Κάποτε νομίσαμε πως η Ιστορία τέλειωσε. Πως η μεγάλη σύγκρουση ανάμεσα στην ελευθερία και την ισότητα, στην κοινωνία και την αγορά, στη συλλογικότητα και το Εγώ, είχε λυθεί οριστικά υπέρ του τελευταίου. Ο νεοφιλελευθερισμός δεν επιβλήθηκε μόνο ως οικονομικό δόγμα, επιβλήθηκε ως κοσμοαντίληψη. Μας έμαθε να αποδεχόμαστε τη μοναξιά ως αρετή, την εκμετάλλευση ως «ευκαιρία», την απάθεια ως ρεαλισμό.
Και όμως, ένα γεγονός από τη Νέα Υόρκη, τη μητρόπολη του χρήματος, της ταχύτητας, της λήθης, ήρθε σαν υπόμνηση ότι η Ιστορία δεν πέθανε. Η νίκη του Μαμντανί δεν είναι απλώς εκλογική επιτυχία, είναι ένα ρήγμα στο σώμα της αδράνειας. Μια μικρή απόδειξη ότι ο κόσμος εξακολουθεί να μπορεί να στραφεί προς το φως της συλλογικής του ψυχής.
Γιατί η σοβαρή εναλλακτική απέναντι στη δυστοπία του νεοφιλελευθερισμού δεν είναι ένα “σοβαρό κέντρο”, ένα άχρωμο μείγμα διαχειριστικής λογικής και ψευδούς μετριοπάθειας. Η εναλλακτική είναι μια σοβαρή, στοχαστική, κυβερνώσα αριστερά ικανή όχι να αποκηρύξει την εξουσία, αλλά να τη μεταμορφώσει. Να τη λυτρώσει από τη λογική του συμφέροντος και να την επιστρέψει στην υπηρεσία του ανθρώπου.
Η αριστερά αυτή δεν είναι ονειροπόλα. Δεν αρνείται τη δυσκολία, ούτε τρέφεται από ρητορικά συνθήματα. Είναι ρεαλιστική με τον βαθύτερο, υπαρξιακό τρόπο, γιατί πιστεύει ότι ο άνθρωπος αξίζει περισσότερα από την τιμή της εργασίας του και η κοινωνία περισσότερα από το άθροισμα των κερδών της. Είναι η αριστερά που ξέρει πως η αξιοπρέπεια είναι πολιτική κατηγορία.
Το «κέντρο» κουράστηκε να σιωπά μπροστά στην αδικία, να ισορροπεί ανάμεσα σε θύτες και θύματα. Μα η εποχή δεν ζητά ισορροπίες, ζητά θέση. Ζητά το θάρρος να πεις πως η φτώχεια δεν είναι στατιστικό, πως ο αποκλεισμός δεν είναι αναπόφευκτος, πως η ελπίδα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά δικαίωμα.
Η νίκη του Μαμντανί, μέσα στο άντρο του παγκόσμιου καπιταλισμού, μοιάζει σαν το πρώτο ράγισμα στον καθρέφτη μιας αυτοκρατορίας που πίστεψε πως θα κρατήσει για πάντα. Από αυτό το ράγισμα περνά φως, το φως της Ιστορίας που δεν παραιτείται, που επιστρέφει για να υπενθυμίσει ότι οι λαοί δεν γεννήθηκαν για να επιβιώνουν, αλλά για να ζουν με νόημα.
Και ίσως, μέσα σ’ αυτό το φως, αρχίζουμε ξανά να βλέπουμε ο ένας τον άλλον.
Όχι σαν ανταγωνιστές, αλλά σαν συμμέτοχους. Όχι σαν αριθμούς, αλλά σαν πρόσωπα. Και τότε η ελπίδα παύει να είναι λέξη φθαρμένη. Γίνεται ξανά πράξη, επιλογή, ευθύνη.
Η εποχή μας διψά όχι απλώς για αλλαγή, αλλά για νόημα. Όλα γύρω μας, η εργασία, οι σχέσεις, η πολιτική, έχουν εξαντληθεί από την κυνικότητα. Κι όμως, μέσα σ’ αυτή την ερημιά, το ανθρώπινο βλέμμα εξακολουθεί να ψάχνει κάτι που να αξίζει να το πιστέψει. Αυτό είναι το καθήκον της νέας αριστεράς, όχι μόνο να διορθώσει τον κόσμο, αλλά να τον ξαναμαγέψει.
Να θυμίσει πως η πολιτική δεν είναι λογιστική, αλλά ποιητική πράξη, η ικανότητα να φαντάζεσαι το κοινό καλό σαν κάτι ζωντανό, τρυφερό, ικανό να εμπνέει. Να επαναφέρει στο επίκεντρο την αλληλεγγύη όχι ως φιλανθρωπία, αλλά ως μορφή σοφίας, την επίγνωση πως η μοίρα του άλλου είναι και δική μας. Να κυβερνήσει, όχι για να διαχειριστεί το παρόν, αλλά για να ξανανοίξει τον ορίζοντα του μέλλοντος.
Μια Αριστερά τέτοια δεν θα χρειάζεται συνθήματα, θα αρκεί το βλέμμα της. Θα αναπνέει μέσα στους ανθρώπους που αρνούνται να συνηθίσουν την αδικία, που βλέπουν στην καθημερινότητα όχι μια φυλακή, αλλά έναν χώρο δυνατότητας.
Και ίσως, τότε, να ξαναγίνει η πολιτική αυτό που κάποτε υπήρξε,
η τέχνη του να ονειρεύεσαι μαζί, και να παλεύεις, με ευγένεια και πάθος, για έναν κόσμο που θα αξίζει το όνομά του.
