Διατηρώντας το απόρρητο ως προς το περιεχόμενο της συνομιλίας τους, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και ο ειδικός μεσολαβητής του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς χαρακτήρισαν τη συνάντησή τους χθες στην Αθήνα ως «δημιουργική και παραγωγική» και δημοσίως συμφώνησαν ότι το ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ έχει πλέον ωριμάσει προς επίλυση.
Οι δύο άνδρες αντάλλαξαν απόψεις επί των προτάσεων που παρουσίασε στις δύο πλευρές ο κ. Νίμιτς στις 17 Ιανουαρίου στη Νέα Υόρκη, εντόπισαν τα σημεία συμφωνίας κι αποκλίσεων, διερευνώντας τα περιθώρια βελτιώσεων και εναλλακτικών διατυπώσεων που θα ικανοποιούν την ελληνική πλευρά.
Ο κ. Κοτζιάς παρουσίασε στον συνομιλητή του ένα σχέδιο Συμφώνου, το οποίο προτίθεται να παρουσιάσει στην ηγεσία της πΓΔΜ τον ερχόμενο μήνα. Το Σύμφωνο αυτό, όπως είπε ο υπουργός Εξωτερικών και σε μεταμεσονύχτια εκπομπή της ΕΡΤ, θα περιλαμβάνει πρόνοιες για όλα τα ανοικτά ζητήματα σε σχέση με το όνομα, καθώς και ειδικό κεφάλαιο για την αντιμετώπιση του αλυτρωτισμού, αναφορές στη διεθνή και περιφερειακή θέση του κράτους και τη θετική ατζέντα για την ανάπτυξη των διμερών μας σχέσεων. Η Αθήνα κατέστησε και χθες σαφές στον αξιωματούχο του ΟΗΕ ότι η όποια συμφωνία θα πρέπει να είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη με αναθεώρηση του Συντάγματος της πΓΔΜ, όπως επίσης ότι το όνομα της γειτονικής χώρας θα είναι σύνθετο, με προσδιορισμό γεωγραφικό ή χρονικό στη σλαβική διάλεκτο και αμετάφραστο, και θα ισχύει έναντι όλων.
«Νομίζω ότι καλή τη πίστη πρέπει να δουλέψουμε σε αυτή την κατεύθυνση» τόνισε ο κ. Κοτζιάς σε συνομιλία του με δημοσιογράφους, επισημαίνοντας ότι αφήνει «τα άλλα σε αυτούς που θέλουν να κάνουν κριτική χωρίς λόγο».
Ο ΥπΕξ γνωστοποίησε ότι θα συναντηθεί με τον ομόλογό του της γείτονος, «αφού ετοιμάσουμε την πρότασή μας», επισήμανε ότι «η άλλη πλευρά ξέρει για το Σύμφωνο, απλώς το περιεχόμενό του το επεξεργαζόμαστε εμείς», εξηγώντας ότι το Σύμφωνο θα είναι η δική μας πρόταση, «μια πρόταση για συζήτηση και διάλογο για να διευκολυνθεί η διαπραγμάτευση».
Ερωτηθείς εάν υπάρχει χρονοδιάγραμμα, ο κ. Κοτζιάς σημείωσε: «Όσο πιο γρήγορα τόσο καλύτερα», αναγνώρισε ότι «θέλει πολλή δουλειά» και η συζήτηση μπορεί να συνεχιστεί και μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο και παρατήρησε:
«Εξαρτάται από το αν οι προτάσεις που κάνουμε είναι λογικές ή μπορούν να γίνουν αποδεκτές από την άλλη μεριά ή θα χρειαστεί να ξαναρχίσουμε την όλη συζήτηση για το Σύμφωνο από την αρχή».
Σε συνομιλία του με τους δημοσιογράφους ο Μάθιου Νίμιτς σημείωσε: «Πρέπει να το δούμε ως την κατάλληλη στιγμή, το συζητάμε 25 χρόνια, όλοι ξέρουν ποια είναι τα ζητήματα. Είναι ώρα των αποφάσεων και πιστεύω ότι βρισκόμαστε εκεί».
