Με τη φαντασία της, αλλά και αποτυπώνοντας το παρελθόν στο παρόν η πολυγραφότατη συγγραφέας Λένα Μερίκα απευθύνεται στους εφήβους με το νέο της βιβλίο που τιτλοφορείται «Μια ζωή στα ροζ» (Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ) και ξεδιπλώνει μέσα από ένα ντετεκτιβικό δίδυμο, όλες τις συγκρούσεις και τις κοινές συνιστώσες των δύο φύλων. Ένα αγόρι και ένα κορίτσι ερευνούν την εξαφάνιση της 18χρονης Ζωής κι έρχονται αντιμέτωποι με στερεότυπα, κρυφά μυστικά αλλά και με τους ίδιους τους εαυτούς.
Η Λένα Μερίκα μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή για τον χώρο της εφηβικής λογοτεχνίας, αλλά και για το νέο της συγγραφικό εγχείρημα, το οποίο μπορεί να κάνει παρέα όχι μόνο σε εφήβους αλλά και σε ενήλικους, που θέλουν να μάθουν και να έρθουν πιο κοντά στην νεανική σκέψη και τους προβληματισμούς.
Πόσο δύσκολο είναι να γράφει κανείς για εφήβους, μιας και η εφηβική ηλικία είναι δύσκολη ως προς την αντιμετώπισή της; Τι πραγματεύεται το «Μια ζωή στα ροζ»;
Ο βαθμός της δυσκολίας ποικίλει, γιατί οι πάντες μπορούμε να μιλάμε και εξ ονόματος και το θέμα είναι κατά πόσο επιτυγχάνουμε λίγο ή πολύ κάθε φορά τον στόχο μας. Εμείς όλοι, άλλοι από τα παιδιά, πως συναναστρέφεται κτλ αποκομίζει κάποια ιδέα και το κυριότερο κατά την άποψή μου είναι να μην ξεχνάει κανείς, αλλά να θυμάται τον εαυτό του, που υπήρξε κάποτε έφηβος, καθώς υπάρχουν και πράγματα που δεν αλλάζουν, όπως η προσέγγιση, τα ερωτήματα, αλλά ακόμα και οι σχέσεις των δύο φύλων. Εγώ σε κάποια βιβλία εφηβικά αποπειραθεί με λιγότερη ή περισσότερη επιτυχία κάθε φορά, να έχω ένα ντετεκτιβικό δίδυμο, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι, που διερευνούν διάφορες υποθέσεις. Ο ένας φιλοδοξεί να είναι ο Σέρλοκ Χολμς, ο άλλος να είναι ο Γουότσον, υπάρχει ένας ανταγωνισμός μεταξύ της, της γυναικείας και της αντρικής προσέγγισης, όπου ο ένας προσπαθεί να βγει μπροστά, υπάρχει και χιουμοριστική προσέγγιση. Αυτά τα παιδιά κατορθώνουν να λύνουν κάποιες σκοτεινές υποθέσεις, παίζοντας κάποιο ρόλο και τα ίδια στο να λυθούν κάποιες προβληματικές καταστάσεις είτε ενηλίκων, είτε άλλων παιδιών. Τους αρέσει να «χώνουν» τη μύτη τους. Η «Ζωή στα Ροζ» είναι το τελευταίο βιβλίο αυτής της σειράς, κυκλοφόρησε πριν λίγους μήνες, με το που άρχισε η περίοδος της καραντίνας.
Πιστεύετε ότι μπορεί η καραντίνα να βοήθησε στο να περάσουν τα παιδιά ή και οι ενήλικοι κάποιες ώρες διαβάζοντας ένα βιβλίο και ειδικότερα το δικό σας;
Δεν ξέρω, ελπίζω όμως ότι όποιος το επιχείρησε να μην πέρασε άσχημα. Για μένα το κυριότερο δεν είναι ο διδακτισμός και να περάσω διάφορα μηνύματα, αλλά να μοιράζομαι κάτι που με προβληματίζει, που μου κάνει εντύπωση, να δίνει τροφή σε κάποιες σκέψεις, σε ανταλλαγή απόψεων. Στην περίπτωση αυτού του βιβλίου, επειδή και οι ρόλοι των δύο φύλων θίγονται με το metoo και όλα αυτά, αφορά κυρίως στη ζωή στην ελληνική επαρχία κάποιες δεκαετίες πριν, με τη θέση της γυναίκας, κάποιες παραδόσεις να ήταν ασφυκτικές. Βέβαια τώρα μην ξεχνάμε πως έχει γίνει πρόοδος. Στο βιβλίο λοιπόν έχει εξαφανιστεί μία κοπέλα 18χρονη και τα παιδιά που αναλαμβάνουν, ο ένας από την Αθήνα και η άλλη από την περιοχή της Μάνης, να βρουν τι απέγινε αυτή η κοπέλα, γιατί η τελευταία κίνηση ήταν ότι είχε βρεθεί στη Νέα Μάκρη με την πυρκαγιά. Τα ίχνη της έχουν χαθεί και ξεδιπλώνεται και η ιστορία της οικογένειας. Από αυτή την ιστορία βγαίνουν κάποια μυστικά των γυναικών και της πατριαρχικής κοινωνίας, όχι πάντα ενάντια στους άντρες, γιατί και οι άντρες καταπιέζονταν και τα παιδιά παρεμβαίνουν ώστε να υπάρξει μία επανένωση λόγω οικογενειακών μυστικών, που βασίζονται στα τότε ήθη κι έθιμα που και σήμερα όμως δεν έχουν εκλείψει τελείως.
