Από το 2009 έως και σήμερα πολλά έχουν αλλάξει στην κοινωνία, στη διαβίωση αλλά και στις «τσέπες» των νοικοκυριών. Η κατανάλωση έχει μειωθεί και σε αυτό παίζει ρόλο και η οικονομία αλλά και οι συνεχείς αυξήσεις των τιμών. Πρόσφατα το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου και Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) πραγματοποίησε έρευνα για την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών του Έλληνα από το 2009 έως το 2022 με τις αλλαγές που έχουν επέλθει να επικεντρώνονται κυρίως στις ανατιμήσεις, κάνοντας απαγορευτικά πολλά προϊόντα για τους καταναλωτές.
Για την έρευνα αυτή μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή ο Δρ Λευτέρης Κιοσές Γενικός Διευθυντής του Ινστιτούτου, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν σημαντικές αλλαγές στη διατροφή των Ελλήνων σε αυτά τα χρόνια, με τις πιο πολλές αλλαγές να αποδίδονται στις οικονομικές συνθήκες που αντιμετώπισαν τα ελληνικά νοικοκυριά και κυρίως στη δημοσιονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας και δευτερευόντως στις ανατιμήσεις του τελευταίου διαστήματος.
Καταναλωτές πηγαίνουν σε πιο οικονομικές
λύσεις , ενώ υπάρχει μείωση των ποσοτήτων
Σημείωσε πως οι ανατιμήσεις του τελευταίου διαστήματος δεν είναι μικρές, αλλά είναι μικρό το χρονικό διάστημα για να αποδοθούν συγκεκριμένες διατροφικές αλλαγές.
Τα στοιχεία, σύμφωνα με τον κ. Κιοσέ, δείχνουν ότι τα νοικοκυριά πηγαίνουν σε πιο οικονομικές λύσεις , υπάρχει μείωση των ποσοτήτων που αγοράζουν οι καταναλωτές, χωρίς να υπάρχει ωστόσο κάποια πολύ έντονη μείωσης στις θερμίδες που προσλαμβάνουν, σίγουρα όμως υπάρχει μία μείωση στις αγορές των νοικοκυριών.
«Σε έναν βαθμό αυτό μπορούμε να το αποδώσουμε σε μια σπατάλη που υπήρχε σε ορισμένα είδη πριν από 15 χρόνια, όταν υπήρχαν εποχές που πήγαιναν με το μεγάλο καρότσι στο μάρκετ και ενδεχομένως παίρναμε και δεύτερο κάτι που τώρα δεν το βλέπουμε σαν εικόνα πλέον», σχολίασε ο ίδιος.
Στροφή απ΄το ψωμί στο ρύζι και τις πατάτες
Σε ότι αφορά στην έρευνα φαίνεται μιας στροφή από το ψωμί στο ρύζι και τις πατάτες και μια σημαντική μείωση στο κρέας, καθώς καταγράφεται μείωση περίπου 1 κιλό κρέας κατά κεφαλήν κατανάλωση ανά μήνα, με την μεγαλύτερη μείωση να καταγράφεται στο μοσχάρι και το προϊόν που καταγράφει αύξηση είναι το κοτόπουλο, με τον κ. Κιοσέ να επισημαίνει πως υπάρχει στροφή σε μια πιο φθηνή λύση αλλά σε μία λύση που από τους διατροφολόγους θεωρείται πιο υγιεινή.
Σοβαρή μείωση όμως καταγράφεται στα φρούτα και τα λαχανικά με περίπου 1 κιλό λιγότερα φρούτα και 1 κιλό λιγότερα λαχανικά κατά κεφαλή ανά μήνα. «Αυτό είναι αποτέλεσμα διάφορων παραγόντων, έχει να κάνει και με τις διατροφικές αλλαγές, έχει σχέση και με την αύξηση των τιμών , έχει σχέση και με μια σπατάλη που υπήρχε εκείνη την εποχή που ήταν αρκετά οικονομικά τα προϊόντα που παίρναμε από τη λαϊκή αρκετά μεγαλύτερες ποσότητες από αυτά που χρειαζόμασταν και καταλήγαμε να πετάξουμε κάποια από αυτά», εξήγησε ο κ. Κιοσές.
