Ιδού ο άνθρωπος: Τι άλλο ακόμη θα δούμε

Του Απόστολου Παντσά, γιατρού, πρώην αντιδημάρχου Βόλου

Το θέατρο του παραλόγου θεωρείται ότι κατάγεται από το Νανοίσμό ,την α-νοητη ποίηση και την αβαντ-γκαρντ τέχνη . Ο Ιονέσκο, ο Μπέκετ , ο Ζενέ και ο Αντάμοβ θα είχαν μείνει στα αζήτητα της Ιστορίας αν για κακιά τους μοίρα ήταν σύγχρονοι μας και μάλιστα συμπολίτες μας. Η κεντρική ιδέα στο θέατρο του παραλόγου θέλει τον ήρωα να κάνει απεγνωσμένη προσπάθεια να βρει νόημα σε ένα κόσμο χωρίς προορισμό . Κλασσικό παράδειγμα ο δήμαρχος Βόλου Αχιλλέας Μπέος. Κλασσική απόπειρα η χτεσινή χυδαιότητα στη γιορτούλα της Άλλης μεριάς.
Αξιζει τόν κόπο όμως να θυμηθεί κανείς τί έγραφε ο Ανδρέας Λασκαράτος το μακρινό 1874 για τέτοιους τύπους.Η σκέψη του Λασκαράτου στο ”Ιδού ο άνθρωπος”, διαμορφώθηκε κάτω από την επίδραση των αρχών του Αριστοτέλη, τον ορθολογισμό του Βολταίρου και του γαλλικού διαφωτισμού, ιδιαίτερα σε ζητήματα κοινωνικής χρηστότητας και ηθικής. Μια σκέψη που οραματίζεται έναν θεό δημιουργό και νομοθέτη, που υπάρχει παντού, και καθορίζει την ανθρώπινη συνείδηση. Περιγράφει λοιπόν διαφόρους τύπους της δημόσιας σφαίρας.

“Ο ΛΑΟΠΛΑΝΟΣ
ΑΦΟΥ ΕΒΑΛΕ σημάδι στους σκοπούς του την εξουσία και την ύψωσή του, τα οποία δεν ημπορεί να απολαύση χωρίς τη βοήθεια του ψηφοφόρου όχλου, κανονίζει τη διαγωγή του σε τρόπον ώστε να γένη αρεστός εις τον όχλο, να γένη ο αγαπητός του, ακολούθως ο διαθέτης του. Και τότε ναν τον κάμη ποδοστάσι. Ν΄ ανεβή, να ψηλώση, να εξουσιάση. Γνωρίζει πολύ καλά ως από ενστίγματος ότι <<όμοιος τον όμοιον αγαπά>>, και θεληματικώς και σκοπίμως καταβιβάζει τον εαυτόν του έως τον ύστερον χυδαίον, μιμούμενος και το λεχτικό του, διά να απολαύση την αγάπη του. <<Γεια σου, αδερφέ! Μωρ’ τι διάολο τρώμε σήμερα πρώτη μέρα;>> (Πρώτη της Σαρακοστής). Παραδέχεται τες πρόληψες, δεισιδαιμονίες, και άλλες εσφαλμένες ιδέες και πεποίθησες του όχλου, τες οποίες όλες τες υιοθετεί και τες κάνει ΄δικές του. ως εκείνον οπού υιοθετεί παιδί ξένο, και πασχίζει ναν το πείση, και να πεισθή κ ΄ εκείνος πώς είναι δικό του. << Ήθελε αρχίσω σήμερα, μα είναι τρίτη. και την τρίτη δεν αρχίζω δουλειά. Το΄ χω από τον πατέρα μου>>. Συκοφαντεί και διαβάλλει κάθε τίμιον άνθρωπον, κατασταθέντα δυσάρεστον εις τον όχλον, διά την φιλαλήθειαν κ΄ ελευθεροστομίαν του στα θρησκευτικά… Και είναι κάνοντας έτσι, που παίρνει θέσην υπερασπιστού και προστάτου της θρησκείας, ανάμεσα στους χυδαίους. Απολύεται από κάθε κοινωνικήν ανασκοπή, και θυσιάζει, απέναντι της χρείας τού ν΄ αρέση εις τον όχλον, κάθε αίσθημα ευγενικό, την εντροπή του προσώπου του και την ανθρωπιά του. Ο άξιος λαοπλάνος βάνει απάνου κ΄ εφημερίδα. Και τότε γένεται φοβερός εις την κυβέρνηση, και αγαπητότατος εις τον όχλο. Τα δε αισθήματα και φρονήματά του διά τον όχλον είναι, Την υπόληψή σου να΄ χω, Κι ας σε πάρη ο Διάολος. Αλλά ο δυστυχής όχλος δεν εννοεί τον προδότη του λαοπλάνο, και σε πρώτη περίσταση νομίζει να βραβεύη ευεργέτη του χειροτονώντας τον δήμαρχό του, βουλευτή του, ή ό,τι άλλο. Αν δε ο λαοπλάνος, ελέω οχλανοησίας, φθάση και στες ύψιστες θέσες, και γένη και Υπουργός Βασιλέως, άι, τότε έχει την ευκαιρία να παστρέψη τον ορίζοντά του από τους εναντίους του και να μείνη κύριος ανενόχλητος της Εξουσίας.* Όσους την εχρησιμέψανε ως θύματά του, διά να πατήση απάνου τους να ψηλώση, τότε δεν τους ενοχλεί πλέον. επειδή δεν τους εχθρεύετο διόλου όταν τους εκατάστρεφε. και μόνον τους εθυσίαζε για να κάνη δουλειά του. Ως εμείς, σκοτώνοντας τα΄ ρνίθια, δεν τα σκοτώνουμε για έχθρητα προς αυτά, αλλά διότι μας χρειάζεται το ζουμί τους. Ο λαοπλάνος έχει πολλούς απατημένους οπού του είναι φίλοι. αλλ΄αυτός δεν είναι κανενός από αυτούς φίλος. Προάγει τους αγαπώντας τον, εν όσω η προαγωγή τους τον ωφελεί. Αλλά τους παραιτεί όταν δεν ευρίσκη πλέον ωφέλειαν εις αυτούς. Έτοιμος και ναν τους χαντακώση, αν τούτο τόνε συμφέρη.”

Τον αναγνωρίζετε μήπως;

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.