Τρέχει να αναπροσαρμόσει τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων σε όλη τη χώρα το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου να προλάβει μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου να έχει τις νέες τιμές ζώνης όπως ορίζει το Μνημόνιο.
Το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών περιέγραψε η υφυπουργός Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου, μιλώντας στο συνέδριο της Prodexpo, η οποία ανέφερε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ με έναν φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας που θα είναι προοδευτικός.
«Σε ένα περιβάλλον ασύμμετρης διαπραγμάτευσης υποχρεωθήκαμε να αποδεχτούμε τον ΕΝΦΙΑ παρόλο που προγραμματικά ήμασταν και παραμένουμε κάθετα αντίθετοι με τη λογική του. Στόχος μας είναι ο ΕΝΦΙΑ να αντικατασταθεί με έναν φόρο μεγάλης περιουσίας που θα είναι προοδευτικός. Σε σχέση με τον ΕΝΦΙΑ που παραλάβαμε, έχουμε ήδη αλλάξει το μείγμα υπέρ του προοδευτικού και εις βάρος του αναλογικού μέρους» τόνισε η Κ.Παπανάτσιου.
Στον πυρήνα κάθε προσπάθειας φορολόγησης της ακίνητης περιουσίας, τόνισε η κυρία Παπανάτσιου «βρίσκεται το πρόβλημα του προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας του κάθε ακινήτου αλλά και της συχνότητας ενημέρωσης των αξιών αυτών […] Πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι ένα φαινομενικά τόσο πρακτικό ζήτημα, όπως είναι η φορολογητέα αξία ενός ακινήτου, κρύβει από πίσω του μεγάλα θεωρητικά ερωτήματα και προβληματισμούς.»
Η εύρεση της φορολογητέας αξίας είναι μια δύσκολη άσκηση ακόμη και σε ομαλές συνθήκες λειτουργίας της οικονομίας και της αγοράς ακινήτων, σημείωσε η κυρία Παπανάτσιου, κάνοντας μια αναδρομή στο τι έχει ισχύσει για το θέμα στην Ελλάδα στο πέρασμα των δεκαετιών και στα σημαντικά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί.
«Τα παραπάνω οδήγησαν στην ανάγκη αναθεώρησης των αντικειμενικών αξιών και μάλιστα η χώρα έχει δεσμευτεί να ολοκληρώσει το έργο μέχρι το τέλος του έτους» εξήγησε η κυρία Παπανάτσιου και πρόσθεσε:
«Στόχος σε αυτή τη φάση είναι αποκλειστικά η αναπροσαρμογή των τιμών ζώνης και όχι άλλων παραμέτρων του συστήματος αντικειμενικών αξιών. Μάλιστα εργαζόμαστε για τη δημιουργία ενός πληροφοριακού συστήματος που δεν θα χρησιμοποιηθεί για μια μόνο φορά αλλά θα προσφέρει συνεχή ενημέρωση για τις εξελίξεις στην αγορά ακινήτων».
Πώς θα γίνει η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών
Όπως είπε η αναπροσαρμογή των τιμών, που θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους, θα γίνει σε τρία επίπεδα:
1. Τη δημιουργία ενός πληροφοριακού συστήματος που θα προσφέρει συνεχή ενημέρωση για τις εξελίξεις στην αγορά ακινήτων. Για το λόγο αυτό έχει συσταθεί μια Ομάδα Εργασίας που εποπτεύεται από Συντονιστική Επιτροπή.
Η Ομάδα Εργασίας αποτελείται από εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών, της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, της ΕΛΣΤΑΤ, της Τράπεζας της Ελλάδας και του Κτηματολογίου. Η Ομάδα υποστηρίζεται από τον καθηγητή William McCluskey με μεγάλη εμπειρία στις εκτιμήσεις και τη φορολογία της ακίνητης περιουσίας που ήρθε στο πλαίσιο των συμφωνιών με τους Θεσμούς για τεχνική βοήθεια.
«Στη Συντονιστική Επιτροπή, στην οποία προεδρεύω, συμμετέχουν ακόμη οι γενικοί γραμματείς του υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Περιουσίας, Πληροφοριακών Συστημάτων, Υποδομών, οι διοικητές της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και της Τράπεζας της Ελλάδας, οι πρόεδροι της ΕΛΣΤΑΤ και της “Εθνικό Κτηματολόγιο” καθώς και οι πρόεδροι του Τεχνικού Επιμελητηρίου, των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων και του Συλλόγου Εκτιμητών» πρόσθεσε.
Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο και δύσκολο έργο, λόγω της κατάστασης της αγοράς ακινήτων που επικρατεί στη χώρα μας και την καθιστούν ιδιαίτερη περίπτωση διεθνώς, ανέφερε η κ. Παπανάτσιου.
