Οι πανδημίες αφήνουν πάντα μια σκιά, σ΄ αυτή τη σκιά βρίσκεται ακόμα και σήμερα η Ελλάδα με τον κορωνοϊό. Τη στιγμή που η πανδημία ολοκληρώθηκε με το κύμα του Νοεμβρίου το 2022 και πέρασε στην ενδημική φάση ο ιός, ο φόβος και η ακραία αντιμετώπιση της Covid-19, αποτελούν μέρος μία συζήτησης που στη χώρα μας δεν άνοιξε, αναφορικά με το «αύριο» του κορωνοϊού.
Τη στιγμή που μέχρι και πριν από μερικές εβδομάδες τα στοιχεία που έδινε στη δημοσιότητα ο ΕΟΔΥ, μεταφράζονταν από μέσα επικοινωνίας ως «μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων από τον ιό», ο Καθηγητής Πνευμονολογίας του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης, σημειώνει ότι η κλινική στη Λάρισα μετρά μόλις τέσσερις ασθενείς -όλοι άνω των 85 ετών- που «ασθενούν και από κορωνοϊό».
Ο καθηγητής μιλώντας για τα «Μαθήματα και παθήματα από τις πανδημίες – το παράδειγμα του κορωνοϊού», όπως ήταν και ο τίτλος του θέματος που διοργάνωσε το τμήμα AHEPA Larissa Chapter «P. Baltis», πριν από λίγες μέρες στο Χατζηγιάννειο Πνευματικό Κέντρο Λάρισας, με σκοπό την ενημέρωση του κοινού για τα νεότερα δεδομένα αντιμετώπισης μιας πανδημίας και για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να προφυλαχθεί κάποιος, ανέφερε ότι «πρέπει να ξέρουμε όλοι ότι οι πανδημίες έχουν ένα τέλος και πρέπει να πιστέψουμε σε αυτό, γιατί αλλιώς δεν κάνουμε τίποτα».
Η αύξηση και τα… τέσσερα κρούσματα
Η «ψύχραιμη φωνή την περίοδο του κορωνοϊού», όπως αποκάλεσαν πολλοί τον κ. Γουργουλιάνη εξήγησε πριν την ομιλία του, ότι μία άλλη συζήτηση θα ενδιέφερε το ΕΣΥ και είναι αυτή με τους επίσημους φορείς για το «αύριο» της πανδημίας με τους επίσημους φορείς. «Στις ΗΠΑ, στην Αγγλία αυτή η συζήτηση έχει ολοκληρωθεί. Το εθνικό σύστημα υγείας στην Αμερική εξετάζει και πάλι το θέμα με τις ιδιωτικές ΔΥΠΕ».
Παράλληλα, ο κ. Γουργουλιάνης εξήγησε ότι αρκετοί γνωστοί και φίλοι ήταν αυτοί που «υπό το φόβο του κορωνοϊού», απέφυγαν να βρεθούν στην αίθουσα του Χατζηγιάννειου Πνευματικού Κέντρου. «Αν και δεν είχαν πυρετό γιατί έκαναν τεστ και βγήκαν θετικοί. Κι αναρωτιέμαι υπό άλλες συνθήκες θα έκαναν κάποιο αντίστοιχο τεστ;» αναρωτήθηκε ο ίδιος.
Μάλιστα, θυμήθηκε ένα περιστατικό που ένα ζευγάρι που βρισκόταν στην παραλία φορούσαν μάσκες ενώ είχαν και αποστάσεις.