Ο κ. Νίμιτς είπε ότι έλαβε γνώση των απόψεων της ελληνικής πλευράς, επισημαίνοντας ότι «η ελληνική κυβέρνηση είναι πολύ ειλικρινής και ενεργητική προς τη λύση του προβλήματος», αναγνώρισε πως «υπάρχουν διάφορα δύσκολα ζητήματα, εδώ και πολλά χρόνια, αλλά υπάρχει βούληση και εδώ και πιστεύω επίσης και στα Σκόπια», εκτίμησε ότι «υπάρχει μία δυναμική», εκφράζοντας την ικανοποίησή του για τις ελληνικές θέσεις και δηλώνοντας «θετικός» ως προς αυτές.
Ο κ. Νίμιτς απέφυγε να αποκαλύψει το περιεχόμενο των δικών του προτάσεων, «αν και υπήρξαν κάποιες διαρροές ορισμένων ιδεών, όμως δεν θεωρώ ότι πρέπει να λέω δημόσια αυτές τις ιδέες», επισημαίνοντας: «Και οι δύο κυβερνήσεις μπορεί να έχουν τις δικές τους ιδέες και μπορούν να χρησιμοποιήσουν, ελπίζω, κάποιες από τις δικές μου. Ποτέ δεν δίνω τελικές ιδέες, είμαι μεσολαβητής, δεν είμαι δικαστής, έδωσα τις καλύτερες ιδέες μου που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή. Σε ό,τι αφορά τις απόψεις μου, πιστεύω ότι οι επόμενες είναι εβδομάδες διαβουλεύσεων για να δούμε πού πάμε και να επανεκτιμήσουμε στη συνέχεια την κατάσταση».
Στις εξελίξεις αναφέρθηκαν και χθες παράγοντες του δημόσιου βίου κι εκπρόσωποι κομμάτων. Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, αργά χθες το απόγευμα, δήλωσε: «Προϋπόθεση ευημερίας της Ελλάδας είναι η καλή της επικοινωνία με τον βαλκανικό της περίγυρο. Αυτό λέει η Ιστορία. Το εθνικό συμφέρον, επομένως, επιτάσσει μια λύση στο εκκρεμές πρόβλημα που βαραίνει τη σχέση μας με την πΓΔΜ. Η συγκυρία ανοίγει την πιθανότητα επιτυχίας, εφόσον υπάρξει μια σοβαρή και υπεύθυνη διαπραγμάτευση, έχοντας ως βάση την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995. Στον εθνικολαϊκισμό πρέπει να αντιτάξουμε την πολιτική βούληση, την ευθύνη και τον ενσυνείδητο πατριωτισμό».
Ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Παύλος Χρηστίδης σημείωσε: «Θέλουμε πλήρη, οριστική και εγγυημένη λύση. Δεν δεχόμαστε καμία υποχώρηση στον αλυτρωτισμό. Λέμε “όχι” στη “σαλαμοποίηση” του ζητήματος».
Το ΚΚΕ εκτίμησε πως «οι δηλώσεις Νίμιτς αποτελούν προσπάθεια εξωραϊσμού της κατάστασης που διαμορφώνεται στο Σκοπιανό και συγκάλυψης ότι το “momentum λύσης” δεν είναι τίποτα άλλο από τη βιασύνη για την ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, για το οποίο έχει δεσμευτεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ».
Η Ένωση Κεντρώων υποστήριξε ότι «ο κ. Τσίπρας μεθοδεύει λύση για το Σκοπιανό με παραχώρηση της λέξης “Μακεδονία” σε σύνθετη μορφή, χωρίς εγγυήσεις, χωρίς αλλαγή Συντάγματος, αρκούμενος σε απλές δηλώσεις αξιωματούχων των Σκοπίων ότι δεν έχουν βλέψεις εναντίον της Ελλάδας».
