Με στόχο την επίτευξη συμφωνίας επί των κριτηρίων για τις εδαφικές προσαρμογές ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί επαναλαμβάνουν από χθες και υπό την αιγίδα του ΟΗΕ τις συνομιλίες τους στο Μοντ Πελεράν της Ελβετίας, οι οποίες σύμφωνα με τον προγραμματισμό θα διαρκέσουν δύο ημέρες.
Στον α’ γύρο, μεταξύ 7-11 Νοεμβρίου, «σημειώθηκε σημαντική πρόοδος», όπως είχε ανακοινώσει ο ΟΗΕ.
Η πρώτη συνάντηση χθες ξεκίνησε στις 9 π.μ. και ολοκληρώθηκε στις 13.30, πραγματοποιήθηκε «σε καλό κλίμα», με παράγοντα της ελληνοκυπριακής πλευράς να συστήνει «υπομονή».
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης έχει δηλώσει πως στόχος είναι να υπάρξει συμφωνία επί των κριτηρίων για το εδαφικό, τα οποία ακολούθως να αποτυπωθούν σε πολύ συγκεκριμένο χάρτη, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για την τελική φάση των διαπραγματεύσεων.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η πολυμερής διάσκεψη για το Κυπριακό με αντικείμενο την ασφάλεια και τις εγγυήσεις θα συγκληθεί το διήμερο 27-28 Δεκεμβρίου, ενώ συζητείται και το 16-18 Δεκεμβρίου.
Σύμφωνα με χθεσινά δημοσιεύματα στον κυπριακό Τύπο, και ιδιαίτερα στην εφημερίδα «Καθημερινή» της Κύπρου, οι δύο ημερομηνίες συζητήθηκαν κατά την τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην επικοινωνία που είχαν αργά το βράδυ της Παρασκευής. Για το περιεχόμενο της συζήτησης ενημερώθηκε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης από τον πρωθυπουργό κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας το απόγευμα του Σαββάτου.
Πάντως, η ημερομηνία της διάσκεψης από ελληνοκυπριακής πλευράς είναι υπό αίρεση, διότι θέτει ως προϋπόθεση να συμφωνηθούν τα περισσότερα ζητήματα που εκκρεμούν. Αυτό συμφωνήθηκε στην Αθήνα κατά τις συνομιλίες που είχε την περασμένη Τετάρτη ο κ. Αναστασιάδης και ήταν εισήγηση της ελληνικής κυβέρνησης.
Εφόσον υπάρξει θετική κατάληξη στο Μοντ Πελεράν, οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν στη Λευκωσία, με στόχο την καλύτερη δυνατή προετοιμασία της διάσκεψης, με διαβουλεύσεις και βολιδοσκοπήσεις για το ζωτικής σημασίας κεφάλαιο των εγγυήσεων και της ασφάλειας, καθώς και για εναπομείναντα ανοικτά ζητήματα άλλων κεφαλαίων. Η θέση του Προέδρου Αναστασιάδη είναι, όπως συμφωνήθηκε και στην Αθήνα, ότι δεν μπορεί να υπάρχουν εγγυήσεις σε ένα ευρωπαϊκό κράτος. Αντίθετα, ο κ. Ακιντζί επιμένει σε παραμονή Tούρκων στρατιωτών και μετά τη λύση. Η τουρκική πλευρά συζητά μεταβατική περίοδο -πέντε συν πέντε χρόνια- για στρατεύματα και εγγυήσεις. Στην ολοκλήρωση της πρώτης πενταετίας θα γίνει, κατά τη δική τους πρόταση, επαναξιολόγηση και θα αποφασιστεί εάν θα παραμείνουν στο εξής ή όχι.
Η Τουρκία προκρίνει, σύμφωνα με την εφημερίδα «Ο Φιλελεύθερος», μόνιμη στάθμευση στρατευμάτων και βάση στο πρότυπο των βρετανικών που βρίσκονται στο νησί. Να έχει, δηλαδή, η βάση τουρκική κυριαρχία. Η Λευκωσία βλέπει τη συγκρότηση της βάσης μόνο κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου, χωρίς να καθορίζεται χρόνος διάρκειας της παραμονής.
Καλά ενημερωμένες ελληνοκυπριακές πηγές εκτιμούν ότι υπάρχει προοπτική για επιστροφή στην ελληνοκυπριακή συνιστώσα η πολιτεία της Μόρφου και των Βαρωσίων, πέραν της κλειστής περιοχής, καθώς και μέρους της ενδοχώρας της Αμμοχώστου.
Η διαφορά που χωρίζει τις δύο πλευρές στα ποσοστά εδάφους που έχουν καταθέσει είναι μικρή. Γίνεται λόγος για διαφορά που κινείται στο 0,6%. Η ελληνοκυπριακή πλευρά κατέθεσε ποσοστό γύρω στο 28% και η τουρκική στο 29,2%. Σε ό,τι αφορά την Καρπασία έγινε αναφορά από τουρκοκυπριακής πλευράς για δημιουργία για λόγους ακτογραμμής ομοσπονδιακών πάρκων σε περιοχές που δεν κατοικούνται.
Σύμφωνα με το ΡΙΚ, αυτό δεν φαίνεται να γίνεται αποδεκτό από ελληνοκυπριακής πλευράς, με το σκεπτικό ότι τα πάρκα δεν θα μπορούν να αναπτυχθούν, αλλά και γιατί ζητήθηκαν ανταλλάγματα από τουρκοκυπριακής πλευράς σε άλλες περιοχές.
Σε ό,τι αφορά τις περιουσίες, η απεσταλμένη του ΡΙΚ μετέδωσε ότι στις περιοχές που θα επιστραφούν θα υπάρχει διαφορετικό καθεστώς από ό,τι σε εκείνες που θα είναι υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση.
Επίσης, μια «ιδέα» για τη διασύνδεση του περιουσιακού με το εδαφικό προβλέπει ειδικό καθεστώς περιουσιών και προνομίων σε Μόρφου και Καρπασία. Δηλαδή να έχουν οι Τουρκοκύπριοι ειδικά προνόμια στη Μόρφου και οι Ελληνοκύπριοι στην Καρπασία.
