Με τον χρόνο να μετρά αντίστροφα προς την εξεύρεση λύσης για τα εργασιακά, η κυβέρνηση δέχεται ομαδικά πυρά από τους εκπροσώπους των θεσμών για την κατάργηση του «υπουργικού βέτο» στο θέμα των ομαδικών απολύσεων.
Στο μείζον αυτό ζήτημα δεν είναι μόνο το ΔΝΤ που απαιτεί την αλλαγή του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου, αλλά και οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών, παρά την επιμονή του υπουργείου Εργασίας να προβάλει ως «ακραίο παίκτη» των διαπραγματεύσεων και να εστιάζει την προσοχή του μόνο στην εκπρόσωπο του ΔΝΤ κα Βελκουλέσκου. Υπενθυμίζεται ότι μόλις τον περασμένο Ιούλιο η Ευρωπαία επίτροπος Απασχόλησης Μαριάν Τίσεν αναφερόμενη στην Ελλάδα επισήμανε την αναγκαιότητα για «βαθιές μεταρρυθμίσεις στην ελληνική αγορά εργασίας».
Μάλιστα τότε είχε τονίσει χαρακτηριστικά ότι «χρειαζόμαστε μεταρρυθμίσεις στον νόμο για τις απεργίες, στη νομοθεσία για τον ιδιωτικό τομέα, τις ομαδικές απολύσεις που είναι πραγματικά ένα εμπόδιο στις επενδύσεις».
Απλά υπενθυμίζουμε ότι εκείνη η παρέμβαση της Ευρωπαίας επιτρόπου έγινε σχεδόν μία εβδομάδα μετά την επίδοση εκ μέρους των θεσμών των θέσεών τους για τα εργασιακά στον τότε υπουργό Εργασίας κ. Κατρούγκαλο.
Συνεπώς υπάρχει μία μετωπική αντιπαράθεση της υπουργού Εργασίας κας Αχτσιόγλου, με τους εκπροσώπους των θεσμών, κυρίως για το θέμα των ομαδικών απολύσεων, το οποίο όπως ισχύει στη χώρα μας δεν κρίνεται από τους πιστωτές ως συμβατό με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η λύση που αναζητείται και από τις δύο πλευρές έχει στο επίκεντρό της τη συμφωνία που επετεύχθη στις 22/1/2014, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κυβέρνησης (Ν.Δ. – ΠΑΣΟΚ), μεταξύ του υπουργείου Εργασίας και των κοινωνικών εταίρων, για την ανάδειξη του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας (ΑΣΕ), ως της ανεξάρτητης αρχής που θα έχει τον προεγκριτικό λόγο επί των ομαδικών απολύσεων, αλλά απαλλαγμένη από το «βέτο» του υπουργού Εργασίας.
Τα επίμαχα σημεία της διαπραγμάτευσης
Αξίζει να επισημάνουμε ότι στη συμφωνία της 22/1/2014 για τη διατύπωση τεκμηριωμένης γνώμης του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας σε σχέση με την απόφαση του εργοδότη για τις σχεδιαζόμενες ομαδικές απολύσεις, δεν υπάρχει καμία απολύτως αναφορά στον αριθμό των 30 ατόμων ανά μήνα που μπορούν να απολύονται σε επιχειρήσεις άνω των 150 ατόμων.
Οι εκπρόσωποι των θεσμών αξιοποιώντας εκείνη τη συμφωνία ζητούν ουσιαστικά την αναδιατύπωσή της με τέτοιο τρόπο που να καταργεί και το βέτο του υπουργού Εργασίας σε περίπτωση που δεν υπάρχει προεγκριτική απόφαση του ΑΣΕ σε πρόταση εργοδότη για ομαδικές απολύσεις, αλλά και να αυξηθεί το μηνιαίο ποσοστό των απολύσεων από το 5% που ισχύει σήμερα στο 10%.
Υπενθυμίζεται ότι με βάση τη συμφωνία του 2014 μεταξύ κυβέρνησης και κοινωνικών εταίρων, εάν δεν υπάρξει συμφωνία των μερών που αποφασίζουν για τις ομαδικές απολύσεις ο υπουργός Εργασίας, με αιτιολογημένη απόφαση που εκδίδεται μέσα σε δέκα ημέρες από την ημερομηνία υποβολής του παραπάνω πρακτικού, «μπορεί είτε να παρατείνει για είκοσι ακόμη ημέρες τις διαβουλεύσεις ύστερα από αίτηση ενός εκ των ενδιαφερομένων μερών, είτε να μην εγκρίνει την πραγματοποίηση του συνόλου ή μέρους των σχεδιαζόμενων απολύσεων». Αυτό ακριβώς είναι και το επίμαχο σημείο των διαπραγματεύσεων, δηλαδή η κατάργηση του ρόλου της κεντρικής διοίκησης και η μεταφορά των αρμοδιοτήτων στο ΑΣΕ με τη σημερινή του σύνθεση ή με μια πιο διευρυμένη.
Τα τρία «κλειδιά» στις ομαδικές απολύσεις
Συνεπώς, υπάρχει ήδη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο πλευρών ένα πλαίσιο αναφοράς που συγκροτείται από τις εξής τρεις θεματικές ενότητες:
α) την απαίτηση των θεσμών για αύξηση του ορίου απολύσεων στο 10%,
β) την απαίτησή τους για κατάργηση του υπουργικού βέτο και
γ) το πλαίσιο συμφωνίας του 2014 των κοινωνικών εταίρων για τις ομαδικές απολύσεις.
Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία των κοινωνικών εταίρων για τον ρόλο του ΑΣΕ προβλέπει σε σχέση με την απόφαση του εργοδότη για τις σχεδιαζόμενες ομαδικές απολύσεις να εξετάζονται υποχρεωτικά:
1)ο φάκελος με τα στοιχεία της επιχείρησης,
2) το σχέδιο ομαδικών απολύσεων,
3) τα πρακτικά διαβούλευσης και τυχόν λοιπά στοιχεία που τα συνοδεύουν. Επίσης, στην ίδια συμφωνία προβλέπεται και ο σχεδιασμός κοινωνικού πλάνου ο οποίος θα συνοδεύει τις ομαδικές απολύσεις, το οποίο θα πρέπει να παρουσιάζει τα εξής στοιχεία:
α) τον αριθμό των εργαζομένων ανά ειδικότητα που προτείνεται να απολυθούν,
β) τα κριτήρια επιλογής των ομαδικά απολυόμενων,
γ) το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής των ομαδικών απολύσεων και
δ) τα προτεινόμενα μέτρα άμβλυνσης των επιπτώσεων της απόλυσης. Τέτοια μέτρα είναι: κονδύλια για κάλυψη αυτασφάλισης, πόροι μέσω εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για κατάρτιση και συμβουλευτική για επανένταξη στην αγορά εργασίας, ενέργειες για την αξιοποίηση ειδικών προγραμμάτων από τον ΟΑΕΔ αντιμετώπισης της επαπειλούμενης ανεργίας ή των ομαδικώς απολυόμενων, δυνατότητες, μέθοδοι και κριτήρια για την κατά προτεραιότητα επαναπρόσληψη των ομαδικώς απολυόμενων.
