Ο Σύλλογος Εργαζομένων της ΔΕΥΑΜΒ έδωσε στη δημοσιότητα τη γνωμοδότηση του νομικού της συμβούλου, κ. Απόστολου Τσιαμήτα, όσον αφορά την εκκαθάριση της Επιχείρησης, ώστε – όπως επισημαίνει – ο κάθε δημότης να έχει την πληροφόρηση για το τι σημαίνει εκκαθάριση μια επιχείρησης ανταποδοτικού χαρακτήρα όπως η ΔΕΥΑΜΒ. Όπως – μεταξύ άλλων – επισημαίνεται στη γνωμοδότηση, της ενδεχόμενης διάλυσης της ΔΕΥΑΜΒ, θα ακολουθήσει αναγκαστικά η άμεση ενεργοποίηση όλων των δανειστών της για την είσπραξη των απαιτήσεων τους.
Αναλυτικά, η γνωμοδότηση αναφέρει τα εξής:
«Οι διατάξεις του Ιδρυτικού Νόμου της ΔΕΥΑΜΒ [ν. 890/1979], καθώς και του Ν. 1069/1980, που διέπει πλέον την εν γένει λειτουργία της επιχείρησης, δεν ρυθμίζουν το ζήτημα της λύσης και εκκαθάρισης της ΔΕΥΑΜΒ και γενικότερα των ΔΕΥΑ. Το ζήτημα αυτό ρυθμίζεται πλέον ειδικώς από το άρθρο 11 του Ν. 4483/2017, το οποίο έχει ως εξής: <<1. Οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) λύονται με απόφαση του οικείου ή των οικείων Δημοτικών Συμβουλίων, η οποία λαμβάνεται με ενισχυμένη πλειοψηφία των 3/4 του συνόλου των μελών τους και πράξη του Συντονιστή ή του ασκούντος καθήκοντα Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, 2. Τη λύση της επιχείρησης ακολουθεί η εκκαθάριση αυτής. Μετά την εκκαθάριση της επιχείρησης, όσα περιουσιακά στοιχεία απομένουν περιέρχονται στο Δήμο που την είχε συστήσει. 3. Η εκκαθάριση διενεργείται από ορκωτούς ελεγκτές που ορίζονται από τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατά τη διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 18 του ν. 1069/1980>>. Επί της διατάξεως αυτής λεκτέα τα κάτωθι:
α} Για την λύση της ΔΕΥΑΜΒ απαιτείται απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Βόλου, η οποία λαμβάνεται με ενισχυμένη πλειοψηφία των ¾ του συνόλου των μελών του και περαιτέρω πράξη του Συντονιστή ή του ασκούντος καθήκοντα Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Οι παραπάνω πράξεις έχουν κανονιστικό χαρακτήρα, πράγμα που συνεπάγεται ότι δεν χρήζουν ιδιαίτερης αιτιολογίας και είναι συμβατές με την γενική αρχή του δημοσίου δικαίου, δυνάμει της οποίας αναγνωρίζεται στις αρμόδιες αρχές ελευθερία επιλογής κατά την άσκηση της κανονιστικής τους εξουσίας, εντός βεβαίως των πλαισίων του Νόμου. Η προαναφερθείσα δε διάταξη του άρθρου 11 του Ν. 4483/2017 δεν θέτει οποιαδήποτε ουσιαστική προϋπόθεση για την λύση μιας ΔΕΥΑ, δηλαδή δεν εξαρτά την λύση της από την ύπαρξη ζημιογόνων χρήσεων ή τον πλεονασμό του παθητικού έναντι του ενεργητικού της επιχείρησης ή την πτώχευση της ή γενικώς από οποιοδήποτε πραγματικό γεγονός. Τούτο συνεπάγεται -μεταξύ άλλων- ότι η πιθανότητα ευδοκίμησης μιας ενδεχόμενης αίτησης ακυρώσεως κατά των παραπάνω πράξεων ενώπιον του ΣτΕ είναι μικρή.
Στην περίπτωση όμως διάλυσης της ΔΕΥΑΜΒ επιβάλλεται να εξασφαλιστεί η ομαλή συνέχιση του έργου της ύδρευσης και αποχέτευσης, εν όψει και της συνταγματικής απαιτήσεως για την συνεχή και αδιατάρακτη λειτουργία των υπό ουσιαστική έννοια δημοσίων υπηρεσιών με ζωτική σημασία για το κοινωνικό σύνολο [Βλ. ΣτΕ 2888/2011]. Υπό αυτήν την έννοια -κατά την άποψη μου- επιβάλλεται να προηγηθεί της λύσεως της επιχείρησης η εκπόνηση σχετικής έγκυρης οικονομοτεχνικής μελέτης δια της οποίας πρέπει – ενόψει και της επιβαλλόμενης εκ του Νόμου εκκαθάρισης της [σημ: Βλ. κατωτέρω ειδικότερη ανάλυση για το τι συνεπάγεται η εκκαθάριση μιας δημοτικής επιχείρησης]- να προκαθορίζεται και να προβλέπεται για π.χ τίνι τρόπο θα συνεχιστούν απρόσκοπτα από το Δήμο Βόλου οι δραστηριότητες της ΔΕΥΑΜΒ σε περίπτωση ρευστοποίησης – στα πλαίσια της εκκαθάρισης- της κινητής και ακίνητης περιουσίας της ή πως θα στελεχωθεί και ποιες συγκεκριμένα αρμοδιότητες θα έχει η νέα υπηρεσία και οι υπάλληλοι αυτής, που θα κληθούν να συνεχίζουν το έργο της επιχείρησης. Επισημαίνεται πάντως ότι εκπόνηση της ως άνω μελέτης δεν επιβάλλεται από τη διάταξη του άρθρου 11 του Ν. 4483/2017.
β} Κατά τη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 11 του Ν. 4483/2017: <<Τη λύση της επιχείρησης ακολουθεί η εκκαθάριση αυτής>>. Επί της εκκαθαρίσεως λεκτέα τα κάτωθι:
Η εκκαθάριση διενεργείται από δύο (2) ορκωτούς ελεγκτές λογιστές, οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Ορκωτών Λογιστών της παρ. 1 του άρθρου 13 του π.δ. 226/1992 (Α’ 120), επιλέγονται ύστερα από διαδικασία υποβολής προσφορών που διενεργείται από την επιχείρηση, με κριτήριο την οικονομικότερη προσφορά και αμείβονται από την ΔΕΥΑΜΒ.
