Πριν από λίγα χρόνια κάναμε λόγο για κλιματική κρίση, κλιματική αλλαγή και τι μπορούμε να κάνουμε όλοι και κυρίως οι κυβερνήσεις και τα κράτη, ώστε να ανατρέψουμε το επιβαρυμένο σκηνικό, που ενισχύει αυτή την δραματική αλλαγή στο περιβάλλον. Ωστόσο, πλέον έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, που ζούμε, με τον πιο έντονο τρόπο αυτές τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης με την Ελλάδα να είναι στις χώρες της Ευρώπης με το μεγαλύτερο κόστος κατά κεφαλήν.
Για το θέμα της επιβάρυνσης του ανθρώπου και του περιβάλλοντος από την κλιματική κρίση μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή ο κ. Κωστής Γριμάνης, υπεύθυνος για θέματα κλίματος και ενέργειας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.
«Βιώνουμε απόλυτα και με τον πιο έντονο τρόπο
τις επιπτώσεις των υψηλότερων θερμοκρασιών»
Όπως τόνισε, «πριν από μερικά χρόνια μιλούσαμε για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε δεκαετίες από τώρα, όμως τα τελευταία χρόνια βιώνουμε απόλυτα και με τον πιο έντονο τρόπο τις επιπτώσεις των υψηλότερων θερμοκρασιών και όχι μόνο, καθημερινά.
Ένα χαρακτηριστικό, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας σε άλλη μία έκθεσή του προειδοποιεί για τις υψηλές θερμοκρασίες, που μετά από 13 συνεχόμενους μήνες έχουν καταγραφεί στη σύγχρονη ιστορία. Τουλάχιστον δέκα χώρες έχουν καταγράψει θερμοκρασίες άνω των 50 βαθμών Κελσίου σε περισσότερες από μία τοποθεσίες, ενώ πολλές δεκάδες τοποθεσίες έχουν δει θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ημέρας πάνω από 40 βαθμούς Κελσίου».
Αυτή την κατάσταση που περιγράψει επιστημονικά ο ΠΟΜ, την βιώνουμε στην Ελλάδα και το βλέπουμε σε πολλές πτυχές της ζωής. Σύμφωνα με τον κ. Γριμάνη, το 2024 η Ελλάδα έχει αντιμετωπίσει μία αύξηση στις δασικές πυρκαγιές πάνω από 20% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2023 και προφανώς αυτό έχει να κάνει τόσο με την έλλειψη νερού, με τη μείωση της εδαφικής υγρασίας, με το ποσοστό της διαθέσιμης καύσιμης ύλης. Όσο δηλαδή θερμότερο είναι το κλίμα και μειώνεται η υγρασία και οι διαθέσιμες ποσότητες νερού τόσο περισσότερες πυρκαγιές θα έχουμε.
Η θερμική καταπόνηση του πληθυσμού
Η αύξηση ωστόσο της θερμοκρασίας και τα ρεκόρ που συνεχώς καταρρίπτονται δεν αφορούν μόνο στις πυρκαγιές, αλλά έχουν άμεσο αντίκτυπο και στην υγεία των ανθρώπων, με την θερμική καταπόνηση να πιάνει «κόκκινο».
«Προχθές, το Αστεροσκοπείο σε μια αναφορά του έδειξε το κομμάτι της θερμικής καταπόνησης που λίγοι το μετράμε αλλά πάρα πολλοί το νιώθουμε. Πολύ ισχυρή καταπόνηση του πληθυσμού σε μεγάλο μέρος της χώρας είχαμε την Κυριακή. Σε πολλές καταγραφές από μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου η θερμική καταπόνηση του πληθυσμού ήταν από πολύ ισχυρή έως ακραία, τουλάχιστον για πάνω από τους μισούς από τους σταθμούς στις περιοχές που καταγράφηκαν οι θερμοκρασίες. Καταλαβαίνουμε πλέον, όχι μόνο εμπειρικά, αλλά και με επιστημονικό τρόπο, ότι το κομμάτι των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης μας αφορά τώρα και όχι στο μέλλον», τόνισε ο ίδιος.
«Είμαστε σε μια περιοχή του κόσμου
που θερμαίνεται δύο φορές περισσότερο»
Συνέχισε λέγοντας ότι ο ΠΟΜ έχει καταγράψει ότι μεταξύ του 2000 και του 2019 γύρω στους 490.000 θανάτους να έχουν καταγραφεί και οι οποίοι σχετίζονται με υψηλές θερμοκρασίες, ενώ το 35-36% αυτών είναι στην Ευρώπη. «Δηλαδή είμαστε σε μια περιοχή του κόσμου που θερμαίνεται δύο φορές περισσότερο απ’ ότι ο αντίστοιχος μέσος όρος παγκόσμια», εξήγησε.
