά τις δεκαετίες 1870–1880, η Ευρώπη –και ιδίως η περιφέρειά της, μαζί με την Οθωμανική Αυτοκρατορία– ζούσε μια σιδηροδρομική έκρηξη. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα, αγροτική ακόμη χώρα, χρειάζεται επειγόντως πρόσβαση στους τόπους παραγωγής. Ο σιδηρόδρομος στη Θεσσαλία εξυπηρετεί ακριβώς αυτή την ανάγκη, με επίκεντρο την εξαγωγή σιτηρών.
Πέρα όμως από την οικονομία, η σιδηροδρομική γραμμή μεταφέρει και πολιτισμικά φορτία. Το ταξίδι, η επαφή, η αλλαγή στον ρυθμό και στον ορίζοντα, αλλάζουν και τον άνθρωπο».
«Ο σιδηρόδρομος καταλύτης
πολιτισμικής μεταβολής»
Όπως υποστήριξε, «πρόκειται για μια διάσταση σχεδόν ανεξερεύνητη στην ελληνική ιστοριογραφία: ο σιδηρόδρομος ως καταλύτης πολιτισμικής μεταβολής.
Παράλληλα, η ενσωμάτωση του περιφερειακού δικτύου στον εθνικό άξονα Αθήνα–Λάρισα–σύνορα σηματοδοτεί μια στρατηγική στόχευση: την ενοποίηση της αγοράς και του χώρου. Ένα μοντέλο γνωστό ήδη από τη Γαλλία, που ακολουθεί και η Ελλάδα.Σήμερα, η εγκατάλειψη του σιδηροδρόμου και η παρακμή της υπαίθρου δεν είναι άσχετες μεταξύ τους. Ο σιδηρόδρομος υπήρξε άλλοτε έκφραση ανάγκης∙ η απουσία του σήμερα σηματοδοτεί την αλλαγή προτεραιοτήτων και αξιών.
Η εκδήλωση
Ο Πολιτιστικός και Εξωραϊστικός Σύλλογος Πρόπαν προσκαλεί σε μια βραδιά (σήμερα Παρασκευή 18 ΙουλίουΏρα: 20:00 στο προαύλιο της εκκλησίας) αφιερωμένη στην τεχνολογική καινοτομία και την ιστορία του θεσσαλικού σιδηροδρόμου με κεντρικό θέμα: “Τεχνολογική καινοτομία και νεωτερικές ιδέες. Το παράδειγμα του θεσσαλικού σιδηροδρομικού δικτύου (1885)”».