Δεν έχει εκδοθεί Υπουργική Απόφαση που να καθορίζει ειδικώς τις αναγκαίες λεπτομέρειες για την διαδικασία εκκαθάρισης μιας ΔΕΥΑ κατ΄ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 11 του Ν. 4483/2017. Ομοίως δεν έχει εκδοθεί παρόμοια Υ.Α κατ΄ εξουσιοδότηση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων. Η διαδικασία της λύσης και εκκαθάρισης μια ΔΕΥΑ δεν καθορίζεται ειδικώς ούτε στο Ν. 1069/1980, που από την 1-1-2011 διέπει την λειτουργία της Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β, ούτε στον ιδρυτικό αυτής Νόμο [Ν. 890/1979]. Από την έρευνα που πραγματοποίησα προέκυψε ότι έχει εκδοθεί η υπ΄ αριθμ. 25027/9.4.1984 απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών («Καθορισμός αναγκαίων λεπτομερειών για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 205 έως 213 του Νόμου 1065/1980 <<Περί κυρώσεως Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα>> κ.λπ», Β΄ 244), το άρθρο 4 της οποίας ορίζει ότι << 1. Δημοτική ή Κοινοτική επιχείρησης διαλύεται με απόφαση του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου, με την απόλυτη πλειοψηφία των μελών του και «πράξη του Περιφερειακού Διευθυντή». 2. Η επιχείρηση επίσης διαλύεται: α) όταν λήξει χωρίς να παραταθεί η διάρκεια της επιχείρησης, β) σε περίπτωση πτώχευσης της επιχείρησης. 3. Τη διάλυση επιχείρησης ακολουθεί η εκκαθάριση. Εκτός από την περίπτωση της πτώχευσης, η εκκαθάριση γίνεται από εκκαθαριστές που ορίζονται από το δημοτικό ή κοινοτικό Συμβούλιο, αν η πράξη σύστασής της επιχείρησης δεν προβλέπει τον ορισμό ειδικών εκκαθαριστών. Με τον ορισμό των εκκαθαριστών παύει αυτοδίκαια η εξουσία των μελών του Διοικ. Συμβουλίου και τις αρμοδιότητές του ασκούν οι εκκαθαριστές, εκτός από τις αρμοδιότητες που θα κρατήσει το ίδιο το Δημοτικό ή κοινοτικό Συμβούλιο. Επίσης με τον ορισμό των εκκαθαριστών παύει αυτοδίκαια η εξουσία των ελεγκτών. Οι διοριζόμενοι εκκαθαριστές οφείλουν, μόλις αναλάβουν τα καθήκοντά τους, να ενεργήσουν απογραφή της περιουσίας της επιχείρησης. 5. Στην εκκαθάριση διεκπεραιώνονται οι εκκρεμείς υποθέσεις, εισπράττονται οι απαιτήσεις, ρευστοποιείται η περιουσία και πληρώνονται τα χρέη της επιχείρησης. Το υπόλοιπο περιέρχεται στο δήμο ή την κοινότητα που έχει συστήσει την επιχείρηση. Οι λογαριασμοί της εκκαθάρισης εγκρίνονται από το Δημοτικό ή Κοινοτικό Συμβούλιο, το οποίο επίσης αποφασίζει για την απαλλαγή των εκκαθαριστών, από κάθε ευθύνη. 6….7…>> . Εφαρμοστέες τυγχάνουν και οι διατάξεις των άρθρων 72 έως 77 του Α.Κ, που πραγματεύονται τα της εκκαθαρίσεως νομικού προσώπου, όπως εν προκειμένω η ΔΕΥΑΜΒ. Από τις παρατιθέμενες ως άνω διατάξεις συνάγονται τα ακόλουθα: 1ον} Η λύση της ΔΕΥΑΜΒ επιφέρει την παύση της εξουσίας του Διοικητικού της Συμβουλίου και τη λήξη της δραστηριότητας της. Επειδή όμως επιβάλλεται η μεταφορά της στο Δήμο και κυρίως η ομαλή συνέχιση του έργου της ύδρευσης και αποχέτευσης θεωρώ ότι θα συνεχιστεί η δραστηριότητα της από τους εκκαθαριστές, οι οποίοι μόλις οριστούν κατά Νόμον εκπροσωπούν αυτοί οι ίδιοι την επιχείρηση, καθώς και από το Δήμο Βόλου. Πρέπει όμως – κατά την άποψη μου- πριν από την λύση αυτής να καθοριστούν με ακρίβεια ποιες αρμοδιότητες θα κρατήσει και θα ασκήσει το Δημοτικό Συμβούλιο, αφού είναι απολύτως αναγκαίο να γνωρίζουμε εξαρχής πως για παράδειγμα θα εξασφαλιστούν και θα διενεργηθούν οι αναγκαίες για την λειτουργία της επιχείρησης αγορές υλικών και εξοπλισμού, 2ον] Όσο διαρκεί η εκκαθάριση, η επιχείρηση «θεωρείται ότι υπάρχει» για τις ανάγκες της εκκαθάρισης. Αυτό σημαίνει ότι η επιχείρηση εξακολουθεί να έχει ικανότητα δικαίου για τις ανάγκες της εκκαθάρισης, δηλαδή –μεταξύ άλλων- ενάγει και ενάγεται στα Δικαστήρια στο όνομα της με την προσθήκη της φράσης <<τελούσα υπό εκκαθάριση>>, 3ον] Ο χρόνος περάτωσης της εκκαθάρισης δεν είναι ορισμένος και για την εκκαθάριση της ΔΕΥΑΜΒ φρονώ ότι θα απαιτηθεί ικανός χρόνος, ενόψει του μεγέθους της κινητής και ακίνητης κυρίως περιουσίας της, προσέτι δε εκ του γεγονότος ότι η εκποίηση της περιουσίας μιας δημοτικής επιχείρησης – του αντικειμένου και του μεγέθους της ΔΕΥΑΜΒ- απαιτεί εκ των πραγμάτων ικανό χρόνο, ενόψει και της πολυπλοκότητας των νομικών ζητημάτων που μπορούν να ανακύψουν [βλ. ειδικότερη ανάλυση κατωτέρω], 4ον] Οι διοριζόμενοι εκκαθαριστές οφείλουν, μόλις αναλάβουν τα καθήκοντά τους, να ενεργήσουν απογραφή της περιουσίας της επιχείρησης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συντάξουν έκθεση του ενεργητικού και του παθητικού της επιχείρησης, δηλαδή όσον αφορά το ενεργητικό έκθεση με ακριβή περιγραφή των κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων της ΔΕΥΑΜΒ, με ακριβή περιγραφή όλων των αξιογράφων, μετοχών, καταθέσεων και μετρητών που υπάρχουν, καθώς και με ακριβή περιγραφή των απαιτήσεων της ΔΕΥΑΜΒ κατά τρίτων φυσικών και νομικών προσώπων, όσον δε αφορά το παθητικό έκθεση με τις ληξιπρόθεσμες και μη απαιτήσεις τρίτων νομικών ή φυσικών προσώπων κατά της επιχείρησης [π.