Επεσήμανε ότι εάν κάποιος ισχυριστεί ότι αυτό το στοιχείο δεν ήταν γνωστό, όχι μόνο σφάλλει, σύμφωνα με τον κ. Γριμάνη, αλλά και ψεύδεται.
«Τις τελευταίες δεκαετίες οι εγκυρότεροι επιστημονικοί οργανισμοί λένε ότι η μέση αύξηση της παγκόσμιας πλανητικής θερμοκρασίας αυξάνεται και πως δεν πρέπει να ξεπεράσουμε το επίπεδο του 1,5 βαθμού, πράγμα που το ξεπεράσαμε το 2023 για αρκετούς μήνες και αυτό, εάν γίνει κανονικότητα, θα μιλάμε για καταστροφικές πυρκαγιές, πλημμύρες, φτώχεια και σε χώρες ανοχύρωτες όπως η Ελλάδα, παθογένειες διαχρονικές που έχουμε θα αναδεικνύονται ακόμη περισσότερο και με τον πιο βάναυσο τρόπο», υπογράμμισε.
Η συμβολή των πολιτών είναι σημαντική
Και μπορεί τα πράγματα να γίνονται ολοένα και πιο δραματικά, όμως κάθε πολίτης μπορεί να συνδράμει, άσχετα εάν αυτά που θα γίνουν σε ατομικό επίπεδο, σύμφωνα με τον κ. Γριμάνη, δεν θα συμβάλλουν καθοριστικά στην αλλαγή πορείας.
Η Ελλάδα όπως σημείωσε, θα πουν πολλοί ότι είναι μικρή στον παγκόσμιο χάρτη και δεν συνεισφέρει ή δεν μπορεί να ανατρέψει τα υπάρχοντα δεδομένα. «Απαντάμε ότι κάθε δεκαδικό ψηφίο αύξησης της θερμοκρασίας που προέρχεται από την οποιαδήποτε χώρα έχει σωρευτικές επιπτώσεις και σε μας, άρα στην Ελλάδα.Άρα το οτιδήποτε μπορούμε να κάνουμε εμείς, από το να μετακινηθούμε με ποδήλατα, να μειώσουμε το κόκκινο κρέας, να κάνουμε εξοικονόμηση ενέργειας , νερού, προφανώς βοηθάμε. Ωστόσο αυτό, είναι ένα μικρό ποσοστό σε σχέση με κεντρικές πολιτικές, οι οποίες πρέπει να είναι φιλόδοξες και άμεσες», υπογράμμισε.
Συμπλήρωσε όμως ότι σε αυτό το κομμάτι, των πολιτικών κάθε κράτους και ιδιαιτέρως της Ελλάδας, η συμβολή των πολιτών είναι σημαντική.
«Πρέπει οι πολίτες να απαιτήσουν επιτέλους…»
«Πρέπει οι πολίτες να απαιτήσουν επιτέλους σε όλα αυτά τα καίρια και σημαντικά ζητήματα, σε νόμους και πρωτοβουλίες του κράτους σε σχέση με την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης ή σε νομοθετικές πρωτοβουλίες που πηγαίνουν αντίθετα από αυτό που πρέπει να κάνουμε ως χώρα, ευρεία, δημόσια διαβούλευση, κάτι το οποίο δεν γίνεται», σημείωσε.
Εξήγησε ότι η Ελλάδα θα έπρεπε ως τις 30 Ιουνίου να έχει καταθέσει το Εθνικό Σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, κάτι που ακόμη δεν έχει γίνει. «Προφανώς αυτό ενέχει κινδύνους, γιατί ένα τέτοιο σχέδιο που αφορά στη πορεία της χώρας για τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου και στο κομμάτι της οικονομίας και στο κομμάτι των πολιτών μπορεί να βγει σε δημόσια διαβούλευση μέσα στον Αύγουστο, όπου αρκετοί είναι σε διακοπές», τόνισε και επεσήμανε ότι με αυτό τον τρόπο δεν βοηθιέται η συμπεριληπτική συμμετοχή των πολιτών. Επίσης, σημαντικό στοιχείο είναι και η χρονική διάρκεια των διαβουλεύσεων καθώς, όπως σχολίασε « βλέπουμε ότι σε καίρια νομοθετήματα περνούν με μία νομοθεσία fasttrackκαι είναι πολύ κωδικοποιημένα για τον απλό πολίτη να καταλάβει» και συμπλήρωσε ότι το κομμάτι της υλοποίησης των έργων, όπως το κομμάτι της υλοποίησης και εγκατάστασης ΑΠΕ, που είναι μία από τις ενδεδειγμένες λύσεις και που ηGreenpeace στηρίζειγίνεται με πολύ άτακτο, μη δίκαιο και μη δημοκρατικό τρόπο.
