Κόπωση και αβεβαιότητα. Αυτές οι δύο λέξεις δίνουν την εικόνα σήμερα στην ευρωπαϊκή οικονομία. Σε έκθεσή της για τις ευρωπαϊκές προοπτικές η Goldman Sachs επισημαίνει ότι η ανάκαμψη θα εξακολουθεί να χάνει την ορμή της, ενώ θα συνεχιστεί η στροφή από την εξωτερική στην εσωτερική ζήτηση. Καθοριστικό ρόλο θα διαδραματίσουν οι πολιτικές εξελίξεις σε δύο μεγάλες οικονομίες. Τη Βρετανία και την Ιταλία. Θεωρεί δε πιθανές τις πρόωρες κάλπες όχι μόνο στην πρώτη, αλλά και στη δεύτερη, καθώς η απομάκρυνση από την οικονομική ορθοδοξία γεννά αδιέξοδα.
Η Goldman υποβαθμίζει τις προβλέψεις της για τους ρυθμούς ανάπτυξης της Ευρωζώνης κατά 0,2 μονάδες στο 1,6% το 2019, ύστερα από μεγέθυνση του ΑΕΠ κατά 1,9% φέτος. Πρόκειται για σημαντική επιβράδυνση σε σχέση με το 2017, που ήταν η καλύτερη χρονιά για την ευρωπαϊκή ανάπτυξη από το 2010 κόντρα σε όλους τους πολιτικούς πονοκεφάλους.
Το «άτακτο» Brexit
Βασικό σενάριο για την αμερικανική επενδυτική παραμένει ότι Ε.Ε. και Βρετανία θα αποφύγουν το no deal. Ωστόσο αναγνωρίζει ότι ο κίνδυνος για ένα «άτακτο Brexit» βαίνει αυξανόμενος. Προς το παρόν η βρετανική οικονομία έχει αποδειχθεί σχετικά ανθεκτική. Οι πιέσεις όμως γίνονται ολοένα και πιο αισθητές. Αν και οι εμπορικές συμφωνίες, το ρυθμιστικό και θεσμικό πλαίσιο για τη χώρα παραμένουν ως έχουν, από τη στιγμή που εξακολουθεί να είναι μέλος της κοινότητας, το πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών συμπιέζεται από την υποτίμηση της στερλίνας και τον υψηλό πληθωρισμό. H ισχυρή αγορά εργασίας και οι καλές πιστωτικές συνθήκες βοηθούν πάντως τους καταναλωτές να προσαρμοστούν στη νέα αυτή πραγματικότητα, σημειώνει η Goldman.
Όσον αφορά στις εκλογές, αυτές ενδεχομένως να είναι αναπόφευκτες. Θα δώσουν με μία πιο ξεκάθαρη εικόνα για το θα γίνει με το Brexit, αλλά θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν και μία στροφή στην οικονομική πολιτική, εκτιμούν οι αναλυτές της επενδυτικής τράπεζας. Δεν αποκλείουν δε το ενδεχόμενο και ενός δεύτερου δημοψηφίσματος για το Brexit. «Σε κάθε περίπτωση η εντολή του δημοψηφίσματος του 2016 πιθανότατα θα επανεξεταστεί» σημειώνουν. Όσον αφορά στη στάση των 27, εκτιμούν ότι θα προσφέρουν, εφόσον χρειαστεί, μία παράταση στη Βρετανία, ώστε να εξέλθει μετά τον Μάρτιο του 2019. Η Τερέζα Μέι προς το παρόν διαβεβαιώνει ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί.
Δεν είναι όμως μόνο το Brexit η μόνη πρόκληση για την Ευρώπη. Η Goldman Sachs προειδοποιεί για τη μεγάλη «λαϊκιστική πρόκληση», η οποία θα δοκιμάσει το πολιτικό κατεστημένο ανά την Ευρώπη στις Ευρωεκλογές του 2019, ενώ δίνει μεγάλη έμφαση και στις ιταλικές προκλήσεις.
Ιταλία όπως Ελλάδα του 2015;
Σε ξεχωριστό ένθετο της έκθεσής της υπογραμμίζει ότι εάν η κυβέρνηση Λέγκας- Πέντε Αστέρων επιμείνει στην οικονομική πολιτική της, χωρίς καμία υποχώρηση, οι αγορές θα εντείνουν την πίεση. Τονίζει ότι η Ρώμη θα πρέπει να έχει κατά νου την εμπειρία της Ελλάδας το καλοκαίρι του 2015, αλλά και την περίπτωση της Πορτογαλίας, στην οποία η άνοδος του spread των κρατικών ομολόγων έναντι των γερμανικών πάνω από τις 400 μονάδες βάσης ήταν αρκετή για να σηματοδοτήσει στροφή πολιτικής. Αυτή τη στιγμή το spread ιταλικών- γερμανικών ομολόγων είναι λίγο πάνω από τις 300 μονάδες βάσης.
Η Goldman πιστεύει ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να προσφέρει μία ανάσα με δημοπρασίες φθηνού χρήματος (LTRO). Ωστόσο και η κυβέρνηση θα προσπαθήσει πιθανότατα να μετριάσει τις αντιδράσεις των αγορών με κινήσεις, που θα μειώσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα.
Ο βασικός κίνδυνος, ωστόσο, όπως προειδοποιεί η αμερικανική επενδυτική τράπεζα, είναι η πίεση να οδηγήσει σε πολιτικό αδιέξοδο και νέες κάλπες για την άρση του ή σε αποκλεισμό από τις αγορές, πριν έρθει η στροφή πολιτικής. Ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να πυροδοτήσει διάχυση της ιταλικής κρίσης στην υπόλοιπη Ευρωζώνη. Οι πιέσεις σε μία τέτοια περίπτώση, αν κρίνουμε από την εμπειρία του παρελθόντος, θα είναι εντονότερες για τραπεζικές μετοχές και ομόλογα, ειδικά των χωρών του Νότου.
Παρόλα αυτά το βασικό σενάριο θέλει την Ιταλία, ανεξάρτητα από τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις, να παραμένει μέλος της νομισματικής ένωσης.