Οι έφηβοι διαβάζουν σήμερα; Έχουν αυξηθεί οι νέοι που διαβάζουν βιβλία εξωσχολικά, λογοτεχνικά και μυθιστορήματα;
Δεν νομίζω να είναι και πάρα πολλοί αυτοί που διαβάζουν. Πάντως εγώ χαίρομαι κάθε φορά που κάποιος έφηβος, κυρίως κορίτσια ή κάποιος εκπαιδευτικός μου κάνει αίτημα φιλίας στο facebook και με ρωτά για τα βιβλία μου ή να του λύσω κάποια απορία πάνω στο βιβλίο. Όμως δεν μπορώ να ξέρω πόσοι είναι αυτοί που διαβάζουν βιβλία.
Η πανδημία και η καραντίνα πόσο έχει επηρεάσει το αναγνωστικό κοινό και τους συγγραφείς; Σε σας έδωσε ιδέες ή ήταν αρνητικός αντίκτυπος;
Δεν ξέρω πόσο έχει επηρεαστεί κάθε συγγραφέας. Εγώ και πάρα πολλές κυρίες της γυναικείας λογοτεχνικής συντροφιάς είμαστε στη σύνταξη. Από τη στιγμή που είσαι συνταξιούχος δεν αλλάζει κάτι ιδιαίτερα, εκείνο που αλλάζει είναι η συχνότητα που καλείται κάποιος να παρουσιάσει το βιβλίο του. Αυτά έχουν σταματήσει, με αποτέλεσμα να έχεις περισσότερο χρόνο, πράγμα που δεν είναι καθόλου κακό για να συγκεντρωθείς και ο ίδιος να διαβάσεις, να ενημερωθείς, αλλά και να γράψεις. Εάν όμως είσαι συγγραφέας και κυρίως γυναίκα, που εργάζεται με την τηλεργασία κι έχει και τα παιδιά της στο σπίτι και ίσως διάφορα άλλα προβλήματα, ίσως με ηλικιωμένους γονείς, εκεί η καραντίνα έχει φέρει τεράστια αλλαγή και καθυστέρηση. Είναι επίσης διαφορετικό να βρίσκεται κάποιος και στην επαρχία. Πέρα από το βιβλίο, αυτή η ευλογία να υπάρχει το ίντερνετ , ασχέτως της χρήσης που γίνεται, φέρνει όλο τον κόσμο στα πόδια μας. Για να γράψεις κάτι συχνά πρέπει να κάνεις και κάποια έρευνα, να ενημερώνεσαι για το τι γίνεται σε άλλες χώρες, σε άλλες πόλεις, σε άλλες εποχές. Τώρα όλα αυτά είναι στα πόδια σου. Τώρα αν είσαι νέος σίγουρα θα ξεχυθείς έξω, όμως για μας είναι μια μεγάλη ευκαιρία να ηρεμήσουμε, να μάθουμε ακόμη και να διασκεδάσουμε. Και τα παιδιά δεν είναι ανάγκη να ξεφυλλίζουν έντυπα βιβλία. Έχει και το ίντερνετ. Στη γυναικεία λογοτεχνική συντροφιά απευθύνθηκαν κάποιοι οίκοι και μας είπαν εάν έχουμε διηγήματα ή άλλα έτοιμα κείμενα να γίνουν βίντεο κτλ. Κι έτσι ενεργοποιηθήκαμε πολλοί από εμάς και δημιουργήσαμε ιστορίες μέσα από τον εγκλεισμό κι αυτό ήταν κάτι δημιουργικό. Και πολύ ωραίο είναι όταν καλούνται τα ίδια τα παιδιά να στείλουν δικές τους ιστορίες.