χ προμηθευτές, εργαζόμενοι, εργολάβοι, τράπεζες κλπ]. Στην διαδικασία της εκκαθάρισης προβλέπεται η αναγγελία των απαιτήσεων των τρίτων προς τους εκκαθαριστές, καθώς και η επαλήθευση αυτών των απαιτήσεων από τους τελευταίους. Φρονώ ότι σε περίπτωση που τελικώς αποφασιστεί η διάλυση της ΔΕΥΑΜΒ, αναγκαστικώς θα επακολουθήσει η άμεση ενεργοποίηση όλων των δανειστών της για την είσπραξη των απαιτήσεων τους, σε ορισμένες δε περιπτώσεις ακόμη και αν αυτές δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες. Είναι για παράδειγμα σύνηθες στις τραπεζικές συμβάσεις να προβλέπεται ότι σε περιπτώσεις μιας τόσο ουσιώδους μεταβολής στο πρόσωπο του δανειζόμενου Νομικού Προσώπου, οι δανειοδοτούσες τράπεζες διατηρούν το δικαίωμα να καταγγείλουν τις συμβάσεις του δανείου και να το κηρύξουν αμέσως ληξιπρόθεσμο και απαιτητό, αξιώνοντας την εξόφληση ολοκλήρου του ανεξόφλητου ποσού κεφαλαίου, μαζί με τους τόκους, έξοδα και λοιπές επιβαρύνσεις, 5ον] Οι εκκαθαριστές διεκπεραιώνουν ως νόμιμοι εκπρόσωποι της επιχείρησης όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις της [δίκες κλπ] και είναι υποχρεωμένοι να ενεργήσουν για την είσπραξη των απαιτήσεων της επιχείρησης. Αυτό σημαίνει για παράδειγμα ότι είναι υποχρεωμένοι – για να μην έχουν προσωπική ευθύνη ως εκκαθαριστές και στο πλαίσιο της εκκαθάρισης- να εισπράξουν, ακόμη και με την έγερση αγωγών κλπ, τις απαιτήσεις της ΔΕΥΑΜΒ κατά του Δήμου Βόλου, του Νοσοκομείου και των Δικαστικών Φυλακών από τέλη και δικαιώματα ύδρευσης και αποχέτευσης, οι οποίες κατά τον ισολογισμό- απολογισμό της επιχείρησης του έτους 2016 ανέρχονταν στο υπέρογκο ποσό των #5.600.000,00€# [Βλ. υπ΄ αριθμ. 442/17-10-2017 απόφαση του Δ.Σ της ΔΕΥΑΜΒ]. Τούτο αναπόδραστα θα έχει ως συνέπεια μια ιδιαιτέρως σημαντική επιβάρυνση για τον Δήμο Βόλου, 6ον] Οι εκκαθαριστές ρευστοποιούν την κινητή και ακίνητη περιουσία της ΔΕΥΑΜΒ. Κατά τον Αστικό Κώδικα η εκποίηση των ακινήτων, καθώς και των δημόσιων χρεογράφων, των μετοχών και των ομολογιών ανωνύμων εταιριών που τυχόν κατέχει το διαλυθέν Νομικό Πρόσωπο γίνεται με εκούσιο πλειστηριασμό και το χρηματικό ποσό που εισπράττεται κατατίθεται εντόκως σε ασφαλή τράπεζα [άρθρα 1908 και 1918 Α.Κ]. Κατά τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων η εκποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Δήμου και μετά ταύτα και των δημοτικών επιχειρήσεων γίνεται με δημοπρασία κατά τους όρους του Νόμου [Βλ. άρθρα 178, 186 και 199 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, καθώς και Π.Δ 270/1981 «Περί καθορισμού των οργάνων, της διαδικασίας και των όρων διενεργείας δημοπρασιών δι` εκποίησιν ή εκμίσθωσιν πραγμάτων των δήμων και κοινοτήτων]. Κατά τη διάταξη του άρθρου 8 παρ. 3 του Ν. 1069/1980, που από την 1-1-2011 διέπει την λειτουργία της Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β, οι διατάξεις περί προστασίας των δημοτικών και κοινοτικών κτημάτων εφαρμόζονται και επί της περιουσίας της επιχειρήσεως. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 966 και 970 Α.Κ προκύπτει ότι επί κοινοχρήστων πραγμάτων, όπως –μεταξύ άλλων- αυτών που είναι προορισμένα για την εξυπηρέτηση δημοτικών σκοπών και τα οποία είναι πράγματα εκτός συναλλαγής, δεν χωρεί εκποίηση, ανταλλαγή ή συμβιβασμός εκ μέρους του Δημοσίου ή των ΟΤΑ, αλλά επιτρέπεται μόνον η παραχώρηση ιδιαιτέρων ιδιωτικών δικαιωμάτων, εάν αυτά δεν αναιρούν την – κατά τον προορισμό του πράγματος – κοινοχρησία και εφόσον η παραχώρηση προβλέπεται από ειδική διάταξη νόμου [Βλ. ΣτΕ 1637/2007]. Περαιτέρω, η περιουσία των ΟΤΑ διακρίνεται: α) στα πράγματα (ενσώματα αντικείμενα) που έχουν ως προορισμό να εξυπηρετούν με τη χρήση τους δημοτικούς ή κοινοτικούς σκοπούς και β) στην ιδιωτική περιουσία, η οποία περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία που έμμεσα μόνο, με την αξία ή τις προσόδους τους, παρέχουν στους Ο.Τ.Α. οικονομικά μέσα για την αντιμετώπιση των αναγκών τους και τη λειτουργία τους [Βλ. Α.Π 2354/2009]. Εν κατακλείδι στο άρθρο 4 του ν. 3068/2002 «Συμμόρφωσης της Διοίκησης προς τις δικαστικές αποφάσεις …» (ΦΕΚ 274 Α΄) ορίζεται ότι: «1. Η αναγκαστική εκτέλεση για να ικανοποιηθεί χρηματική απαίτηση κατά του Δημοσίου, των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ. γίνεται με κατάσχεση της ιδιωτικής περιουσίας αυτών. Αποκλείεται η κατάσχεση απαιτήσεων που πηγάζουν από έννομη σχέση δημοσίου δικαίου ή απαιτήσεων χρηματικού ή μη αντικειμένου το οποίο έχει ταχθεί για την άμεση εξυπηρέτηση ειδικού δημόσιου σκοπού. 2. Αναγκαστική εκτέλεση σε βάρος του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. επιτρέπεται μετά την παρέλευση εξήντα ημερών από την επίδοση της απόφασης στον Υπουργό που είναι αρμόδιος για την πληρωμή ή στον εκπρόσωπο του Ν.Π.Δ.Δ. 3. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του όγδοου βιβλίου του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας». Από την προαναφερόμενη διάταξη συνάγεται ότι αντικείμενο αναγκαστικής εκτέλεσης μπορεί να αποτελέσει η ιδιωτική μόνο περιουσία του δημοσίου και ΝΠΔΔ, αποκλειόμενης της κατάσχεσης της δημόσιας περιουσίας των ανωτέρω. Εξάλλου, η δημόσια περιουσία του Δημοσίου ή των ΝΠΔΔ περιλαμβάνει τα πράγματα που έχουν ως προορισμό να εξυπηρετούν με τη χρήση τους αυτούσια δημόσιους σκοπούς, καθώς και τα περιουσιακά στοιχεία που έμμεσα μόνο με την αξία ή τις προσόδους τους παρέχουν στο Δημόσιο ή τα ΝΠΔΔ τα οικονομικά μέσα, για την αντιμετώπιση των αναγκών τους και τη λειτουργία τους. Επομένως, κριτήριο σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση αποτελεί ο σκοπός