Ύστερα από πολλές και μεγάλες δόξες για το γένος μας ήλθαν καιροί δίσεκτοι. Να έχεις νυχθημερόν τον Τούρκο στο κεφάλι σου. Βία, αίμα, πόνος και δάκρυα. Τόσα βάσανα που ο κόσμος δεν άντεχε και ολόκληρα χωριά και περιφέρειες αναγκάστηκαν να τουρκέψουν, να αφήσουν τον Χριστό και να προσκυνήσουν τον Αλλάχ και το Μωχαμέτη του.
Αλλά, ακόμα και στα χρόνια αυτά υπήρχε γραμμή πλεύσης. Δεν φτάσαμε στο μηδέν. Κάθονταν οι ψαράδες στο γιαλό για να διορθώσουν τα δίχτυα τους και τραγουδούσαν:
… και πώς θα πάρουμε την Πόλη,
από την Πόλη την καλή
ήρθε μια σκούνα με πανί …
Η φράση αυτή λειτουργούσε διπλά: από τη μια ήταν παρήγορη προοπτική: Χάσαμε την Πόλη αλλά «πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θάναι».
Από την άλλη η φράση λειτουργούσε ελεγκτικά: Πώς θα πάρουμε την Πόλη; Είμαστε άξιοι γι’ αυτό; Είμαστε ικανοί να μας αξιώσει ο Θεός να ξαναλειτουργήσουμε στην Αγιά Σοφιά;
Οπωσδήποτε η παραπάνω στάση δεν περιορίζονταν στους ψαράδες ψαράδες. Υπήρχε σε όλο το σκλαβωμένο Γένος. Θυμάμαι έτσι πρόχειρα το τραγουδάκι εκείνο με το ραφτόπουλο που έραβε το φόρεμα της Γαλανής:
Στης Σαλονίκης τα τσαρσιά στης Πόλης τ’ αργαστήρια
Της Γαλανής το φόρεμα της ρούσας το φουστάνι
Πέντε ραφτάδες τόραβαν και δέκα το κεντούσαν
Κι ένα μικρό ραφτόπουλο δε ράβει δεν κεντάει
Μον’ τραγουδάει και λέει.
Πώς σ’ έχω εγώ στα γόνατα νάχα και την Κυρά σου.
Η Γαλανή και ρούσα δεν είναι άραγε η σκλάβα Ρωμιοσύνη;
Ή το άλλο με τον κρητικό αετό:
Σε ψηλό βουνό σε ριζιμιό χαράκι κάθεται ν’ αητός
Βρεγμένος χιονισμένος ο καημένος και παρακαλεί
Τον ήλιο ν’ ανατείλει …
Να λιώσουνε τα χιόνια απ’ τα φτερά μου
Και τα κρούσταλλα από τ’ ακράνυχά μου …
Με αυτά τα απλά τραγουδάκια, συμβολικά και κρυμμένα, ζούσε το Γένος μας και ετοιμάζονταν και προσδοκούσε την ανασύσταση της πολιτείας του, του Ρωμαίικου.
Αμάθεια, ναι. Αγράμματοι και ολιγογράμματοι ήταν αλλά γνώριζαν όλοι να βγάζουν με ιδρώτα το ψωμί του. Γνώριζαν τα παλικάρια ότι έπρεπε να ταιριάσουν με μια κοπελιά και να κάνουν οικογένεια. Να μεγαλώσουν τα παιδιά τους… ώστε να γίνουν άξιοι της πατρίδας. Όπου ήταν δυνατό πλήρωναν οι διάφορες κοινότητες δασκάλους και μάθαιναν στα παιδιά τους ρωμαίικα. Που σημαίνει: Ανάγνωση και γραφή, λογαριασμούς, για το Θεό, τους αγίους και την ιστορία ένδοξη ιστορία.
Έδωσε, λοιπόν, ο Θεός και διώξαμε τους Τούρκους αν και όχι από όλα τα μέρη μας. Και φτιάξαμε κράτος και έχουμε οργανωμένα σχολεία. Ακόμα και τα πρωτάκια έχουν 7ωρο! Τα παιδιά μας διδάσκονται από ένα σωρό ειδικότητες: Θεατρική παιδεία, κοινωνιολογία, φυσικές, μαθηματικά, μουσική, ελληνικά και 2 ή 3 ακόμα ευρωπαϊκές γλώσσες, …
Και με όλα αυτά βγάζουμε αγράμματους και αστοιχείωτους. Ανίκανους και για τα αυτονόητα.
