Συντηρητισμός είναι η ατολμία να εντάξεις νέες κοινωνικές δυνάμεις στο στίβο της πολιτικής. Είναι η δυστοκία νέων ιδεών και η επιστροφή στις παλιές δοκιμασμένες πολιτικές συνταγές. Είναι ο δογματισμός του απόλυτου και του αμετακίνητου. Κατά συνέπεια, ο συντηρητισμός δημιουργεί την οικογενειοκρατία, την κληρονομική διαδοχή, την εξομοίωση, την Προκρούστεια επιλογή ανθρώπων, “ό,τι είναι στα μέτρα μας το κρατάμε, ό,τι είναι μεγαλύτερο το κόβουμε”.
Όμως η καινοτομία χρειάζεται θάρρος, ρήξη και αλλαγή πορείας. Σε έναν κόσμο που διαρκώς αλλάζει, επιβάλλεται μια συνεχής ανανέωση και προσαρμογή. Μια ανανέωση των κοινωνικών δυνάμεων και μια πρόσμειξη ιδεολογιών. Χρειάζεται ένα “ελεύθερο πνεύμα” που επιζητά τη μεταβολή και την κάνει στοιχείο της φύσης του. Που είναι “εχθρός του απόλυτου, του οριστικού, του ασάλευτου”, όπως έγραφε ο Γιώργος Θεοτοκάς, και απαιτεί τη συμμετοχή και την επαγρύπνηση όλων.
Αυτό είναι και το νόημα της συμμετοχικής δημοκρατίας, που θέσπισε η αρχαία Αθηναίων Πολιτεία, με την ενεργό συμμετοχή των πολιτών στα κοινά και τη δυνατότητα της άμεσης παρέμβασης στα θεσμικά όργανα της δημοκρατίας, όσο και τη χρήση της αγοράς ως χώρου πολιτικού διαλόγου και ανάπτυξης των ιδεών. Αντίθετα, στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία της Ρώμης οι πολίτες εκχωρούσαν σταδιακά το δικαίωμα συμμετοχής στα κοινά στις οργανωμένες επαγγελματικές συντεχνίες που με τη σειρά τους στήριζαν τους ευγενείς για να τους εκπροσωπούν στη Σύγκλητο. Αυτό ενίσχυσε το συντηρητισμό, την πολιτική και οικονομική ολιγαρχία, τη στρατοκρατία, την κοινωνία των σκανδάλων.
Η οικογενειοκρατία ή η κληρονομική διαδοχή δεν υπήρξε ποτέ φυσιολογικός και αποδεκτός τρόπος διακυβέρνησης των Ελλήνων. Τον επέβαλε η ξενόφερτη μοναρχία. Διότι στο όνομα μιας δήθεν “εγγυήτριας κοινωνικής τάξης”, που κληρονομικά καταλαμβάνει την εξουσία, εξαχρειώθηκε ο θεσμός της δημοκρατίας, απογυμνώθηκε ο λαός από τα δικαιώματά του, έστρεψε την πλάτη στους πολιτικούς και επωφελήθηκαν οι δικτάτορες και οι πολιτικοί τσαρλατάνοι. Η αδιασάλευτη τάξη δεν είναι ίδιον της δημοκρατίας. Η στεγανοποίηση των πολιτικών αξιωμάτων είναι ίδιον των υπερσυντηρητικών και αναχρονιστικών καθεστώτων. Η μεταβίβαση της εξουσίας στον πρωτότοκο γιο ή κόρη προσιδιάζει σε μοναρχίες και πριγκηπάτα.
Η πολιτική κονίστρα ανήκει σε όλους, με κριτήριο την ορθότητα του λόγου, την εντιμότητα του βίου, τη διάθεση της κοινωνικής προσφοράς. Το “δαχτυλίδι” της εξουσίας απομακρύνει από την πολιτική τους έντιμους και εργατικούς και προσελκύει τους αυλοκόλακες, τους φαύλους, τους άρπαγες και τους νομείς του δημόσιου πλούτου. Δημιουργεί κλειστές κοινωνικές ομάδες, αδιαπέραστες, αναξιοκρατικές, που εκμαυλίζουν το κοινωνικό σώμα, συμπράττουν σε ανίερες συμφωνίες με τους επίσημους κρατικούς φορείς και τις αστικές συντεχνίες και διδάσκουν στις μάζες των εργαζομένων να παραβιάζουν κάθε έννοια δικαίου, να καταπατούν την ηθική, να χλευάζουν το ίδιο το αγαθό της δημοκρατίας. Τα αποτελέσματα βρίσκονται παντού γύρω μας.
Για να επιβιώσει ένα πολιτικό σύστημα, και αυτό η χώρα μας το έχει άμεση ανάγκη, πρέπει να εκπροσωπούνται με ίσους όρους όλα τα κοινωνικά στρώματα, να έχει άμεση και εμπειρική γνώση των λαϊκών προβλημάτων, να έχει τη γνήσια υποστήριξη της λαϊκής βάσης. Οι πολίτες πρέπει να βλέπουν στους πολιτικούς τον καλό εαυτό τους, τον δικό τους εκπρόσωπο που θυσιάζει το χρόνο και τη δυναμική του για χάρη τους και όχι κάποιον/α που τους δείχνει κάτι διαφορετικό από αυτό που πράγματι είναι.
Η κορυφή της κοινωνικής και πολιτικής πυραμίδας πρέπει να είναι εξίσου παραγωγική με την κοινωνική βάση. Να είναι υπόδειγμα μόχθου, έμπρακτου σεβασμού, και ίσης συμπεριφοράς.
