Γράφει ο Κων/νος Αθ. Οικονόμου
Τα σεισμικά ρήγματα της Θεσσαλίας, Σποράδων και Μαγνησίας, Ελασσόνας και Καρδίτσας παρουσιάζουμε στη larissanet.
1. Σποράδων και Μαγνησίας: Η περιοχή μεταξύ Χαλκιδικής, Λήμνου και Β. Σποράδων είναι η απόληξη της σεισμικής τάφρου του βορείου Αιγαίου και του δυτικού άκρου του ρήγματος της Ανατολίας. Η σεισμική τάφρος του βορείου Αιγαίου, ενδέχεται να προκαλέσει σεισμούς, που πιθανόν να αγγίξουν και τους 7,4 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ. Αρχίζει από τις Βόρειες Σποράδες και εκτείνεται μέχρι τη Λήμνο και τη Σαμοθράκη. Είναι η απόληξη της Τάφρου του Αιγαίου. Η τάφρος του Βορείου Αιγαίου έχει βάθος μέχρι και 1.650 μέτρα στον βυθό της θάλασσας. Πρόκειται για μια μεγάλη ζώνη, που εκτείνεται σε μήκος 1.500 χιλιομέτρων και φθάνει μέχρι την ανατολική Τουρκία. Η ζώνη αυτή δίνει ισχυρούς σεισμούς τακτικά, καθώς είναι παρόμοια με το ρήγμα του Αγ. Ανδρέα στην Καλιφόρνια». Τα σεισμικά ρήγματα που βρίσκονται ή διέρχονται από περιοχές του Νομού Μαγνησίας είναι τρία, σύμφωνα με τον σεισμικό χάρτη που έχει συντάξει η ερευνητική ομάδα του ομότιμου καθηγητή γεωφυσικής του ΑΠΘ κ. Βασ. Παπαζάχου. Πρόκειται για ρήγματα μεταξύ 159 συνολικά στον ελληνικό χώρο, που έχουν καταγραφεί και τα οποία έχουν δώσει σεισμούς άνω των 6 Ρίχτερ τα τελευταία 2.500 χρόνια. Τα τρία σεισμικά ρήγματα βρίσκονται στη Ν. Αγχίαλο, είναι μήκους 30 χιλιομέτρων και έχει δώσει μέχρι σήμερα τρεις σεισμούς άνω των 6 Ρίχτερ, στη θαλάσσια περιοχή της Αλοννήσου, μήκους 24 χιλιομέτρων, που έχει δώσει μέχρι σήμερα δύο σεισμούς άνω των 6 Ρίχτερ και στη θαλάσσια περιοχή Πιπέρι Β. Σποράδων, μήκους 30 χιλιομέτρων, που έχει δώσει μέχρι σήμερα έναν σεισμό άνω των 6 Ρίχτερ.
2. Ελασσόνας: Εκτός από τα γνωστά ρήγματα Τυρνάβου και Λάρισας, ένα νέο, τελείως αχαρτογράφητο, τυφλό ρήγμα ευθύνεται για τους δύο μεγάλους σεισμούς των προηγούμενων ημερών στην Ελασσόνα, σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή Νεοτεκτονικής και Παλαιοσεισμολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Σπύρο Παυλίδη.
Μιλάμε για πρώτη φορά για ένα καινούριο, τυφλό ρήγμα στην περιοχή», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παυλίδης, επισημαίνοντας πως «ενώ μελετήσαμε και μελετούμε πάρα πολύ καλά εδώ και 30 χρόνια τα ρήγματα στην περιοχή», από τον συνδυασμό σεισμολογικών στοιχείων, κυρίως δορυφορικών και γεωλογικών επιφανειακών στοιχείων για τους σεισμούς που έγιναν προ ημερών στην Ελασσόνα, προέκυψε ότι «το πολύ γνωστό και μελετημένο ρήγμα του Τυρνάβου καθώς και το ρήγμα της κοιλάδας του Τιταρήσιου, ως προέκταση του γνωστού ρήγματος της Λάρισας, δεν ήταν τα σεισμογόνα ρήγματα, αν και φαίνεται ότι συλλειτούργησαν με το κυρίως σεισμογόνο ρήγμα. Παράλληλα, ο κ. Παυλίδης γνωστοποίησε ότι «για το άγνωστο, αχαρτογράφητο σεισμικό ρήγμα υπάρχουν και καταγράφηκαν σοβαρές επιφανειακές γεωλογικές ενδείξεις, που το εντοπίζουν σε σχιστολιθικά και γνευσιακά πετρώματα, όπου έδρασε ως κρυμμένο – τυφλό ρήγμα».