«Παρά τις εγγενείς δυσκολίες, η ομάδα εργασίας που ασχολείται με το έργο αυτό έχει κάνει ήδη πάρα πολλή δουλειά, έχει βρει λύσεις για την δημιουργία και επικοινωνία των βάσεων δεδομένων πολλών διαφορετικών φορέων, έχει λύσει κατά το μεγαλύτερο μέρος δύσκολα νομικά ζητήματα για την προστασία του φορολογικού, τραπεζικού και στατιστικού απορρήτου» τόνισε η κυρία Παπανάτσιου.
Πλέον βρίσκεται στο στάδιο των δοκιμών ώστε να οριστικοποιηθεί το στατιστικό υπόδειγμα, ο αλγόριθμος, που θα μετατρέπει τελικά τα εισερχόμενα δεδομένα σε τιμές ζώνης. Το σύστημα αυτό τροφοδοτείται από τα δεδομένα των πράξεων στα συμβολαιογραφεία, από τα στοιχεία των τραπεζών που στηρίζονται σε φυσικές εκτιμήσεις των ακινήτων και από τα μισθωτήρια συμβόλαια που οδηγούν σε μια οιονεί αξία του ακινήτου. Με την εφαρμογή ενός αλγόριθμου τα δεδομένα αυτά θα δίνουν τις τιμές ζώνης.
«Ωστόσο» εξήγησε η ίδια, «η ομάδα εργασίας διαπίστωσε, όπως άλλωστε και η συντονιστική επιτροπή, ότι η κατάσταση στην αγορά ακινήτων είναι τέτοια που δεν επιτρέπει τον αυτόματο υπολογισμό τιμών ζώνης. Στη συντριπτική πλειονότητα των τιμών ζώνης δεν υπάρχουν καθόλου συναλλαγές ενώ σε μεγάλο αριθμό των υπολοίπων οι συναλλαγές είναι πολύ λίγες. Δεν μιλάμε για μια γενική αίσθηση της αγοράς που έχουμε όλοι. Μιλάμε για το αποτέλεσμα της συγκέντρωσης και της ανάλυσης των δεδομένων από τις διαφορετικές πηγές που ανέφερα. Συνεπώς η λειτουργία των τοπικών επιτροπών είναι απαραίτητη και στη νέα εποχή».
2. Σύσταση περίπου 100 ειδικών τοπικών επιτροπών που θα προσδιορίσουν τις τιμές σε περιοχές που δεν υπάρχουν καθόλου συναλλαγές ή οι συναλλαγές είναι πολύ λίγες.
Όπως σημείωσε η κυρία Παπανάτσιου για να απαντηθεί το ερώτημα «πώς οι επιτροπές θα προσδιορίσουν τις αντικειμενικές αξίες εκεί που δεν υπάρχουν συναλλαγές;», αλλά «και να λυθούν άλλα ζητήματα που έχουν διαπιστωθεί στο παρελθόν, όπως είναι η ταχύτητα και η τάση υποτίμησης των αξιών λόγω τοπικών συμφερόντων, σχεδιάζουμε έναν άλλο τρόπο λειτουργίας των επιτροπών, ώστε να μπορούν όχι μόνο να συσταθούν άμεσα, αλλά να δώσουν τα αποτελέσματα ταχύτατα, έγκυρα, με ενιαίο τρόπο και εντός των προθεσμιών».
3. Τη δημιουργία μιας δευτεροβάθμιας επιτροπής σχεδιάζει επιπλέον το υπουργείο, η οποία θα παρεμβαίνει όταν διαπιστώνονται σημαντικές αποκλίσεις στις τιμές που δίνουν οι τοπικές επιτροπές, ώστε να προλαμβάνονται στρεβλώσεις μικροπολιτικής φύσης.
Πάντως, με τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων να υπερβαίνουν τις εμπορικές τιμές σε ποσοστό που φθάνει ακόμη και το 70% η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών θα φέρει μειώσεις αλλά και αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες.
Καταλήγοντας η κυρία Παπανάτσιου σημείωσε ότι «η χώρα μας αποκτά πλέον ένα πολύ προωθημένο πληροφοριακό σύστημα για τον υπολογισμό της αξίας των ακινήτων με αντικειμενικό, αδιαμφισβήτητο και έγκαιρο τρόπο. Το σύστημα αυτό είναι ένα εργαλείο για σήμερα αλλά κυρίως θα είναι για το μέλλον. Θα μας επιτρέψει σε συνδυασμό με άλλα μέτρα και εφαρμογές που δημιουργήσαμε και δημιουργούμε να έχουμε μια πιο στοχευμένη και δίκαιη φορολογική πολιτική, απαραίτητο συστατικό της πολιτικής μας για δίκαιη ανάπτυξη».