που εξυπηρετεί το πράγμα ή το εν γένει περιουσιακό στοιχείο του Δημοσίου ή του ΝΠΔΔ προκειμένου να ενταχθεί στη δημόσια ή ιδιωτική του περιουσία και να ελεγχθεί εάν αυτό υπόκειται ή όχι σε αναγκαστική εκτέλεση των για την ικανοποίηση των δανειστών του ως ανήκων στη δημόσια ή ιδιωτική του περιουσία αυτού. Εξάλλου, δεν αρκεί ότι η φερόμενη ως δημόσια περιουσία του κράτους ή των ΝΠΔΔ είναι ικανή να θεραπεύσει δημόσιους σκοπούς, αλλά θα πρέπει να έχει ήδη και αφιερωθεί στη θεραπεία συγκεκριμένου δημοσίου σκοπού, θα πρέπει μάλιστα αυτή η αφιέρωση, να είναι απολύτως απαραίτητη, με αντικειμενικά μέτρα ελεγχόμενα από το δικαστήριο, για την εκπλήρωση του δημοσίου αυτού σκοπού, σύμφωνα με την κατοχυρωμένη στο αρ. 25 παρ. 1 του συντάγματος αρχή της αναλογικότητας. Υπό την αντίθετη εκδοχή θα καθίστατο αλυσιτελής η παρεχόμενη στους δανειστές του Δημοσίου ή των ΝΠΔΔ δικαστική προστασία, και πρακτικά άνευ περιεχομένου η υποχρέωση της διοίκησης να συμμορφώνεται στις δικαστικές αποφάσεις, ενώ θα παραβιαζόταν και η ισότητα στα δημόσια βάρη . Ειδικά δε τα χρηματικά διαθέσιμα ενός ΝΠΔΔ, εφόσον δεν πρόκειται για ορισμένα ατομικώς προσδιορισμένα «πράγματα» αλλά για έσοδα, τα οποία περιέρχονται στο ΝΠΔΔ αορίστως, χωρίς αντιστοιχία συγκεκριμένων εσόδων προς συγκεκριμένες δαπάνες υπέρ των εν γένει σκοπών του ΝΠΔΔ, ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία αυτού [Βλ. 15/2015 Δ.Πρ. Ρόδου, 103/2013 Μον.Πρωτ. Θηβών, καθώς και Α.Π 335/2017 προσκ με επίκληση]. Από το συνδυασμό όλων των παραπάνω διατάξεων προκύπτει ότι από την διαδικασία εκποίησης της κινητής και ακίνητης περιουσίας της ΔΕΥΑΜΒ, είτε αυτή λάβει χώρα με την διαδικασία του εκούσιου πλειστηριασμού, είτε με την διαδικασία της δημοπρασίας, πρέπει να εξαιρεθούν τα περιουσιακά στοιχεία της, που είναι κατά τα ανωτέρω ήδη αφιερωμένα, κατάλληλα και απολύτως αναγκαία για την άμεση εξυπηρέτηση με τη χρήση τους δημοτικού σκοπού και εν προκειμένου χρησιμοποιούνται ήδη στο έργο της ύδρευσης και αποχέτευσης της πόλης, ώστε να μην διαταραχθεί η ομαλή συνέχιση και λειτουργία αυτού του σκοπού. Σημειώνεται ότι από έρευνα που πραγματοποίησα στο Υποθηκοφυλακείο Βόλου διαπίστωσα ότι η ΔΕΥΑΜΒ τυγχάνει αποκλειστική κυρία πολλών οικοπέδων, διαμερισμάτων και αγροτεμαχίων, επί των οποίων έχει ανεγείρει κτηριακές και άλλες εγκαταστάσεις με τον εντός αυτών βεβαίως υπάρχοντα εξοπλισμό. Η αξία όλων των ανωτέρω περιουσιακών στοιχείων είναι αναντιρρήτως ιδιαίτερα μεγάλη. Το ποιο απ΄ όλα αυτά τα περιουσιακά στοιχεία θα εξαιρεθεί από την εκποίηση είναι ζήτημα που θα κριθεί κατά περίπτωση, ενδεχομένως και από τα Δικαστήρια, αφού ληφθούν υπόψη τα παραπάνω κριτήρια, 7ον] Αφού ολοκληρωθεί η εκκαθάριση ικανοποιούνται από το προϊόν αυτής, δηλαδή από το ενεργητικό της επιχείρησης και αυτό που θα προκύψει από την εκποίηση της περιουσίας της, οι δανειστές της ΔΕΥΑΜΒ, δηλαδή πληρώνονται τα χρέη της επιχείρησης προς τρίτους [τράπεζες, εργαζόμενοι, προμηθευτές κλπ]. Εάν το προϊόν της εκκαθάρισης επαρκεί τότε θα ικανοποιηθούν απ΄ αυτό πλήρως όλοι οι δανειστές της ΔΕΥΑΜΒ και όσα περιουσιακά στοιχεία απομείνουν μετά την εκκαθάριση θα περιέλθουν στο Δήμο Βόλου. Εάν το προϊόν της εκκαθάρισης είναι ανεπαρκές, τότε οι δανειστές θα ικανοποιηθούν συμμέτρως και μερικώς και κατά τα οριζόμενα στο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας [άρθρα 974 έως 980 Κ.Πολ.Δ]. Επισημαίνεται επιγραμματικά ότι οι ενυπόθηκες απαιτήσεις των Τραπεζών έχουν πλέον προνόμιο έναντι για π.χ των απαιτήσεων των εργαζομένων, δηλαδή ικανοποιούνται πρώτα και σε μεγαλύτερο ποσοστό από το προϊόν της εκκαθάρισης, 8ον] Σε περίπτωση λύσης της ΔΕΥΑΜΒ ο Δήμος Βόλου δεν καθίσταται καθολικός διάδοχος αυτής, υπό την έννοια ότι δεν υπεισέρχεται στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις αυτής. Αυτό συνεπάγεται –μεταξύ άλλων- ότι σε περίπτωση που από το προϊόν της εκκαθάρισης δεν εξοφληθούν όλα τα χρέη της επιχείρησης, αυτά τα ανεξόφλητα χρέη δεν θα μεταβιβαστούν στον Δήμο Βόλου. Τοιουτοτρόπως οι δανειστές που δεν θα ικανοποιηθούν μετά το πέρας της διαδικασίας εκκαθάρισης δεν θα μπορούν να στραφούν κατά του Δήμου Βόλου για την είσπραξη των ανεξόφλητων απαιτήσεων τους κατά της ΔΕΥΑΜΒ, 9ον] Στο σημείο αυτό επισημαίνω με επίταση ότι όσοι δανειστές της ΔΕΥΑΜΒ έχουν στα χέρια τους εκτελεστούς τίτλους, που ενσωματώνουν απαιτήσεις κατά της ΔΕΥΑΜΒ, δηλαδή –μεταξύ άλλων- διαταγές πληρωμής, τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις ή δικαστικές αποφάσεις που έχουν κηρυχθεί προσωρινά εκτελεστές, μπορούν – εφόσον η ΔΕΥΑΜΒ έχει χρηματικές απαιτήσεις κατά του Δήμου Βόλου- να επιβάλλουν σε εκτέλεση αυτών κατάσχεση επί των απαιτήσεων της εις χείρας του οφειλέτη της Δήμου Βόλου κατά τις διατάξεις των άρθρων 982 έως 991Β Κ.Πολ.Δ, ΑΝΕΞΑΡΤΉΤΩΣ της διαδικασίας της εκκαθάρισης. Αυτό πρακτικά συνεπάγεται ότι σ΄ αυτήν την περίπτωση ο Δήμος Βόλου θα κληθεί να καταβάλλει από την ιδιωτική του περιουσία στους δανειστές της ΔΕΥΑΜΒ το χρηματικό ποσό που αυτός οφείλει στην επιχείρηση. Πρόκειται για την διαδικασία που φέρεται να έχει ακολουθήσει ήδη η ΕΡΓΗΛ για την είσπραξη των επιδικασθέντων απαιτήσεων της κατά της ΔΕΥΑΜΒ. Εκ του περισσού επισημαίνεται ο κίνδυνος μιας ιδιαιτέρως σημαντικής επιβάρυνσης για τον Δήμο Βόλου.