Για το νέο, τυφλό ρήγμα στην Ελασσόνα, διευκρίνισε ότι «ήταν πάρα πολύ κοντά με το ρήγμα Τυρνάβου», ανέφερε ότι «και αυτό το ρήγμα είναι 25 χιλιόμετρα, όπως και το ρήγμα Τυρνάβου» και σημείωσε ότι το νέο ρήγμα «είναι λίγο μεγαλύτερο, γι’ αυτό και μας έδωσε και δύο σεισμούς τελικά».
Στο μεταξύ, η ερευνητική ομάδα Γεωλογίας των Σεισμών του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, κατέγραψε και χαρτογράφησε δεκάδες εμφανίσεις ρευστοποίησης εδαφών, με τη μορφή «κρατήρων» και ροών άμμου, από πίδακες υπόγειου νερού. Η ανακοίνωση αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «ρευστοποιήσεις παρατηρήθηκαν στις περιοχές κατά μήκος του Πηνειού, στην περιοχή μεταξύ Κουτσόχερου και Πηνειάδας, καθώς και στην κοιλάδα του Τιταρήσιου ποταμού, όπως στο χωριό Βλαχογιάννι».
3. Καρδίτσας: Απó τα διαθέσιμα σεισμολογικά και γεωλογικά στοιχεία καθώς και απó γνωστά γεωτεκτονικά μοντέλα προκύπτει óτι στην ευρύτερη περιοχή της Καρδίτσας (λεκάνη της Θεσσαλίας) ασκούνται εφελκυστικές δυνάμεις με αποτέλεσμα ο φλοιóς της Θεσσαλίας να επεκτείνεται (τεντώνεται) κατά τη διεύθυνση βορρά-νóτου με ταχύτητα περίπου 1 εκατοστó το χρóνο (1 cm/yr). Συνέπεια αυτής της παραμóρφωσης είναι η διάρρηξη του φλοιού και η δημιουργία δύο συστημάτων ρηγμάτων τα οποία έχουν διευθύνσεις ανατολής-δύσης. Το ένα σύστημα με τα μεγαλύτερα ρήγματα βρίσκεται κατά μήκος της νóτιας Θεσσαλίας και το άλλο κατά μήκος του Πηνειού ποταμού.
Το μεγαλύτερο γνωστó ρήγμα της Θεσσαλίας είναι αυτó των Σοφάδων με μήκος περίπου 50 χιλιóμετρα. Σ’ αυτó γεννήθηκε ο σεισμóς της 30ης Απριλίου 1954 ο οποίος είχε μέγεθος Μ=7.0 και προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές κυρίως στον νομó Καρδίτσας. Απó τα διαθέσιμα ενóργανα στοιχεία της περιóδου 1911-2006 προκύπτει óτι η πιθανóτητα γένεσης ισχυρού σεισμού (Μ≥6.3) σε ακτίνα 50 χιλιομέτρων απó την Καρδίτσα είναι 33% σε μια δεκαετία, υπερβαίνει το 50% σε δύο δεκαετίες και το 90% σε έξι δεκαετίες.
ΒΙΒΛΙΟΓΡ.: ΕΝΕΡΓΟΣ ΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΣΕΙΣΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Δημήτριος Γ. Παναγιωτόπουλος
-Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας, Τομέας Γεωφυσικής,
– Κωνσταντίνος Β. Παπαζάχος Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Γεωλογίας, Τομέας Γεωφυσικής
<iframe width=”750″ height=”422″ src=”https://www.youtube.com/embed/C5L3Af5YvBE” title=”YouTube video player” frameborder=”0″ allow=”accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture” allowfullscreen></iframe>
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