Είναι εκπληκτική η διάσταση της απαιδευσίας.
Πήγα τις προάλλες σε μια βάπτιση. Ο νουνός, απόφοιτος Λυκείου παρακαλώ, δεν μπορούσε ούτε να διαβάσει το «Πιστεύω» …
Στις παραλίες υπάρχουν πινακίδες «όχι σκουπίδια» και όμως είναι γεμάτες σκουπίδια!
Πας να αλλάξεις στις καμπίνες και βρωμάει κατουρίλα. Μου έλεγε φίλος ότι είδε γυναίκα να οδηγεί εκεί το σκύλο της για την ανάγκη του.
Σκουπίδια είναι γεμάτη και η θάλασσα! Όταν φυσάει προς τις ακτές η θάλασσα γεμίζει μπουκάλια, σακούλες …
Φέτος είδαμε και το άλλο: Στην παραλία, στις ντουζιέρες υπήρχε επιγραφή που έλεγε ότι απαγορεύεται να χρησιμοποιούνται εκεί σαπούνια και σαμπουάν! Ούτε αυτό δεν γίνεται κατανοητό.
Περπάταγα ένα βράδυ στην πλατεία Ελευθερίας. Πλησιάζει ένας στο περίπτερο και αγοράζει τσιγάρα. Βάζει τα ρέστα στην τσέπη, ανοίγει το κουτί πετώντας ό, τι άχρηστο στο δρόμο και ανάβει τσιγάρο. «Θα καθαρίσει ο Δήμος», λέει ο … αγάς!
Στους κάδους ανακύκλωσης βρίσκεις σκουπίδια ενώ στους κάδους των σκουπιδιών χρήσιμα ανακυκλώσιμα υλικά.
Και άλλα. Και άλλα. Έτσι είμαστε παντού.
Φαντάζει ανεξήγητο: Πώς γίνεται να είναι ανεβασμένο το βιοτικό επίπεδο, να λειτουργούν σχολεία, 9 χρόνια υποχρεωτική εκπαίδευση που καταντάει δωδεκαετής και να είμαστε σε αυτά τα χάλια;
Τα σχολεία τελικά φαίνονται αναποτελεσματικά και άχρηστα.
Η όλη υπόθεση δεν είναι αστείο. Πρέπει να έχεις μεγάλη τέχνη ώστε να καταστήσεις όλη αυτή την υποδομή που λέγεται εκπαιδευτικό σύστημα σε αυτό το χάλι.
Και δεν είναι μόνο αυτά. Η αρρώστια μας είναι βαρύτερη.
Ψυχολογικά προβλήματα. Σύγχυση: Δεν γνωρίζουν τα αγόρια τι είναι ανδρισμός και τα κορίτσια τι είναι θηλυκότητα. Μυαλά κολλημένα σε βλακώδη πρότυπα κάνουν την επανάστασή τους. Τσιγάρα, γκομενιλίκια και φτηνή μαγκιά. Και ύστερα ακολουθούν τα ναρκωτικά και λοιπά και λοιπά.
Και αφού δοκιμάσουν τα πάντα από μικρή ηλικία και με λαθεμένο τρόπο και καταντήσουν καραβοτσακίσματα είτε κάνουν φτηνές οικογένειες, που τις στηρίζουν οι γονείς τους, είτε καταλήγουν «μπακούρια», όπως οι ίδιοι λένε, και περιφέρονται με σκυλιά στους δρόμους για να έχουν κάποια παρέα και να σώσουν ταυτόχρονα και την ανευθυνότητά τους. Η οικογένεια βλέπεις έχει ευθύνη και εμείς δεν είμαστε άξιοι για τέτοια.
Λοιπόν, έχουμε προφανώς πάρει λάθος δρόμο. Και περιμένουμε να βρεθούν πολιτικοί «εθνικά υπερήφανοι» βεβαίως, οι οποίοι με μαγικό τρόπο (δανεικά, μαγκιές ή ό, τι άλλο) θα βελτιώσουν τη ζωή μας …
Αυτό γίνεται όταν δεν έχεις στόχο (κάποια Πόλη τέλος πάντων) και έχεις σύγχυση στα πρότυπα.
Καταντάς να μην είσαι ικανός ούτε για τα αυτονόητα.
Και άιντε μετά αυτοί να ψηφίσουν και να εκλέξουν τους καλύτερους να τους διοικήσουν …
Πα 21 Αυγούστου 2015
