της Μαρίας Σπανού
Πρόσφατα κυκλοφόρησε μία εξαιρετική έκδοση του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), με τίτλο «Ο τελευταίος Κένταυρος του Πηλίου». Μια παραμυθένια ιστορία με αφορμή την Πλινθοκεραμοποιία Ν. & Σ. Τσαλαπάτα στον Βόλο». Το βιβλίο υπογράφει ο δρ αρχαιολόγος και συγγραφέας Χρήστος Μπουλώτης. Η παραμυθο-ιστορία του εμπνέεται από αγαπημένους μύθους της ελληνικής μυθολογίας, καθώς και από γεγονότα και πρόσωπα της νεότερης ελληνικής ιστορίας, όπως ο ζωγράφος Θεόφιλος, στενά συνδεδεμένα με το Πήλιο, τον Βόλο και την περιοχή μας γενικά.
Στην ιστορία πρωταγωνιστεί ένα μικρό αγόρι, που, με τη σπιθοβόλα του ματιά, βλέπει πέρα από την πραγματικότητα… Μέσα σ’ ένα απίστευτο φανταστικό σκηνικό «βλέπει» ή μάλλον διαισθάνεται, πως ένας Κένταυρος από το παράξενο γένος των σοφών, θεραπευτών και ρωμαλέων Κενταύρων, ξέμεινε στο βουνό του Πηλίου και ποτέ δεν σταμάτησε να περιδιαβαίνει στον δασωμένο τόπο, μέσα και γύρω απ’ αυτόν. Το αγόρι αναζητά επίμονα τον Κένταυρο, ακολουθεί σημάδια της παρουσίας του, και τελικά τον εντοπίζει. Αρχικά, με τη μορφή ενός πήλινου ειδωλίου στο Εργοστάσιο Πλινθοκεραμοποιίας Τσαλαπάτα, εδώ στον Βόλο. Στη συνέχεια, τον εντοπίζει κι αλλού, πότε στα σημάδια του ουρανού και πότε στα παλιά χαραγμένα κεραμίδια της αποθήκης του παλιού εργοστασίου. «Είναι ο τελευταίος Κένταυρος της γενιάς του», που χάρη στο μικρό αγόρι εξακολουθεί να υπάρχει, κρατώντας τον μύθο ζωντανό. Η πίστη του μικρού ήρωα στην ύπαρξη του Κένταυρου οδηγεί σε μια δυνατή φιλία, μέσω της σχέσης που κτίζεται μαθητή-δασκάλου, σηματοδοτώντας παράλληλα την πορεία του αγοριού προς την περιπέτεια και τη γνώση.
Αυτό που είναι σίγουρο, είναι ότι ο συγγραφέας της ωραίας αυτής παραμυθο-ιστορίας, διακεκριμένος αρχαιολόγος και πασίγνωστος για τις ανασκαφές του και το επιστημονικό του έργο, κυρίως, πάνω στο μινωικό και μυκηναϊκό πολιτισμό δεν γράφει κείμενα παιδικής λογοτεχνίας που διαβάζονται μόνον από τα παιδιά αλλά και από τους μεγάλους. Όλοι μας έχουμε ανάγκη τα παραμύθια. Ο παραμυθιακός λόγος είναι κάτι σαν λειτουργία μαγική, σαν φυλαχτό, είδος ιερού μυστηρίου. Μέτρο ανθρωπιάς, καταγραφή παράδοσης, απόδραση μέσω της φαντασίας. Τα παραμύθια γαλούχησαν, ενέπνευσαν, δίδαξαν και διασκέδασαν αμέτρητες γενιές, σ’ όλο τον κόσμο.
Αυτό ακριβώς κάνει ο συγγραφέας, που έπιασε τα ρεύματα που διατρέχουν αιώνιες αξίες, όπως είναι η φιλία και το φιλερευνητικό πνεύμα, και με βάση την ανάγκη της επιβίωσης του αξεπέραστου αυτού μύθου, έφτιαξε μια σύγχρονη ρομαντική, τρυφερή και πολύ ευαίσθητη ιστορία, θέλοντας να πει ότι ο μύθος αυτός δεν πέθανε. Ζει και μπορεί να εμπνέει και να χρωματίζει τη ζωή μας.
Και όπως είπε κάποτε ο μέγας αρχιπαραμυθάς Άντερσεν: «και να θυμάστε», λέει, «Τα παραμύθια είναι περήφανα. Έρχονται μόνο όταν τους αρέσει…»
Έτσι και τώρα. Του άρεσε του παραμυθιού το έρεισμα που ήταν άκρως παιδαγωγικό και κάπως έτσι, φαντάζομαι, ξύπνησε η παραμυθο-ιστορία, ξεχύθηκε στο φως και ζωντάνεψε από τη γραφίδα του φωτισμένου συγγραφέα της. Χρωματίστηκε, επίσης, επιδέξια από τη γνωστή εικαστικό Φωτεινή Στεφανίδη, η οποία απέδωσε με τις ζωγραφιές της τον παραμυθένιο κόσμο του Μπουλώτη, προσδίδοντας αρμονία και μουσικότητα στις μοναδικές της εικόνες. Μια έξοχη ιστορία που μας λέει- εν πολλοίς- ότι ο χρόνος έχει πάντα χρώμα και αξίζει να το διακρίνουμε.