«Έξαρση κορωνοϊού, ανησυχητικά νούμερα κι εξάπλωση” αν το διαβάσει κάποιος τρελαίνεται». Ο κόσμος όμως αυτά διαβάζει πάλι τις τελευταίες εβδομάδες. Το πρωί πήγα στην κλινική κι είχα τέσσερις ασθενείς (87, 88, 91 και 92 ετών). Έχουμε τέσσερις ασθενείς σε μεγάλη ηλικία με πολλές συνοσηρότητες που βρέθηκαν θετικοί. Ένας 25αρης που δεν ήρθε εδώ σήμερα τι ακριβώς φοβάται»;
Το χρονικό της πανδημίας
Στο φόβο και στην τρομολαγνεία στάθηκε ο κ. Γουργουλιάνης θυμίζοντας πως πριν από δύο χρόνια τα μέσα ενημέρωσης παρουσίαζαν «το έβδομο κύμα» -που δεν υπήρξε ποτέ- λόγω της ακραίας χαλάρωσης των μέτρων. «Δεν υπήρξε ποτέ έβδομο κύμα και δεν είναι ακραία χαλάρωση των μέτρων το ότι πηγαίνω με την γυναίκα μου διακοπές».
«Στα νησιά αντί να κοιτάω τα βουνά, έβλεπα τις καμπύλες με εξάρσεις του κορωνοϊού. Η πραγματική καμπύλη της πανδημίας έχει ένα κύμα τον Νοέμβριο του 2020 κι ένα μικρότερο τον Νοέμβριο του 2021», σημείωσε ο καθηγητής.
Ο ίδιος αφού αναφέρθηκε στις κομβικές ημερομηνίες του covid στην Ελλάδα, υπενθύμισε πως ως «προσεισμός» ήταν το 2012 όταν ο ΠΟΥ ανακοίνωσε ότι υπάρχει ένας ενδεχόμενος κίνδυνος αναφορικά με τους κορωνοϊούς.
«Ήμασταν σε φάση αιφνιδιασμού τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο και Μάιο του 2020. Στην Ελλάδα το πρώτο που κάναμε -και το κάναμε εύστοχα είναι ότι είχαμε μνήμη από τι συνέβη στην Αμερική. Στη Φιλαδέλφεια αφήσαν ελεύθερα τα μέτρα και στο Σέντ Λούις μπήκε σε καραντίνα. Στην Ελλάδα κάναμε ένα «σφυροκόπημα» και ήταν εύστοχο.
Τον πρώτο καιρό υπήρχε επιτακτικότητα. Πιανόμασταν από οποιοδήποτε άρθρο. Εμείς έπρεπε να μειώσουμε την εξάπλωση, να αποκτήσουμε νέες γνώσεις, να κάνουμε πρόληψη, να βρούμε νέες θεραπείες, αλλά και να θυμηθούμε παλιές. Στη συνέχεια όμως δεν τα πήγαμε καλά, γιατί μπήκαμε σε μια νοοτροπία ότι θα «ξεριζώσουμε» τον ιό, αλλά έπρεπε να το δούμε πως θα «χορέψουμε» με τον ιό», σημείωσε ο κ. Γουργουλιάνης και συνέχισε, «το καλοκαίρι υπήρξε μία τρομολαγνεία. Δεν σημειώθηκαν περιστατικά εκείνο το διάστημα. Σε μία περίοδο που δεν υπήρξε πρόβλημα, όλοι αποφάσισαν να μιλάνε δημόσια».
«Εμείς αντί να πάρουμε μέτρα για να προφυλάξουμε τους ηλικιωμένους, ψάχναμε να εξαλείψουμε τον κορωνοϊό. Φτάσαμε στο μεγάλο κύμα του Νοεμβρίου του 2020, αλλά δεν είχαμε ίδια εικόνα. Η πανδημία αποδεκάτισε τη Δεσκάτη και τη Μαλεσίνα. Άλλο να διαβάζεις κι άλλο να το ζεις και πήγαμε πολλές φορές», θυμάται ο καθηγητής.
