“Christmas Blues”! Δεν πρόκειται για κάποιο εορταστικό τραγούδι…όπως ίσως περίμεναν ορισμένοι, αλλά για τη λεγόμενη «Χριστουγεννιάτικη μελαγχολία». Αυτός ο όρος περιγράφει συναισθήματα θλίψης, στρες ή/και μοναξιάς, που εμφανίζονται ιδιαίτερα συχνά αυτήν την εποχή του χρόνου. Η εορταστική περίοδος, παραδόξως ίσως, μπορεί να αυξήσει τα δυσάρεστα συναισθήματα στην περίπτωση κάποιων ατόμων!
Τι «κρύβεται», όμως, πίσω από αυτήν τη μελαγχολία; Η κα Χριστίνα Ρούμπου, διδάσκουσα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Ψυχολόγος, Κοινωνική Ανθρωπολόγος, Μ.Α., Μ.Ed, Ph.D, μίλησε στο Ράδιο Ένα και τον Ηλία Κουτσερή για το θέμα.
Δυσάρεστη εμπειρία οι γιορτές!
Όπως εξήγησε, η εορταστική περίοδος, συχνά, παρουσιάζεται ως εποχή χαράς, μοιράσματος και σύνδεσης με τους άλλους, αλλά για πολλούς ανθρώπους φέρνει μια εντελώς διαφορετική εμπειρία, μάλλον δυσάρεστη. Μια σχετική πρόσφατη έρευνα, αναδεικνύει το βάθος αυτού του ζητήματος, αποκαλύπτοντας ότι το 67% των ατόμων με κατάθλιψη αναφέρουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους κατά την εορταστική περίοδο. Αυτή η στατιστική φωτίζει μια μη αναμενόμενη πλευρά των γιορτών, αυτήν της συναισθηματικής επιβάρυνσης, που συνοδεύει τις γιορτές για κάποιους και η οποία μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, όπως:
- Οι υψηλές προσδοκίες για τις «τέλειες» γιορτές και η υπερβολική σύγκριση: Η πίεση για τη δημιουργία των «τέλειων» γιορτών, καθώς και η σύγκριση της ζωής μας με εξιδανικευμένες εκδοχές των Χριστουγέννων, που απεικονίζονται στα μέσα ενημέρωσης, ή με εορτασμούς άλλων ή ακόμα και με προηγούμενες προσωπικές μας στιγμές κατά την εορταστική περίοδο, μπορεί να θέτουν μη ρεαλιστικά σημεία αναφοράς, που μπορεί να οδηγήσουν σε απογοήτευση, αποθάρρυνση και δυσαρέσκεια.
- Το αυξημένο άγχος: Η περίοδος των γιορτών φέρνει για πολλούς περισσότερες ευθύνες -προγραμματισμό, δώρα και κοινωνικές συγκεντρώσεις. Οι «κοινωνικές υποχρεώσεις» και ο εμπορικός χαρακτήρας των γιορτών, ενδέχεται να εντείνουν την οικονομική πίεση και σε συνδυασμό με την υπερβολική κατανάλωση φαγητού και αλκοόλ να διαταράξει τον ύπνο και να επιδεινώσουν το αίσθημα του στρες.
- Την κοινωνική απομόνωση και την μοναξιά: Στον αντίποδα με την «υποχρεωτική» παρουσία μας σε κοινωνικές συγκεντρώσεις και το ενδεχόμενο άγχος που τη συνοδεύουν, έρχεται το βίωμα εκείνων που, ενδεχομένως, δεν έχουν κοντινή οικογένεια ή φίλους και μπορεί να νιώθουν πιο έντονα τη μοναξιά σε μια περίοδο που εστιάζει στη σύνδεση. Το αίσθημα αποσύνδεσης, ακόμη και μέσα σε ένα πλήθος, ή το να είσαι σωματικά μόνος μπορεί να προκαλέσει βαθιά αίσθηση μοναξιάς. Η απώλεια και η απουσία αγαπημένων προσώπων, επίσης, φαίνεται να γίνεται ιδιαίτερα αισθητή αυτή την περίοδο.
- Την ανησυχία για το τέλος της χρονιάς: Το τέλος της κάθε χρονιάς και η έναρξη της κάθε νέας αποτελούν για πολλούς έναυσμα για ενδοσκόπηση και απολογισμό, αυξάνοντας, ενδεχομένως, την αυτοκριτική για τους ανεκπλήρωτους στόχους και τα ανεκπλήρωτα όνειρα, ενισχύοντας την αρνητικότητα»
Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τα «Christmas Blues»
Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τα “Christmas Blues”; Όπως τόνισε η κα Ρούμπου, «ας αναγνωρίσουμε τα συναισθήματά μας: Η άρνηση των συναισθημάτων μας, μάς εμποδίζει να βρούμε λύσεις. Εάν η κακή διάθεση επιμένει, ας σκεφτούμε το ενδεχόμενο να πρόκειται για «εποχιακή συναισθηματική διαταραχή». Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (Seasonal Affective Disorder) είναι μια διαταραχή της διάθεσης, που χαρακτηρίζεται από συμπτώματα που εμφανίζονται την ίδια εποχή κάθε χρόνο, συνήθως κατά τις πιο σκοτεινές, μικρότερες ημέρες του χειμώνα.
Ας δώσουμε προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα: Ας διατηρήσουμε ρουτίνες, που ενδεχομένως έχουμε κατακτήσει, όπως η άσκηση και η ισορροπημένη διατροφή, ας αφιερώσουμε χρόνο στον και για τον εαυτό μας, ακόμη και εν μέσω πολυάσχολων διακοπών. Ας προσπαθήσουμε να αντικαστήσουμε τις ακραίες, «ασπρόμαυρες» σκέψεις με πιο ισορροπημένες οπτικές και προοπτικές, που υποστηρίζονται από στοιχεία της πραγματικότητας. Ας εστιάσουμε στο «εδώ και τώρα», ας μειώσουμε τον «μηρυκασμό» για το παρελθόν ή/και την ανησυχία για το μέλλον.
Ας μείνουμε ενεργοί: Ας προσπαθήσουμε να αποφύγουμε να απομονωθούμε, ας ασχοληθούμε και με μη εορταστικές δραστηριότητες, όπως βόλτες, γυμναστική, παρακολούθηση ταινιών, διάβασμα αγαπημένων βιβλίων, για να φτιάξουμε τη διάθεσή μας.
Ας προσφέρουμε στους άλλους: Το να βοηθάς άλλους ενισχύει τη σύνδεση και την ευγνωμοσύνη, που είναι φυσικά ενισχυτικά της διάθεσης.
Ας θέσουμε όρια: Ας προστατεύσουμε την ενέργειά μας, τη διάθεσή μας, τον εαυτό μας, λέγοντας όχι σε ανεπιθύμητες απαιτήσεις, εργασίες, προσκλήσεις.
Ας δώσουμε, εν τέλει, σε προσωπικό επίπεδο, προτεραιότητα στην ευημερία και την ευζωία μας. Ας έχουμε, όμως, ταυτόχρονα στον νου ότι η κατανόηση της πραγματικότητας των “Christmas Blues”, που βιώνουν πολλοί συνάνθρωποί μας, είναι σημαντική για την προώθηση μιας πιο συμπονετικής και συμπεριληπτικής προσέγγισης για την εορταστική περίοδο. Η προσφορά στήριξης και υποστήριξης, και μόνο η παρουσία μας ακόμα σε κάποιες περιπτώσεις, μπορούν να κάνουν τη διαφορά».