γ} Αναφορικά με τους εργαζόμενους της επιχείρησης.
1ον] Ως γνωστόν κατά της Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β και επί τη βάσει αγωγής 149 εργαζομένων της έχει εκδοθεί η υπ΄ αριθμ. 473/2015 τελεσίδικη απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Λάρισας, η οποία παράγει δεδικασμένο και είναι εκτελεστή. Σύμφωνα με το διατακτικό της ανωτέρω τελεσίδικης απόφασης, η Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β είναι υποχρεωμένη να αποδέχεται τις προσηκόντως προσφερόμενες υπηρεσίες των εναγόντων- εκκαλούντων- εργαζομένων στην επιχείρηση της με την καταβολή των αποδοχών τους, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί στις 31-10-2012, με την απειλή χρηματικής ποινής ποσού 50€ για κάθε μηνιαία παράβαση του διατακτικού της αποφάσεως αυτής για κάθε ενάγοντα-εκκαλούντα. Ατυχώς, παρανόμως και υπαιτίως η Δ.Ε.Υ.Α.Μ.Β, μέχρι και σήμερα, δεν έχει συμμορφωθεί με το διατακτικό της ως άνω τελεσίδικης απόφαση. Τοιουτοτρόπως υφίστανται κατά της ΔΕΥΑΜΒ ήδη ληξιπρόθεσμες, βέβαιες και εκκαθαρισμένες απαιτήσεις των εργαζομένων από διαφορές δεδουλευμένων αποδοχών. Επισημαίνεται ότι ήδη αρκετοί από τους εργαζομένους της επιχείρησης, που ήταν ενάγοντες – εκκαλούντες στην δίκη εφής εξεδόθη η ύπερθεν αναφερόμενη τελεσίδικη απόφαση, έχουν πετύχει την έκδοση διαταγών πληρωμής για την είσπραξη των απαιτήσεων τους, που αφορούν σε διαφορές δεδουλευμένων αποδοχών, αρκετοί επίσης αναμένουν την έκδοση δικαστικών αποφάσεων επί σχετικών αγωγών τους για τις πιο πάνω αιτίες, προσέτι δε ότι και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι διατηρούν το δικαίωμα να προσφύγουν στην δικαιοσύνη κατά της επιχείρησης και να αξιώσουν την επιδίκαση των απαιτήσεων τους, που ερείδονται στο Νόμο, στην μεταξύ τους εργασιακή σύμβαση και σχέση και στην υπ΄ αριθμ. 473/2015 τελεσίδικη απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Λάρισας. Σε περίπτωση που αποφασιστεί η λύση της ΔΕΥΑΜΒ φρονώ ότι άπαντες οι ενεργοί εργαζόμενοι, καθώς και οι συνταξιούχοι, που αρύονται δικαιώματα από τις πάνω αιτίες, θα ενεργοποιηθούν άμεσα είτε για είσπραξη των απαιτήσεων τους για τις οποίες έχουν ήδη εκδοθεί εκτελεστοί τίτλοι [όπως για π.χ διαταγές πληρωμής], είτε για την απόκτηση εκτελεστού τίτλου, δηλαδή ακόμη και όσοι δεν έχουν προσφύγει στην δικαιοσύνη με αγωγές ή αιτήσεις για την έκδοση Διαταγών Πληρωμής πιθανολογώ ότι θα το πράξουν ώστε να εξοπλιστούν με εκτελεστούς τίτλους, οι οποίοι θα ενσωματώνουν τις νόμιμες απαιτήσεις τους. Σε περίπτωση εκκαθάρισης της ΔΕΥΑΜΒ και αναφορικά με τις απαιτήσεις των εργαζομένων από τις πάνω αιτίες ισχύουν τα εξής: α] Εάν το προϊόν της εκκαθάρισης είναι επαρκές για να ικανοποιηθούν όλοι οι δανειστές της επιχείρησης τότε θα ικανοποιηθούν απ΄ αυτό πλήρως όλοι οι εργαζόμενοι που θα αναγγείλουν τις απαιτήσεις τους και θα καταθέσουν τα σχετικά δικαιολογητικά και αποδεικτικά έγγραφα. Μετά βεβαιότητας οι εργαζόμενοι που θα έχουν στα χέρια τους και θα καταθέσουν στους εκκαθαριστές έγκυρους εκτελεστούς τίτλους, υπό την αίρεση δε της απόδειξης και επαλήθευσης των απαιτήσεων τους οι λοιποί εργαζόμενοι που εκ των πραγμάτων φρονώ ότι θα αναγκαστούν να προσφύγουν στην δικαιοσύνη για την απόκτηση εκτελεστών τίτλων. Και τούτο διότι όσοι δεν θα μπορέσουν να αποδείξουν τις απαιτήσεις τους δεν θα ικανοποιηθούν από το προϊόν της εκκαθάρισης. β] Εάν το προϊόν της εκκαθάρισης είναι ανεπαρκές, τότε οι δανειστές θα ικανοποιηθούν μερικώς και κατά τα οριζόμενα στο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας [άρθρα 974 έως 980 Κ.Πολ.Δ]. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι κινδυνεύουν να ικανοποιηθούν μόνο μερικώς, δηλαδή να απωλέσουν οριστικά μέρος των απαιτήσεων τους, αφού όπως προαναφέρθηκε τα χρέη της ΔΕΥΑΜΒ εξοφλούνται μόνον από το προϊόν της εκκαθάρισης και δεν <<μεταβιβάζονται>> στον Δήμο Βόλου.