Τα λάθη
Κατά την άποψη του κ. Γουργουλιάνη ήταν λάθος πολιτική να «κλειστεί» ο κόσμος στα σπίτια και να μην βγαίνει στη φύση. «Στη Νορβηγία η οδηγία ήταν οι συναθροίσεις να γίνονται έξω, ακόμα και τα συνέδρια. Στην Ελβετία έλεγαν στον κόσμο να πάει στα χιόνια με κλειστά τα σαλέ. Θύμωσα με μία Καθαρά Δευτέρα που κλείσαμε τον κόσμο στα σπίτια. Τι θα πάθει ο κόσμος αν βγει έξω και πετάξει χαρταετό;
Στην εποχή της φυματίωσης και της γρίπης, έβγαζαν τον κόσμο έξω. Τα σχολεία έβγαζαν κουκουλωμένα τα παιδιά έξω με τα θρανία κι εμείς τα βάλαμε μέσα στο σπίτι μπροστά από οθόνες. Ανέβηκαν οι αριθμοί παχυσαρχίας και κόλλησαν και οι παππούδες και οι γιαγιάδες».
Αντίστοιχα εξήγησε πως και η λέξη κρούσμα είναι «κακόηχη». «Τον πρώτο καιρό είχαμε κρούσματα, γιατί είχαμε άρρωστους ανθρώπους. Πλέον με ένα συνάχι και λίγο πυρετό δεν μπορούμε να μιλάμε για κρούσματα. Είναι ελάχιστοι οι άρρωστοι άνθρωποι που νοσούν από κορωνοϊό και πρέπει να βγούμε από αυτό το σκεπτικό».
Προχωρώντας χρονολογικά και φτάνοντας στο φθινόπωρο του 2021, εξήγησε πως το μεγαλύτερο λάθος ήταν που ξεκίνησαν να μιλούν για τον ιό οι πολιτικοί. «Όταν ακούς ένα πολιτικό να μιλάει για πιο επιθετική μετάλλαξη Δέλτα, χωρίς να γνωρίζει ακριβώς τι λέει ο κόσμος βγάζει συμπεράσματα και φοβάται. Στην Ισπανία και την Πορτογαλία μίλησαν μόνο συγκεκριμένοι επιστήμονες. Ο κόσμος θέλει να ακούσει γιατρούς που εμπιστεύεται».
Τα εμβόλια
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε όμως και στα εμβόλια αλλά και στους τίτλους που ανέφεραν εκείνη την εποχή πως η Ισλανδία είχε ρεκόρ κρουσμάτων παρά τον εμβολιασμό. «Ήταν «φορεία» του ιού κι όχι κρούσματα. Επίσης κανείς δεν είπε ότι με τον εμβολιασμό δεν κολλάμε, αλλά πραγματοποιείται για να μη νοσήσουμε βαριά», σχολιάζοντας έναν τίτλο που έγραφε, «Ηλικιωμένοι με δύο δόσεις κόλλησαν».
«Έβλεπα παιδιά να εμβολιάζονται και θεωρώ πως ήταν υπερβολή. Έως τότε είχα δει μέσα στην κλινική μόλις ένα παιδί 17 ετών στα μεγάλα κύματα. Δεν χρειαζόταν παιδιά πέντε ετών να εμβολιαστούν», συμπληρώνει με τον ίδιο να θυμάται όμως και το αντιεμβολιαστικό κίνημα που είχε ισχυροποιηθεί τον Νοέμβριο του 2021.
«Θυμάμαι οι εφημερεύοντες γιατροί να μου λένε πως για κάθε έναν εμβολιασμένο που βάζουμε, μπαίνουν 18 ανεμβολίαστοι, που σημαίνει πως μεγάλο μέρος δεν είχε ολοκληρώσει τον εμβολιασμό. Το τι επιθέσεις δέχθηκα στο διαδίκτυο γι’ αυτή τη δήλωση δεν μπορείτε να το φανταστείτε».
Ο κ. Γουργλουλιάνης εξήγησε πως αντιμετωπίστηκαν 2,5 κύματα από την πανδημία του κορωνοϊού, ένα τον Νοέμβριο του 2020, ένα τον Νοέμβριου του 2021 που το χαρακτήρισε ως «κύμα των ανεμβολίαστων» κι ένα του Μαρτίου.