«Βλέπουμε να δημιουργείται μία παραφιλολογία…»
«Βλέπουμε έτσι να δημιουργείται μία παραφιλολογία σε σχέση με τις λύσεις και αναφέρομαι στις λύσεις που αφορούν στη μείωση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων γιατί τα 2/3 της έκκλησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα προκύπτουν από τη χρήση των ορυκτών καυσίμων κι εδώ έχουμε διάφορα οξύμωρα.
Από τη μία έχουμε μία πρωτιά της Ελλάδας στις ΑΠΕ ωστόσο έχουμε μεγάλες αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες δεν ενημερώνονται, δεν συμμετέχουν στον σχεδιασμό, δεν είναι αποδέκτες των ωφελειών τέτοιων έργων κι από την άλλη έχουμε μία ταχεία και μία επιμονή και της παρούσας κυβέρνηση, αλλά και των εταιρειών για τεράστια έργα ορυκτών καυσίμων, τα οποία υποθηκεύουν ουσιαστικά το μέλλον μας και δεν μας αφορούν. Όταν τόσο η Ευρώπη όσο και η διεθνής κοινότητα κινείται με ταχύτητα ώστε να αποδεσμευτεί από τα ορυκτά καύσιμα, εμείς, βλέπουμε εδώ στην Ελλάδα ότι πολιτικές εξόρυξης υδρογονανθράκων στη θάλασσα, επίσπευση σχεδίων για εγκατάσταση νέων έργων, τερματικών LNG κτλ.», υπογράμμισε και σημείωσε ότι χρειάζεται ενεργητική και άμεση απόκριση των πολιτών.
Μάλιστα, συνέχισε επισημαίνοντας ότι τέτοιου είδους έργα προωθούνται όταν από το 2019 δεν θα έπρεπε να έχουμε κανένα νέο έργο παγκοσμίως.
«Σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού είναι εκτεθειμένο
σε θερμική καταπόνηση το καλοκαίρι και σε ψύχος το χειμώνα»
«Στην Ελλάδα προωθείται τέτοιο αφήγημα, όταν είμαστε από τις χώρες στην Ευρώπη με το μεγαλύτερο κόστος κατά κεφαλήν σε σχέση με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης», ανέφερε ο κ. Γριμάνης και ζήτησε από τους πολίτες να ενημερώνονται, καθώς το θέμα της κλιματικής κρίσης έχει πολλές επιπτώσεις και πολλές πτυχές.
Μία από αυτές είναι το κτηριακό απόθεμα της χώρας, όπου , όπως σημείωσε, οι μισές κατοικίες από τα 6,5 εκ κατοικιών στη χώρα έχουν χτιστεί πριν από το 1980. Αυτό σημαίνει ότι είναι θερμικά αμόνωτες, ότι ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού είναι εκτεθειμένο σε θερμική καταπόνηση το καλοκαίρι και σε ψύχος το χειμώνα , αλλά σε υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας, που σημαίνει ότι πάνω από το 1/3 του εισοδήματός του καταλήγει εκεί.
Αυτό που πρέπει να ζητήσει και να απαιτήσει κάθε πολίτης, σύμφωνα με τον κ. Γριμάνη είναι ευρεία δημοκρατική δημόσια διαβούλευση, ενημέρωση για τα έργα που προωθούνται στις περιοχές μας αλλά και να δει καθένας με ποιο τρόπο μπορεί να ενταχθεί σε κοινωνικά και συλλογικά σχήματα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, να δει με ποιο τρόπο μπορεί να συμμετέχει στις διαβουλεύσεις για μεγαλύτερα έργα ΑΠΕ, να δει εάν τα έργα αυτάχωροθετούνται σωστά, αλλά και ποιες είναι οι επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, που είναι η πρώτη ασπίδα στην κλιματική κρίση.
Απόδοση ραδιοφωνικής συνέντευξης: Δήμητρα Παλαιοδημοπούλου
