Το 2009, ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν πήγε στη Μόναχο, για να σημάνει την επανεκκίνηση με τη Ρωσία, από το βήμα της σημαντικότερης διεθνούς διάσκεψης για θέματα παγκόσμιας και περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας. Δέκα χρόνια μετά, ο Μπάιντεν επέστρεψε στο Μόναχο για να δώσει την ίδια δέσμευση στους συμμάχους. Αυτή τη φορά όμως, η όποια επανέναρξη των σχέσεων αφορά τη χώρα του.
«Η Αμερική θα επιστρέψει» όταν ο Ντόναλντ Τραμπ αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο, υποσχέθηκε ο Μπάιντεν προκαλώντας τον ενθουσιασμό των αντιπροσώπων στη Διάσκεψη του Μονάχου, οι οποίοι αδυνατούν να προσαρμοστούν στη νέα, αδιάλλακτη, εξωτερική πολιτική του Αμερικανού προέδρου.
Ο ενθουσιασμός αυτός, όπως σχολίασαν αργότερα Ευρωπαίοι διπλωμάτες και πολιτικοί που συμμετείχαν στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια, σηματοδοτεί την αποδυναμωμένη δυτική διπλωματία απέναντι σε αυτού του είδους την αποφασιστικότητα που εκφράζει ο Τραμπ. Και η παρουσία του νυν αντιπροέδρου Μάικ Πενς στη Διάσκεψη μάλλον έξυσε παρά επούλωσε πληγές, ενώ παράλληλα μεγάλωσε το χάσμα με τους παραδοσιακούς συμμάχους σε μείζονα ζητήματα, όπως το Ιράν, η Βενεζουέλα, η πυρηνική απειλή και η κλιματική αλλαγή, υπογράμμισαν διπλωμάτες και αξιωματούχοι μιλώντας στο Reuters,
Το πρόβλημα ωστόσο δεν είναι εάν τους αρέσει ή εάν έχουν λάβει το μήνυμα «η Αμερική πρώτα» του Ντόναλντ Τραμπ. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει συντονισμένη απόκριση σε αυτό. Η Άγκελα Μέρκελ ήταν επί της ουσίας μόνης της, αφότου ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ακύρωσε – την τελευταία στιγμή – το ταξίδι του στο Μόναχο, επικαλούμενος εσωτερικά ζητήματα.
Η έλλειψη συνοχής, επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές, σηματοδοτεί την αποτυχία της Δύσης να στηρίξει την παγκόσμια τάξη, την οποία προασπίστηκε η ίδια η Ουάσιγκτον 70 χρόνια πριν από την εμφάνιση του Τραμπ.
«Επικρατεί δυστυχώς η λογική οφθαλμός αντί οφθαλμού, το οποίο μας πάει πίσω στο ζήτημα της πεφωτισμένης ηγεσίας», επισημαίνει ο Τόμας Γκρέμινγκερ, γενικός γραμματέας του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη. «Χρειαζόμαστε ηγέτες – τονίζει στο Reuters – οι οποίοι δεν θα πιστεύουν αποκλειστικά σε βραχυπρόθεσμες προσεγγίσεις».
Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι όταν η Μέρκελ υπερασπιζόταν στη Διάσκεψη τις διεθνείς δομές, όπως διαμορφώθηκαν μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μόνο η Κίνα ήταν επί της ουσίας στο πλευρό της, με τον Κινέζο υπουργό Εξωτερικών Γιανγκ Γετσί να μιλάει επί 20 λεπτά σε άπταιστα Αγγλικά για τις αξίες του ανοιχτού εμπορίου και της παγκόσμιας συνεργασίας.