Μείωση στο λάδι, πριν καν τις μεγάλες ανατιμήσεις
Μείωση καταγράφεται επίσης και στο ελαιόλαδο, περίπου μισό λίτρο λιγότερο κατά κεφαλήν ανά μήνα, ήταν στο 1,7 λίτρο και έχει πέσει στο 1,2 λίτρο κι αυτό είναι επίσης κάτι που δεν σχετίζεται με υγιεινή τάση διατροφής, αλλά το αντίθετο. Στο σημείο αυτό ο κ. Κιοσές εξήγησε πως τα στοιχεία είναι του 2022, δηλαδή δεν περιλαμβάνονται μεγάλες ανατιμήσεις στο ελαιόλαδο, τις οποίες αντιμετωπίζουν οι Έλληνες καταναλωτές το τελευταίο τρίμηνο.
«Συνολικά μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν κάποια θετικά λίγα στοιχεία όπως η αύξηση του λευκού κρέατος, η αύξηση των ξηρών καρπών, των οσπρίων προϊόντα που καταγράφουν αύξηση, όπως αύξηση καταγράφουν προϊόντα χαμηλών λιπαρών, που είναι τα μόνα από τα γαλακτοκομικά που παρουσιάζουν αύξηση. Από την άλλη, οι εξελίξεις μάλλον έρχονται σε αντίθεση με τις επιθυμίες των ίδιων των καταναλωτών», ανέφερε ο ίδιος.
Μείωση στην ιδιοπαραγωγή
Σε ότι αφορά στην ιδιοπαραγωγή και την κάλυψη των αναγκών των νοικοκυρών από ιδίους πόρους ο κ. Κιόσες επεσήμανε πως και σε αυτό τον τομέα υπάρχει μείωση. Εξήγησε πως κυρίως το ελαιόλαδο έχει μία ιδιοπαραγωγή, καθώς το 1 από τα 4 λίτρα το προμηθεύεται η ελληνική οικογένεια από δική της ή συγγενική παραγωγή. Οι υπόλοιπες όμως κατηγορίες έχουν μείωση, δηλαδή τα φρούτα και τα λαχανικά , το κρασί και αυτό αφορά στις αγροτικές περιοχές, που σχετίζεται και με τις δημογραφικές αλλαγές που αντιμετωπίζει η χώρα με την αύξηση της αστικοποίησης.
Τέλος, σε ότι αφορά στις τιμές στο μάρκετ ο κ. Κιοσές σημείωσε ότι το τελευταίο τετράμηνο- πεντάμηνο οι τιμές έχουν σταθεροποιηθεί με συγκεκριμένες κατηγορίες να έχουν προβλήματα. «Το βασικό πρόβλημα είναι το ελαιόλαδο και τα φρέσκα λαχανικά και το ελαιόλαδο αυξάνεται πολύ σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες. Αυτά τα προϊόντα δεν αφήνουν τη μείωση του πληθωρισμού να φανεί. Είναι θετικό πάντως ότι υπάρχει μια σταθεροποίηση των δεικτών στις περισσότερες κατηγορίες προϊόντων», κατέληξε ο ίδιος.
Μερικά συμπεράσματα με αριθμούς από την έρευνα
Στοιχεία μηνιαίας κατανάλωσης σε ποσότητες:
• Σταθερή τάση στις κύριες πηγές υδατανθράκων με τη μηνιαία κατανάλωση κατά κεφαλήν σε ψωμί και είδη αρτοποιίας να παρουσιάζει μείωση κατά 6% σε περίπου 4 κιλά μηνιαίως.
• Μείωση στην κατανάλωση των βασικών ζωικών πρωτεϊνών κατά περίπου 16%, με περίπου 1 κιλό λιγότερο κρέας μηνιαίως με εξαίρεση τα πουλερικά τα οποία παρουσιάζουν αύξηση.
• Μείωση στα γαλακτοκομικά και ιδιαίτερα στο φρέσκο γάλα κατά 41% με εξαίρεση το γάλα με χαμηλά λιπαρά και τα αυγά
• Μείωση στην κατανάλωση ελαιόλαδου κατά περίπου 30%.
Απόδοση ραδιοφωνικής συνέντευξης: Δήμητρα Παλαιοδημοπούλου