Επισημαίνεται πάντως ότι σύμφωνα με την διάταξη της παρ. 9β του Ν. 3852/2010 [σημ: Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης. ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ – ΔΗΜΟΙ], όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 15παρ1 του Ν. 4483/2017: << Οφειλές των κοινωφελών επιχειρήσεων και Δ.Ε.Υ.Α., καθώς και των αμιγών επιχειρήσεων του π.δ. 410/1995 που λύθηκαν, προς το Ελληνικό Δημόσιο, τα ασφαλιστικά ταμεία και προς τρίτους, συμπεριλαμβανομένων των δεδουλευμένων αποδοχών του μεταφερόμενου προσωπικού τους, μπορούν να καταβάλλονται από τον οικείο δήμο, μετά από αιτιολογημένη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του>>. Αυτό πρακτικά ερμηνεύεται ως εξής: Ο Δήμος Βόλου μετά από αιτιολογημένη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του, δηλαδή του 51% του συνόλου των μελών και όχι των παρόντων μελών, μπορεί [σημ: και δεν έχει την υποχρέωση] να αναλάβει την αποπληρωμή του συνόλου των οφειλών για δεδουλευμένες αποδοχές του μεταφερόμενου προσωπικού. Παρέχεται δηλαδή το δικαίωμα στο Δήμο Βόλου να εξαιρέσει τις ως άνω οφειλές προς το μεταφερόμενο προσωπικό από την διαδικασία της εκκαθάρισης και να τις εξοφλήσει με δική του δαπάνη, εφόσον βεβαίως λάβει την αυξημένη συναίνεση της απόλυτης πλειοψηφίας των μελών του Διοικητικού του Συμβουλίου και εκδοθεί σχετικώς αιτιολογημένη απόφαση του, λαμβάνοντας υπόψη πάντα τις οικονομικές δυνατότητες του ίδιου του Δήμου [ΜΠΠειρ 3780/2015, ΜΠΗρακλ 1285/2013 και ΜΠΚαβ 229/2014 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ)
2ον] Σύμφωνα με την διάταξη της παρ. 9α του Ν. 3852/2010 [σημ: Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης. ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ – ΔΗΜΟΙ], όπως αυτή αντικαταστάθηκε με το άρθρο 15παρ1 του Ν. 4483/2017: <<Σε περίπτωση λύσης κοινωφελούς επιχείρησης ή Δ.Ε.Υ.Α. και ανάληψης των δραστηριοτήτων της από τον οικείο δήμο ή από νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου αυτού, το προσωπικό της με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου, ανεξαρτήτως τρόπου πρόσληψης, μεταφέρεται στον αντίστοιχο φορέα με την ίδια σχέση εργασίας, ύστερα από απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Συμβάσεις έργου που έχουν συναφθεί από τις επιχειρήσεις που λύονται εκτελούνται από τον αντίστοιχο φορέα άσκησης των σχετικών αρμοδιοτήτων. Το προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου που μεταφέρεται στο νέο φορέα, κατατάσσεται σε προσωποπαγείς θέσεις, αντίστοιχες των τυπικών προσόντων του, με απόφαση του αρμοδίου προς διορισμό οργάνου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, λαμβανομένης υπόψη της προϋπηρεσίας του για τη μισθολογική και βαθμολογική του κατάταξη. Η ρύθμιση του εδαφίου αυτού εφαρμόζεται και για το προσωπικό κοινωφελών εταιρειών και Δ.Ε.Υ.Α. που έχουν λυθεί, εφόσον απασχολούταν πραγματικά, κατά τις 30.5.2011>>.
Από την γραμματική και την τελολογική ερμηνεία της ανωτέρω διατάξεως προκύπτει ότι ο προστατεύονται οι θέσεις εργασίας του συνόλου του προσωπικού, αορίστου και ορισμένου χρόνου, δεδομένου ότι σε περίπτωση λύση της ΔΕΥΑΜΒ το προσωπικό μεταφέρεται στο Δήμο Βόλου, με την ίδια σχέση εργασίας. Το προσωπικό με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου θα καταταγεί σε προσωποπαγείς θέσεις, αντίστοιχες των τυπικών προσόντων του, λαμβανομένης υπόψη της προϋπηρεσίας του για τη μισθολογική και βαθμολογική του κατάταξη, ενώ για το προσωπικό με σχέση εργασίας ορισμένου χρόνου δεν προβλέπεται τέτοια κατάταξη. Για το προσωπικό αυτό θα συνεχιστούν οι συμβάσεις τους, με την ίδια σχέση εργασίας, μέχρι την λήξη τους.
Κατά γενική αρχή του εργατικού δικαίου η μεταφορά του προσωπικού ενός νομικού προσώπου του ευρύτερου δημόσιου τομέα [και κατ΄ αναλογίαν μιας κοινωφελούς επιχείρησης του ευρύτερου δημόσιου τομέα] σε Ν.Π.Δ.Δ δεν συνιστά απόλυση, εφόσον λαμβάνει χώρα κατά το Νόμο και μάλιστα χωρίς καταβολή αποζημίωσης απολύσεως από τον προηγούμενο εργοδότη. Σε περίπτωση τέτοιας μεταφοράς χωρεί εκ του Νόμου μεταβολή στο πρόσωπο του εργοδότη του μεταφερόμενου προσωπικού και η αυτόματη και υποχρεωτική μεταβίβαση σ΄ αυτόν από την ημερομηνία μεταφοράς στο σύνολο τους αμετάβλητων των εργασιακών σχέσεων των υπαλλήλων, όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί κατά τον χρόνο της μεταφοράς. Υπό αυτήν την έννοια – λαμβανομένου υπόψη και του ότι πρέπει να εξασφαλιστεί πλήρως η ομαλή συνέχιση του έργου της ύδρευσης και αποχέτευσης, προϋπόθεση που μπορεί να εκπληρωθεί μόνον από το έμπειρο προσωπικό της επιχείρησης- φρονώ ότι το μεταφερόμενο προσωπικό δέον όπως να συνεχίζει να εργάζεται στο ίδιο αντικείμενο απασχόλησης ανεξαρτήτως της ειδικότητας με την οποία προσελήφθη.
