Την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου και ώρα 6:30 μ.μ., στο Μουσείο της πόλης του Βόλου (Φερών 17, Παλαιά Βόλος) παρουσιάζεται η νέα μονογραφία του Δρ Αλέξανδρου Καπανιάρη, Διευθυντή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων και Καθηγητή-Σύμβουλου Ε.Α.Π. στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες» με τίτλο «Εισαγωγή στην Ψηφιακή Λαογραφία», που συνδιοργανώνεται από το φορέα πολιτισμού «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος» της Ι.Μ.Δ, την Αντιδημαρχία Πολιτισμού & Μουσείων – Μουσείο της πόλης του Βόλου και τις εκδόσεις Ταξιδευτής.
Το βιβλίο παρουσιάζουν η Ειρήνη Σηφάκη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια. Τμήμα Γλωσσικών και Διαπολιτισμικών Σπουδών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο Δημήτρης Παπαστεργίου, Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης και η Μαρία Γκασούκα, Ομότιμη Καθηγήτρια Τ.Ε.Π.Α.Ε.Σ. Πανεπιστημίου Αιγαίου. Τον συντονισμό της παρουσίασης έχει η Μαρία Παναγιωτοπούλου, μέλος του Δ.Σ. του φορέα πολιτισμού «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος».
Η έκδοση που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ταξιδευτής έρχεται να καλύψει ένα ουσιαστικό κενό στην ελληνική επιστημονική βιβλιογραφία και να αναδείξει έναν ταχέως αναπτυσσόμενο διεθνώς κλάδο, ο οποίος στη χώρα μας κάνει τώρα σταθερά τα πρώτα του βήματα. Το βιβλίο παρουσιάζει μια συνολική θεώρηση του πεδίου, συνδυάζοντας θεωρητική ανάλυση, κριτικό στοχασμό και πρακτικές εφαρμογές για τη μελέτη του λαϊκού πολιτισμού στο ψηφιακό περιβάλλον.
Ο συγγραφέας προσεγγίζει τη λαογραφία ως έναν ζωντανό, δυναμικό χώρο πολιτισμικής δημιουργίας, ο οποίος όχι μόνο μεταφέρεται αλλά και ανανεώνεται στο διαδίκτυο. Μέσα από τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης, τις κοινότητες χρηστών, τα αποθετήρια πολυμέσων και τα ψηφιακά παιχνίδια, αναδεικνύονται νέες μορφές λαϊκής έκφρασης που υπερβαίνουν τα παραδοσιακά πρότυπα και αποτελούν αυθεντικές καταγραφές του σύγχρονου συλλογικού βιώματος. Η ψηφιακή λαογραφία προτείνεται ως ένα διεπιστημονικό πλαίσιο που απομακρύνεται από τον τοπικισμό και τον εθνοκεντρισμό, δίνοντας έμφαση στη δικτύωση, τη διαθεματικότητα και την ενεργή συμμετοχή.
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται στον τρόπο με τον οποίο οι νέες τεχνολογίες, η τεχνητή νοημοσύνη, η επαυξημένη πραγματικότητα, τα μεγάλα δεδομένα, επηρεάζουν τη μεθοδολογία της λαογραφικής έρευνας. Ο συγγραφέας θέτει κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με την αλγοριθμική πρόσβαση στη γνώση, την αυθεντικότητα του υλικού και την ερμηνεία της πολιτισμικής παραγωγής σε μια εποχή όπου η αναπαράσταση μπορεί να παράγεται πλέον και από μηχανές. Τα ερωτήματα αυτά εντάσσονται σε ένα ευρύτερο διεπιστημονικό πλαίσιο, αντλώντας θεωρητικά εργαλεία από την ανθρωπολογία, τις σπουδές των μέσων, την εκπαίδευση και την τεχνολογία.
Το βιβλίο αναδεικνύει επίσης τον καθοριστικό ρόλο της εκπαίδευσης, προτείνοντας καινοτόμες παιδαγωγικές πρακτικές όπως η ψηφιακή αφήγηση, τα εικονικά μουσεία και οι συμμετοχικές πλατφόρμες. Έτσι, η εκπαίδευση παρουσιάζεται όχι μόνο ως χώρος μετάδοσης γνώσης αλλά και ως δημιουργικό περιβάλλον παραγωγής πολιτισμικού περιεχομένου.
Παράλληλα, εξετάζεται ο κοινωνικός και πολιτικός ρόλος της ψηφιακής λαογραφίας, καθώς ο συγγραφέας φωτίζει ζητήματα δημοσιότητας, εξουσίας, αποκλεισμών και πολιτισμικής πολυφωνίας στις διαδικτυακές κοινότητες. Με σαφήνεια, ισορροπία λόγου και πληθώρα παραδειγμάτων, το έργο προσφέρει ένα πολύτιμο εργαλείο για λαογράφους, ερευνητές των κοινωνικών επιστημών, εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες του πολιτισμού.
Η Εισαγωγή στην Ψηφιακή Λαογραφία αποτελεί μια ολοκληρωμένη και επίκαιρη συμβολή που ανανεώνει τον τρόπο μελέτης και διάχυσης του λαϊκού πολιτισμού στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή.
