“Απόψε τι βλέπεις γύρω σου;” αναρωτιέται στον τίτλο του βιβλίου της η συγγραφέας Γιώτα Κούγιαλη, η οποία επιστρέφει στο χώρο της συγγραφής μετά από 15 χρόνια. Το νέο της έργο εκτυλίσσεται στην μετεμφυλιακή Ελλάδα και όπως ανέφερε η ίδια μιλώντας στο «Ράδιο ΕΝΑ» και στον Ηλία Κουτσερή αναδεικνύει τα θέματα του εγκλεισμού, των Παιδοπόλεων αλλά και της ενδοοικογενειακής βίας. Η κ. Κούγιαλη βρέθηκε στο βιβλιοπωλείο Public στον Βόλο, προκειμένου να υπογράψει την περασμένη Τρίτη, το νέο της βιβλίο «Απόψε τι βλέπεις γύρω σου;», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Ποιος ήταν ο λόγος της αποχής σας για ένα μεγάλο διάστημα και η επιστροφή σας πλέον με το βιβλίο σας “Απόψε τι βλέπεις γύρω σου”;
Απείχα πολύ καιρό, 15 ολόκληρα χρόνια. Πως κάνουμε ανασυγκρότηση στους υπολογιστές, έτσι κι εγώ είχα αποφασίσει να κάνω μία … ανασυγκρότηση στο μυαλό μου και να δοθώ ολοκληρωτικά στην ιστορία που ήθελα να γράψω.
Τι σηματοδοτεί ο τίτλος του βιβλίου “Απόψε βλέπεις γύρω σου”;
Δεν πρέπει να μαρτυρήσω τι βλέπει κανείς απόψε γύρω του! Μπορώ όμως να πω ότι αναφέρεται στη δεκαετία του 60 και κυρίως στις Παιδοπόλεις εκείνη την εποχή, άλλα μέσα από τη μυθοπλασία παρακολουθούμε την ζωή μιας οικογένειας στην πραγματικότητα και κυρίως των δύο κοριτσιών του. Οπότε τα δύο βασικά θέματα του βιβλίου είναι η ζωή στις Παιδοπόλεις, αλλά και η ζωή μέσα σ’ ένα περιβάλλον ενδοοικογενειακής βίας. Επίσης, αν το ψάξει κανείς στο μεδούλι του είναι οι καταστάσεις εγκλεισμού, δηλαδή πως είναι να ζει κάποιος μέσα σε ένα περιβάλλον εγκλεισμού.
Σκιαγραφείτε και τη ζωή στις Παιδοπόλεις της εποχής;
Ναι βεβαίως κι επειδή είναι γνωστό πλέον, αν και δεν βγαίνω να το φωνάξω με την ντουντούκα, ήμουν κι εγώ παιδί της Παιδόπολης και μέσα στο βιβλίο δεν είναι απλά ότι λέω τα δικά μου βιώματα, γιατί δεν θα είχε και τόσο μεγάλη αξία, ούτε και η προσωπική μου ιστορία έχει τόσο μεγάλη αξία όσο ότι μέσα στη μυθοπλασία, έτσι όπως το έχω γράψει το βιβλίο, μπαίνουν ως παρένθετα κείμενα οι μαρτυρίες κι άλλων παιδιών που έζησαν σε Παιδόπολη. Οπότε ο αναγνώστης συμπληρώνει μία πιο ακριβή εικόνα, διότι να ακούσεις τη μαρτυρία ενός και μόνο ανθρώπου είναι σαν να ακούς την υποκειμενική του θέση, αλλά το να διαβάσεις τις μαρτυρίες πολλών τότε βλέπεις αντικρουόμενα συναισθήματα, αντικρουόμενες στάσεις και βγάζεις τα δικά σου συμπεράσματα.
Διάβασα μία κριτική που λέει πως το μυθιστόρημά σας είναι αληθινό, ακόμη κι όταν αναφέρεται σε κάποιες πτυχές του Εμφυλίου, μιλάτε με σωφροσύνη και κατανόηση…
Ναι, το κάνω, αλλά έτσι δεν πρέπει να βλέπουμε τη ζωή γενικότερα; Να βλέπουμε την ανθρώπινη πλευρά των πραγμάτων σε ό,τι κι αν συμβαίνει γύρω μας. Το μυθιστόρημα αναφέρεται στην περίοδο μετά τον Εμφύλιο, δεν είναι το θέμα μου ο Εμφύλιος, αλλά μέσα, επειδή είναι η μετεμφυλιακή περίοδος, οι ήρωες αναφέρονται σ’ αυτό. Σε έναν Εμφύλιο ποιος έχει δίκιο; Έχει κανείς δίκιο; Δεν ξέρω, δεν δίνω απάντηση, διότι μπορεί στην αρχή κάποιος να έχει δίκιο, μετά όμως το χάνουν όλοι.
Είστε και άνθρωπος των συγκλονιστικών ανατροπών, το επιδιώκετε αυτό στο βιβλίο σας;
Έχω διαβάσει πάρα πολλά βιβλία, ειδικά όταν ήμουν μικρή και πατάω πάνω σ’ εκείνα τα χνάρια, δηλαδή σε όσα μου άρεσε εμένα να διαβάζω, οπότε θέλω να γράψω κάτι αντίστοιχο ως εκεί που μπορώ. Οι ανατροπές είναι ένα βασικό στοιχείο για να κρατούν την αγωνία του αναγνώστη σε ένα υψηλό επίπεδο. Εκεί που νομίζει ότι έχει λύσει το αίνιγμα που διατρέχει το μυθιστόρημα, κάτι αλλάζει και βρίσκεται το ερωτηματικό μετέωρο. Τι να έγινε άραγε αυτό το πρόσωπο που χάθηκε, που αγνοείται κτλ.. Οπότε ναι, έχει πολλές ανατροπές το βιβλίο μου.
Ποιες είναι οι ενδείξεις που έχετε μέχρι σήμερα, για το βιβλίο σας;
Η χαρά μου είναι πως είναι καλές οι ενδείξεις για το βιβλίο. Μου λένε καλά λόγια από ανθρώπους που δεν γνωρίζω, αυτό είναι το σημαντικό.
Αυτό είναι και μια ηθική δικαίωση πέρα από το όποιο κέρδος;
Ποιο κέρδος; Δεν μιλάμε για οικονομικό κέρδος, δεν υπάρχουν συγγραφείς στην Ελλάδα που να ζουν από τα βιβλία τους, πλην ίσως ελαχίστων, ίσως μπορούμε να τους μετρήσουμε στο ένα χέρι. Είναι κυρίως η ηθική δικαίωση που παίρνεις.