3ον] Ο ν. 4354/2015 «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» (Α΄ 176) στο άρθρο 7 του κεφαλαίου Β΄ «Μισθολογικές ρυθμίσεις των υπαλλήλων του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) πρώτου και δεύτερου βαθμού, των Νομικών Προσώπων Δημοσίου (Ν.Π.Δ.Δ.) και Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) (…)», ορίζει ότι: «1. Στις διατάξεις του παρόντος υπάγονται (…) οι υπάλληλοι με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου: (…) στ) των Νομικών Προσώπων Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που ανήκουν στο κράτος, ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή σε Ο.Τ.Α. – κατά την έννοια της επίτευξης κρατικού ή δημόσιου ή αυτοδιοικητικού σκοπού, εποπτείας, διορισμού και ελέγχου της πλειοψηφίας της Διοίκησής τους – ή επιχορηγούνται τακτικά, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, από κρατικούς πόρους κατά πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον του ετήσιου προϋπολογισμού τους (…)». Περαιτέρω, στις διατάξεις των άρθρων του ίδιου νόμου που επακολουθούν, καθορίζονται τα μισθολογικά κλιμάκια και η κατάταξη των υπαλλήλων (άρθρα 8, 9 και 10), ο χρόνος και ο τρόπος της μισθολογικής αυτών εξέλιξης (άρθρα 11 και 12), οι μηνιαίες τακτικές αποδοχές των υπαλλήλων, αποτελούμενες από το βασικό μισθό, τα επιδόματα και τις παροχές που σαφώς αναφέρονται στα άρθρα 14 (βασικός μισθός), 15 (οικογενειακή παροχή), 16 (επίδομα θέσης ευθύνης), 17 (αμοιβή συνδεόμενη με την περιγραφή και αξιολόγηση των θέσεων εργασίας), 18 (επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας) και 19 (επίδομα απομακρυσμένων παραμεθορίων περιοχών) και σύμφωνα με τις εκεί προϋποθέσεις χορήγησής τους (άρθρο 13 – ορισμός αποδοχών), ενώ σε περίπτωση μείωσης του μισθού από την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων, θεσπίζεται η διατήρηση του μισθού στο ύψος που είχε διαμορφωθεί στις 31.12.2015, ως προσωπική διαφορά (άρθρο 27) [Βλ. για όλα τα ανωτέρω 59/2017 πράξη του κλιμακίου προληπτικού ελέγχου δαπανών του ΙΙΙ τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που αφορά στο μισθολόγιο των υπαλλήλων των ΔΕΥΑ]. Φρονώ ότι στην περίπτωση λύσης της ΔΕΥΑΜΒ και μεταφοράς του προσωπικού της στο Δήμο Βόλου εφαρμοστέες πρέπει να τύχουν οι προαναφερθείσες διατάξεις του Ν. 4354/2015 ως προς τις αποδοχές του μεταφερόμενου προσωπικού.
4ον] Ως προς τις συμβάσεις έργου που έχει ήδη συνάψει η επιχείρηση με τρίτους [εργολάβους, προμηθευτές κλπ] ορίζεται ρητώς στο Νόμο ότι αυτές εκτελούνται αυτοδίκαια από το αντίστοιχο φορέα άσκησης των σχετικών αρμοδιοτήτων, δηλαδή εν προκειμένου από το Δήμο Βόλου.
ΙΙ. Αναφορικά με τα προγράμματα – έργα της επιχείρησης που συγχρηματοδοτούνται ή πρόκειται να συγχρηματοδοτηθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλους διεθνείς οργανισμούς ή από εθνικούς πόρους.
Στο άρθρο 21 του Ν. 4483 2017, που τιτλοφορείται <<Μεταφορά στους Ο.Τ.Α. α` βαθμού συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων από Ν.Π.Δ.Δ., Ν.Π.Ι.Δ. και λοιπούς φορείς αυτών>>, ορίζονται τα εξής: <<Συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλους διεθνείς οργανισμούς ή προγράμματα που επιδοτούνται από εθνικούς πόρους ή η μετεξέλιξη των προγραμμάτων αυτών στο πλαίσιο των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020 του ΕΣΠΑ, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 51 παρ. 4 περίπτωση α` του ν. 4407/2016 (Α` 134) και υλοποιούνταν από νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου των Ο.Τ.Α. μπορούν να αναλαμβάνονται από τον οικείο Δήμο ή να συνεχίζονται υπό τους ίδιους ή τροποποιημένους όρους, εφόσον το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την υλοποίηση εκάστου προγράμματος προβλέπει ότι οι Ο.Τ.Α. α` βαθμού περιλαμβάνονται μεταξύ των δυνητικών φορέων υλοποίησης του προγράμματος. Η ανάληψη ή η συνέχιση του προγράμματος από το δήμο γίνεται με απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου. Τα αναληφθέντα προγράμματα συνεχίζουν να υλοποιούνται από τον οικείο δήμο, ο οποίος υπεισέρχεται αυτοδίκαια σε όλα τα σχετικά δικαιώματα και υποχρεώσεις, στα οποία περιλαμβάνονται και όσα απορρέουν από συμβάσεις μίσθωσης έργου ή συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας, ιδιωτικού δικαίου, ορισμένου χρόνου, οι οποίες, όπου τούτο απαιτείται, συνεχίζονται μέχρι τη λήξη των προγραμμάτων. Οι συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας, ιδιωτικού δικαίου, ορισμένου χρόνου ανανεώνονται ή παρατείνονται κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 21 του ν. 2190/1994 (Α`28). Η ανάληψη ή η συνέχιση των προγραμμάτων από το δήμο, κατά τα οριζόμενα στο πρώτο εδάφιο, ισχύει από 1.7.2016>>.
