Είναι πολλά τα χρόνια που γνωρίζω τον κύριο Μανώλη. Νομίζω πως είναι το τέλος ενός μύθου που λέγεται Μικρασιάτης δεύτερης γενιάς και αντιστέκεται ακόμη στον αδυσώπητο χρόνο για 94 χρόνια. Χωρίς να έχει ιδιαίτερη μόρφωση, κάποιες τάξεις μόνο του δημοτικού, κατορθώνει να εξισορροπεί τις ελλείψεις με το πάθος της μάθησης και την εμπειρία της καθημερινότητας. Αισθαντική παρουσία, χαμηλών τόνων, πλούσιος από χαρές και λύπες, αγωνιστής της ζωής και της έκφρασης των δημοκρατικών ιδεών του είναι ο άνθρωπος που εμπνέει σεβασμό και αγάπη. Οργανωτικός, δραστήριος, εργατικός, ψύχραιμος δεν φοβάται τα εμπόδια της ζωής και τα ξεπερνάει με την χαρακτηριστική ηρεμία και υπομονή.
Χείμαρρος εκφραστικός, «τέρας» μνήμης, θυμάται έντονα εικόνες του παρελθόντος, ανακαλεί πρόσωπα και πράγματα, όχι μόνον τα ζητούμενα αλλά και άλλα σχετικά και ζει το παρελθόν και το παρόν του.
Στα 72 του χρόνια αποφασίζει να καταγράψει στο προσωπικό του ημερολόγιο την πολύπλευρη ζωή του, και τώρα το 2021 γίνεται βιβλίο μέσα από τα επιδέξια χέρια του συγγραφέα Δημήτρη Κωνσταντάρα- Σταθαρά, με μοχλό την ενδόμυχη επιθυμία του να διαφυλάξει τη μνήμη και να την αφήσει ζωντανή παρακαταθήκη στα παιδιά και τα εγγόνια του.
Ο Δημήτρης Κωνσταντάρας με την επιστημονική του γνώση στα θέματα της Νέας Ιωνίας, και με την εμπειρία του αναμοχλεύει το παρελθόν, αναζωπυρώνει, αναπαριστά και προβάλλει με σεβασμό και αγάπη τις εικόνες του ημερολογίου του κυρίου Μανώλη. Αναλύει τις φάσεις της ζωής του και μας δίνει συγκεκριμένα την ολοκάθαρη ζωντανή εικόνα εκείνης της φτωχής αλλά μοναδικής Νέας Ιωνίας, δίνει την γεμάτη αγώνα ζωή των προσφύγων της δεύτερης γενιάς συμπληρώνοντας νοσταλγικά κομμάτια ζωής, πλουτίζοντας έτσι την τοπική ιστορία της προσφυγιάς.
Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα στο εξώφυλλο στο οποίο φιλοσοφεί για τη ζωή και κριτικάρει τον εαυτό του: «Αυτά που διαβάσατε ήναι η διάπλασή μου και χρέος μου για ότι έγινε, για ό,τι ήμαι, το οφείλω στης τρεις γυναίκες της ζωής μου. Πρώτη η Μητέρα μου Αργυρώ, δεύτερη η αδελφοί μου Φιλλίτσα και Τρίτη η γυναίκα μου Μαρίτσα.» Γιατί η κάθε μια έκανε στη ζωή το καθήκον της με πολύ αγάπη και έτσι εγώ έγινα καλύτερος άνθρωπος ακολουθώντας τις συμβουλές τους και την καλή συνεργασία. Με λάθη και σωστά ο άνθρωπος γίνεται καλύτερος.
Άλλη μεγάλη αγάπη του, είναι ο πολιτιστικός σύλλογος Μικρασιατών «Το Εγγλεζονήσι», ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος. Σ’ αυτόν δίνει όσα περισσεύματα ψυχής έχει, τον υπηρετεί με αυταπάρνηση και συμμετέχει ενεργά μέχρι σήμερα στις δραστηριότητές του.
Ξετυλίγοντας το κουβάρι της ζωής του περιγράφει την οικογένειά του και τις ρίζες του. Τα πρώτα του όνειρα, τις δυσκολίες της καθημερινότητας, τις νεανικές συντροφιές του, τη γνωριμία του με τη μετέπειτα γυναίκα του τη Μαρίτσα, τους σεισμούς του 1955, τον ευτυχισμένο γάμο του στην Ευαγγελίστρια, το καινούριο του σπιτικό, την ευτυχία με τον ερχομό των παιδιών του Αποστόλη και Αργυρώς και τον αγώνα του για τις σπουδές και την αποκατάστασή τους.
Ξεχωριστό και ιδιαίτερο κομμάτι της ζωής του είναι η συμμετοχή του στην προσφυγική ομάδα της ΝΙΚΗΣ στα χρόνια 1945-1955, η αγάπη των πρώτων παικτών και η εμπειρία από τους αγώνες.
Μέσα όμως από την καταγραφή των προσωπικών γεγονότων παρουσιάζεται αναλυτική η ζωή της γειτονιάς του με τα μπακάλικα, τα φουρνάρικα, τα μανάβικα, τα εξοχικά κέντρα, τα μαγαζιά στο Φαρδύ
και η δύσκολη ζωή των κατοίκων στα πέτρινα χρόνια της Κατοχής και του Εμφυλίου.
Συμπρωταγωνιστούν οι συμπατριώτες του Εγγλεζονησιώτες στην παραλία με τα καΐκια και στις παράγκες της πλατείας Ρήγα Φεραίου, περιγράφεται η δράση τους στο λιμάνι στη μεταφορά των οικοδομήσιμων υλικών με τα καΐκια και η ζωντανή συμμετοχή τους στο φόρτωμα και ξεφόρτωμα των προϊόντων και των αγαθών.
Παρουσιάζεται ωστόσο και άλλο ενδιαφέρον κομμάτι της Νέας Ιωνίας και του Βόλου: Η βιομηχανική περιοχή με τα εργοστάσια και οι συνθήκες εργασίας με ρεαλισμό και ευαισθησία.
Διαβάζοντας το βιβλίο με τα γεγονότα, την απλότητα της καθημερινότητας, την αυτάρκεια αλλά και την ευτυχία τους αποκομίζουμε το συμπέρασμα πως οι άνθρωποι που έχουν την έμπνευση και καταγράφουν την καθημερινότητά τους είναι πολύ τυχεροί γιατί αφήνουν την αλήθεια τη δική τους στους άλλους, απαλλάσσονται από φοβίες, ξεγυμνώνονται και δίνουν στον καθρέφτη της πόλης τους τα πραγματικά είδωλα.
Εύγε κύριε Μανώλη για τη σεμνότητα και τον χαρακτήρα σου. Εύγε και συ Δημήτρη Κωνσταντάρα- Σταθαρά για την τόσο προσεγμένη και επιμελημένη παρουσίαση. Μπράβο και στον σύλλογο «Το Εγγλεζονήσι», που έχει τη χαρά της έκδοσης.
Οι απόγονοι των προσφύγων έχουμε ανάγκη να ξαναζήσουμε με λεπτομέρειες, όσα δεν ξέρουμε για τον τόπο μας, τη ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ.