Στο τέλος του 2021 διαβάζω σε μέσα του εξωτερικού ότι «ευτυχώς που ήρθε η μετάλλαξη «Όμικρον», καθώς σημείωσε μικρότερη νοσηρότητα και θανάτους.
Αν είχε κάνει κάποιος και τα τρία εμβόλια και είχε νοσήσει και μία φορά είχε 20.647 αντισώματα. Είχαμε μία εικόνα τον Ιανουάριο του 2022 ότι είχε ανοσοποιηθεί ο κόσμος και μου έλεγαν ότι είμαι αισιόδοξος, αλλά έβλεπα απλά τα δεδομένα. Στη Δέλτα είχες σίγουρη την πνευμονία, στην Όμικρον είχαν αλλάξει τα δεδομένα. Έγινε μία νόσος του ανώτερου αναπνευστικού», κατέληξε ο κ. Γουργουλιάνης.
Το «αύριο» της πανδημίας
«Ο covid αρχίζει και πέφτει κι αρχίζουν να ανεβαίνουν όλα τα άλλα και μπήκαμε στην πραγματική ζωή. Μπήκαμε πάλι στην εποχή της γρίπης. Όποιος διαβάζει την ιστορία των πανδημιών αυτή είναι η πορεία. Όσο υπάρχει διάγνωση πάντα θα έχουμε πανδημίες.
Μπήκαμε στην μεταπανδημική φάση κι όλα επέστρεψαν στην κανονικότητα στην κλινική. «Δεν γίνεται οι κλίνες covid να μεταθέτουν αργότερα προγραμματισμένα χειρουργεία. Αν δεν βγούμε από τον covid και είναι ακόμα στο μυαλό μας πως ότι παθαίνουμε είναι από τον κορωνοϊό ή τα εμβόλια», σημειώνει ο κ. Γουργουλιάνης για το σκεπτικό που θα πρέπει να αλλάξει.
Με παραδείγματα από τι συνέβη και σε άλλες πανδημίες, όπως της φυματίωσης και της λέπρας, κατέδειξε ότι όλα αυτά τα έχει ξαναζήσει η ανθρωπότητα και μάλιστα σε εποχές που δεν υπήρχε σύστημα υγείας.
«Η κάθε πανδημία έχει μια σκιά. Σήμερα είμαστε στην σκιά του κορωνοϊού, αν δεν την αφήσουμε πίσω όμως και μείνουμε εκεί κάνουμε κάτι λάθος. Πρέπει να διατηρήσουμε τη μνήμη και να την μεταφέρουμε στους επόμενους για να μην ξεχαστεί. Όλα θα τα ξαναδούμε, αλλά πρέπει να θυμόμαστε πως ξεπεράσαμε το κάθε τι. Οι πανδημίες τελειώνουν. Έχουν ένα τέλος και αυτό πρέπει να το πιστέψουμε γιατί αλλιώς δεν κάνουμε τίποτα. Για να μην πω λοιπόν ότι έχουμε το τέλος της πανδημίας, είμαστε στην αλλαγή της πανδημίας σε ενδημική νόσο», τόνισε ο κ. Γουργουλιάνης.
Όσο για φέτος, τα δεδομένα και τα στοιχεία που έρχονται από το νότιο ημισφαίριο δείχνουν πως και φέτος θα ταλαιπωρήσει τον κόσμο η γρίπη, «λογικά θα έχουμε ένα κύμα ενδημικής γρίπης προς τα τέλη Δεκεμβρίου».
«Αν αφήσουμε το θυμητικό μας, που στην Ελλάδα είναι πολύ έντονο, θα μπορέσουμε να ασχοληθούμε με τα πιο σημαντικά», κατέληξε ο κ. Γουργουλιάνης που με το λόγο του κατάφερε να στρέψει την συζήτηση στο τι πρέπει να γίνει στο ΕΣΥ κι όχι να μείνει το μυαλό «γατζωμένο» σε ένα φόβο που δεν βλέπει.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