Παρόμοια ρύθμιση γίνεται και στο άρθρο 112 παρ. 2α. του Ν. 3852/2010, που ορίζει: <<Συγχρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προγράμματα ή προγράμματα που επιδοτούνται από εθνικούς πόρους και υλοποιούνται από επιχειρήσεις Ο.Τ.Α. ή υλοποιούνταν από επιχειρήσεις οι οποίες λύθηκαν, μπορεί να μεταφέρονται σε κάθε έναν εξυπηρετούμενο δήμο ή σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που υπάγεται σε αυτόν ή σε κοινωφελή επιχείρηση του δήμου ή στην περιφέρεια ή στην επιχείρηση αυτής που αναλαμβάνει την εκπλήρωση των σκοπών της επιχείρησης που λύεται, εφόσον τα παραπάνω νομικά πρόσωπα ή επιχειρήσεις προβλέπονται ως δυνητικοί φορείς υλοποίησης των σχετικών υπηρεσιών, από το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο που διέπει την υλοποίηση εκάστου προγράμματος. Η μεταφορά των προγραμμάτων στους ανωτέρω φορείς γίνεται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου κάθε εξυπηρετούμενου δήμου ή του περιφερειακού συμβουλίου. Τα μεταφερόμενα προγράμματα συνεχίζουν να υλοποιούνται από τους ανωτέρω φορείς, οι οποίοι θεωρούνται καθολικοί διάδοχοι ως προς τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που απορρέουν από τα προγράμματα αυτά, στα οποία περιλαμβάνονται όσα απορρέουν από τις συμβάσεις έργου ή από τις συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, οι οποίες συνεχίζονται μέχρι τη λήξη τους. Οι συμβάσεις αυτές ανανεώνονται ή παρατείνονται, όπου απαιτείται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 21 του ν. 2190/1994, όπως ισχύει, από 1.1.2011. Το προσωπικό ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, που απασχολείται στο πλαίσιο των ανωτέρω προγραμμάτων, μεταφέρεται με την ανωτέρω απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, η δε σύσταση των αντίστοιχων θέσεων και η κατάταξη του προσωπικού γίνεται σύμφωνα με τις οργανικές διατάξεις του διάδοχου φορέα, αφού ληφθεί υπόψη η προϋπηρεσία του.» Τέλος, στο άρθρο 13 του Ν. 1069/1980, όπως αυτό ισχύει μετά την αντικατάσταση του με το άρθρο 104 του Ν. 4485/2017, ορίζεται ότι: << 1. Οι μελέτες και οι κατασκευές των πάσης φύσεως έργων που ανήκουν στην αρμοδιότητα των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.) μπορούν να επιχορηγούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) εντός των ορίων των εγκρινόμενων για το σκοπό αυτόν ετήσιων πιστώσεων.». 2. Προκειμένου περί των εν εκτελέσει τμημάτων έργων υδρεύσεως και αποχετεύσεως εις πόλεις με πραγματικόν πληθυσμόν 10.000 κατοίκων και άνω, όπως αυτός εμφανίζεται εις τους επισήμους πίνακας αποτελεσμάτων της τελευταίας απογραφής του πληθυσμού, οι οποίοι έχουν δημοσιευθή εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, η χρηματοδότησίς των εκ του ΠΔΕ θα εξακολουθήση να γίνεται υπό τους αυτούς μέχρι τούδε όρους και δια διάστημα μη δυνάμενον να υπερβή τους 12 μήνας από της ισχύος του παρόντος νόμου. Από της παρελεύσεως της ανωτέρω προθεσμίας η χρηματοδότησις προς αποπεράτωσιν των εν εκτελέσει έργων του ΠΔΕ εις τας ανωτέρω πόλεις θα γίνεται αποκλειστικώς προς τας δημοτικάς και κοινοτικάς επιχειρήσεις υδρεύσεως και αποχετεύσεως και θα διέπεται υπό των διατάξεων της παρ. 1 του παρόντος άρθρου. 3. Προκειμένου περί εκτελέσεως νέων έργων υδρεύσεως και αποχετεύσεως εις πόλεις της προηγουμένης παραγράφου η χρηματοδότησις εκ του ΠΔΕ θα γίνεται συμφώνως προς τας διατάξεις της παρ. 1 του παρόντος άρθρου προς τας οικείας επιχειρήσεις υδρεύσεως και αποχετεύσεως. 4. Η διάταξις της παρ. 1 του παρόντος άρθρου έχει εφαρμογήν και επί της Δημοτικής Επιχειρήσεως Υδρεύσεως και Αποχετεύσεως Δήμων και Κοινοτήτων Μείζονος περιοχής Βόλου, προκειμένου περί έργων και μελετών πέραν των υπό της κυρωθείσης δια του Νόμ. 775/1978 συμβάσεως δανείου του Ελληνικού Κράτους και της Διεθνούς Τραπέζης Ανασυγκροτήσεως και Αναπτύξεως προβλεπομένων και περιγραφομένων εις το παράρτημα 2 αυτής>>. Γίνεται μνεία ότι οι επενδύσεις που εντάσσονται στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και οι δαπάνες τους καλύπτονται από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων αφορούν τα παρακάτω: 1. Κατασκευές, ανακατασκευές & επεκτάσεις εγκαταστάσεων ή έργων. 2. Προμήθεια μονίμων εξοπλιστικών μέσων & μηχανολογικού εξοπλισμού. 3. Έρευνες και μελέτες που αναφέρονται αποκλειστικά στις παραπάνω περιπτώσεις καθώς και μελέτες, έρευνες εμπειρογνωμοσύνες, που αφορούν στο καλύτερο προγραμματισμό έργων και μελετών που χρηματοδοτούνται από το ΠΔΕ. 4. Όλες ανεξαιρέτως οι δαπάνες των εγκεκριμένων προγραμμάτων του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς (ΕΣΠΑ), των Προγραμμάτων Εδαφικής Συνεργασίας (Ν.3614/2007) που χρηματοδοτούνται από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε) καθώς και των Λοιπών Κοινοτικών Προγραμμάτων. 5. Δανειοδοτούμενα έργα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ). 6. Επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν.2515/97, άρθρο 18). 7. Αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των ανώνυμων εταιρειών του Δημόσιου Τομέα (ΔΕΚΟ). 8. Λοιπές Επενδυτικές δραστηριότητες που εξειδικεύονται με Προεδρικά Διατάγματα ή Υπουργικές Αποφάσεις [πηγή: Γενική Γραμματεία Επενδύσεων και Ανάπτυξης)
Από την γραμματική και συνδυαστική ερμηνεία των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται – κατά την κρίση μου- ότι σε περίπτωση λύσης της ΔΕΥΑΜΒ και ανάληψης των δραστηριοτήτων της από το Δήμο Βόλου υφίσταται ορατός ο κίνδυνος για τα προγράμματα – έργα της επιχείρησης [εκτελούμενα ή μέλλοντα να εκτελεστούν] που συγχρηματοδοτούνται-ή πρόκειται να συγχρηματοδοτηθούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλους διεθνείς οργανισμούς ή από εθνικούς πόρους και τούτο για τους εξής λόγους: 1ον] Η ανάληψη αυτών των προγραμμάτων είναι δυνητική και όχι υποχρεωτική για το Δήμο Βόλο, 2ον] Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάληψη ή συνέχιση αυτών των προγραμμάτων είναι να προβλέπεται στο ισχύον κανονιστικό πλαίσιο, που διέπει την υλοποίηση εκάστου, ότι ο ΟΤΑ α΄ βαθμού [δηλαδή εν προκειμένου ο Δήμος] περιλαμβάνεται μεταξύ των δυνητικών φορέων υλοποίησης του προγράμματος. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι εάν δεν ορίζεται ρητώς στο κανονιστικό πλαίσιο του προγράμματος ότι αυτό μπορεί να υλοποιηθεί από Δήμο, τότε το πρόγραμμα αυτό δεν μπορεί να αναληφθεί ή να συνεχιστεί απ΄ αυτόν, 3ον] Από τις διατάξεις των παρ. 2, 3 και 4 του άρθρου 13 παρ. 2 του Ν. 1069/1980 – ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΘΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟ Ν. 4483 2017- προκύπτει σαφώς ότι τα έργα ύδρευσης και αποχέτευσης [μελέτη και κατασκευή] σε πόλεις με πληθυσμό άνω των 10.000 κατοίκων επιχορηγούνται από το Π.Δ.Ε μόνον όταν αυτά εκτελούνται ή πρόκειται να εκτελεστούν από ΔΕΥΑ».
