Αυτό το Σάββατο στην εκπομπή του Ράδιο ΕΝΑ 102,5, «Βιβλίο και Πολιτισμός», η Σοφία Νικολάου θα φιλοξενήσει τον Αντώνη Λιάκο, καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τον οποίο θα μιλήσουν για δυο εξαιρετικά βιβλία της Μυρσίνης Ζορμπά, δημιουργού και πρώτης διευθύντριας του ΕΚΕΒΙ, ευρωβουλευτή, πρώην υπουργό πολιτισμού, συγγραφέα. Τα βιβλία τιτλοφορούνται: «Σημειώσεις από την εποχή των προσδοκιών» και «Η Πολιτική του Πολιτισμού» της Μυρσίνης Ζορμπά (και τα 2 από τις εκ. Πόλις, 2023, 2025 αντίστοιχα).
Το πρώτο αφορά σε μια αυτοβιογραφία της Μ. Ζορμπά σε τρία μέρη: το πρώτο αναφέρεται στα δύσκολα παιδικά χρόνια αλλά και στην προσήλωσή της στο να μην αφήσει το τραύμα να την καθορίσει. Επίσης αναφέρεται σε αυτό που αποκαλεί «γραμμή τροφοδοσίας του φαντασιακού», για την επαφή της με τον κόσμο του βιβλίου και τους ανθρώπους του πολιτισμού, τις επιρροές από την γκραμσιανή σκέψη. Στο δεύτερο μέρος μοιράζεται τις απόψεις της για την πολιτική και την πολιτισμική της διαδρομή, το ΕΚΕΒΙ, Ευρωκοινοβούλιο, Υπουργείο Πολιτισμού, αυτό που θα μπορούσαμε να ορίσουμε ως «πολιτισμική της παρακαταθήκη», και το τρίτο το προσωπικό της ημερολόγιο από την εποχή της ασθένειας. Ο Αν. Λιάκος στην Εισαγωγή το χαρακτηρίζει ως «στοχασμό πάνω στο θνήσκειν, αυτοθανατογραφία, νέκυια του εαυτού».
Το δεύτερο βιβλίο προτείνει μια τολμηρή επανερμηνεία του πολιτισμού ως πεδίου πολιτικής και κοινωνικής διαπραγμάτευσης. Η συγγραφέας, με βαθιά θεωρητική γνώση και εμπειρία στη χάραξη πολιτισμικής πολιτικής, αμφισβητεί την ουδετερότητα του πολιτισμού και τον τοποθετεί στο επίκεντρο κοινωνικών συγκρούσεων και ιδεολογικών ζυμώσεων.
Η Ζορμπά αναδεικνύει την αυτονομία του πολιτισμού, επηρεασμένη από τη γκραμσιανή έννοια της ηγεμονίας, και φωτίζει τον ρόλο των πολιτισμικών πολιτικών ως μηχανισμών διαμόρφωσης ταυτοτήτων και ισορροπίας εξουσίας. Εξετάζει τη μεταπολεμική Ευρώπη, τον ελληνικό πολιτισμικό εθνοκεντρισμό και τη σχέση πολιτισμού–κρίσης, επισημαίνοντας την ανάγκη για «πολιτισμική ανθεκτικότητα» και δημοκρατία στον πολιτισμό.
Με οξυδερκές πνεύμα η συγγραφέας αντιπαραθέτει την αξία του πολιτισμού ως δημόσιου αγαθού απέναντι στις νεοφιλελεύθερες αντιλήψεις που τον αντιμετωπίζουν ως ιδιωτική υπόθεση. Το έργο της, θεωρητικά εδραιωμένο και πολιτικά αιχμηρό, αποτελεί παρακαταθήκη για τον επαναπροσδιορισμό της πολιτισμικής πολιτικής ως ουσιαστικού κοινωνικού διακυβεύματος σε μια εποχή κρίσης, ατομικισμού και μετασχηματισμών.
