Η εορταστική διάθεση μπορεί να σπανίζει φέτος καθώς η πανδημία και το νέο στέλεχος του κορωνοϊού που έχει εντοπιστεί στη Βρετανία επισκιάζουν την χαρά των Χριστουγέννων, ωστόσο, παρά τις κακοτοπιές της χρονιάς που μας αφήνει το 2020 γίναμε μάρτυρες μιας τρομερής επιστημονικής προσπάθειας για να αντιμετωπιστεί η υγειονομική κρίση.
Αυτά τα Χριστούγεννα μπορούμε να έχουμε στο νου μας όχι μόνο τα 1,7 εκατ. ανθρώπων που νικήθηκαν από το νέο κορωνοϊό αλλά παράλληλα μπορούμε να γιορτάσουμε αφενός την ανθεκτικότητα που έχει επιδείξει η ανθρωπότητα και αφετέρου τις επιτυχίες της επιστήμης και της τεχνολογίας, αναφέρουν οι Financial Times.
Ακόμα και όταν κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας μεγάλο μέρος του πλανήτη πάτησε παύση κλείνοντας οικονομίας και κοινωνίες, οι επιστήμονες αγωνίζονταν για να αναπτύξουν ένα αποτελεσματικό εμβόλιο κατά του ιού. Η υγειονομική κρίση οδήγησε έτσι σε μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια συνεργασία με την ανταλλαγή δεδομένων και την κινητοποίηση δυνάμεων μεταξύ μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, κυβερνήσεων, φιλανθρωπικών οργανώσεων και ιδιωτικών εταιρειών. Όλα αυτά μαζί οδήγησαν στην ανάπτυξη των εμβολίων που ήδη διανέμονται σε εκατομμύρια άτομα, σκορπώντας την αισιοδοξία ότι έρχεται η αρχή του τέλους της πανδημίας.
Η επιστημονική κοινότητα κατάφερε να συμπτύξει τους χρόνους που συνήθως χρειάζονται για την ανάπτυξη ενός εμβολίου, από δέκα χρόνια σε δέκα μήνες, χωρίς να «κόβει δρόμο» στις διαδικασίες, τις δοκιμές και την παραγωγή, τονίζουν οι FT.
Η τεχνολογία βοήθησε επίσης τις οικονομίες κατά την διάρκεια της κρίσης που προώθησε τεράστιες αλλαγές. Η πανδημία μπορεί να οδήγησε σε κλειστές οικονομίες, έδωσε όμως και την απαραίτητη ώθηση για να γίνουν άλματα προόδου αναφορικά με την τεχνολογία και την ενσωμάτωσή της στον δημόσιο και επιχειρηματικό κόσμο, επιτρέποντας την εργασία από το σπίτι και περιορίζοντας την πραγματική ζημιά στην οικονομία.
Την ίδια ώρα φέτος ακούσαμε για διάφορα επιστημονικά επιτεύγματα που αν δεν διανύαμε την χρονιά του κορωνοϊού αυτά τα επιτεύγματα θα κυριαρχούσαν στις καθημερινές ειδήσεις. Τον περασμένο Μάρτιο, για παράδειγμα, ένας άνδρας από το Λονδίνο έγινε ο πρώτος ασθενής με HIV που γιατρεύτηκε. Τον Αύγουστο του 2020 επίσης ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωσε την εξάλειψη της πολιομυελίτιδας στην Αφρική.
Η επιστήμη θριάμβευσε φέτος και σε άλλους τομείς, ειδικά στις ΗΠΑ, τονίζουν οι FT,όπου ο απερχόμενος πρόεδρος Ντόναλτ Τραμπ τάσσεται συχνά και ανοιχτά ενάντια στην επιστήμη, παρακάμπτοντας μάλιστα τους επιστημονικούς του συμβούλους όπως ο Δρ Άνθονι Φάουτσι.
Οι προκλήσεις, ωστόσο, παραμένουν και καθώς αναμένουμε το 2021 και τον εμβολιασμό του γενικού πληθυσμού μεγάλο στοίχημα αναδεικνύεται η ασφαλής και δίκαιη διανομή του εμβολίου ως απάντηση στις κοινωνικές ανισότητες που η πανδημία ανέδειξε και επιδείνωσε. Ο επιτυχής εμβολιασμός του πληθυσμού θα βοηθήσει επίσης τις κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν το αντιεμβολιαστικό κίνημα που απειλεί την «δεκτικότητα» του κόσμου στην χορήγηση των εμβολίων, και άρα στην καταπολέμηση της πανδημίας. Για τις κυβερνήσεις ο τρόπος που διαχειρίστηκαν την πανδημία αποτελεί άλλωστε ένα μάθημα για το τι είναι δυνατό να συμβεί μπροστά σε μια θανάσιμη απειλή, και ίσως θα έπρεπε να διδαχθούν κάτι και για τον τρόπο με τον οποίο θα κληθούν να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, τονίζουν οι FT.
Οι πανδημίες είναι μια πανάρχαια μάστιγα. Αυτό που είναι διαφορετικό αυτή τη φορά, όπως επεσήμανε πρόσφατα ο κοινωνικός επιδημιολόγος Δρ. Νικόλαος Χριστάκης, είναι ότι η ανθρωπότητα μπόρεσε να ανταποκριθεί σε πραγματικό χρόνο με αποτελεσματικά φάρμακα. Μετά από μια τόσο δύσκολη χρονιά, ο θρίαμβος της επιστήμης – τόσο πρακτικά όσο και συμβολικά – είναι μια κρίσιμη πηγή παρηγοριάς.
