Ο Γιάννης Φαρμακίδης παρουσιάζει την παράσταση «Η αγωνία του μεταφραστή την στιγμή της μετάφρασης» σε κείμενο, σκηνοθεσία και ερμηνεία του ιδίου. Η παράσταση θα δοθεί από Δευτέρα 6 Μαρτίου 2023 έως και Τετάρτη 8 Μαρτίου 2023, στις εννιά το βράδυ, στον Βόλο, στην αίθουσα της Εξωραϊστικής, Ιωάννου Καρτάλη 3 με Πολυμέρη. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Το έργο βασίζεται σε προσωπικές εμπειρίες του Γιάννη Φαρμακίδη. Έχει μεταφράσει ογδόντα (80) και πλέον θεατρικά έργα από έξη (6) διαφορετικές γλώσσες. Μετά από όλα αυτά μπορεί να διαβεβαιώσει ότι η μετάφραση ενός λογοτεχνικού έργου είναι δυνατόν να αποβεί επικίνδυνη για τον μεταφραστή. Το πώς γίνεται επικίνδυνη η μετάφραση, θα το μάθει το Κοινό παρακολουθώντας την παράσταση.
Ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι η δουλειά του μεταφραστή είναι μιά απλή, σχεδόν μηχανική διαδικασία. Υποτίθεται ότι ο μεταφραστής βλέπει την ξένη λέξη, φέρνει στο μυαλό του την αντίστοιχη ελληνική, και αυτό ήτανε! Τα τελευταία χρόνια η διάδοση των μεταφραστικών μηχανών στο Διαδίκτυο έχει επιτείνει αυτήν αντίληψη περί της μεταφράσεως ως μιάς απλής μηχανιστικής διαδικασίας. Είναι, όμως, τόσο απλά τα πράγματα;
Ας πούμε ότι στην ευρέως χρησιμοποιούμενη μεταφραστική μηχανή Γκουγκλ γράφετε την φράση je vous aime και ζητάτε μετάφραση στα ελληνικά. Τι θα σάς βγάλει; Θα σάς βγάλει «σ’ αγαπώ». Έλα, όμως, που δεν εννοούσε αυτό ο συγγραφέας! Εκείνο το vous είναι πληθυντικός αριθμός, σημαίνει «σας» και η σωστή μετάφραση είναι «σάς αγαπώ». Για να χρησιμοποιήσει ο συγγραφέας πληθυντικό αριθμό είχε τους λόγους του τους οποίους η μεταφραστική μηχανή δεν μπορούσε να καταλάβει, έπρεπε όμως να καταλαβαίνει ο μεταφραστής. Το να μεταφράζεις χρειάζεται συναίσθημα που μιά μηχανή δεν έχει.
Όταν, όμως, ο μεταφραστής είναι συναισθηματικός, υπάρχει ένας κίνδυνος. Να ταυτιστεί με κάποιο από τα πρόσωπα του λογοτεχνικού κειμένου που μεταφράζει. Και αυτός ο κίνδυνος είναι το θέμα του έργου «Η αγωνία του μεταφραστή την στιγμή της μετάφρασης». Το τι ακριβώς συμβαίνει με το μεταφραστή θα το μάθει το θεατρόφιλο Κοινό βλέποντας την παράσταση. Η οποία παράσταση είναι αφιερωμένη στην μνήμη του καθηγητή Ουμπέρτο Έκο, (1932 – 2016), συγγραφέως της περιφήμου μελέτης για θέματα μεταφράσεων Dire quasi la stessa cosa (Για να πούμε σχεδόν το ίδιο πράγμα), η οποία δημοσιεύτηκε το 2003.
