Τιμάται η προσφορά και η δράση του Μακρινιτσιώτη Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου στον αγώνα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, με φωτογραφία της μορφής του στην είσοδο του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στη Μακρινίτσα, με τα αποκαλυπτήρια να γίνονται με επερχόμενη τελετή τον Οκτώβριο. Η ιδέα είναι ενός άλλου Μακρινιτσιώτη, του Ομότιμου Καθηγητή του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης, Ερευνητή, Γεωργίου Γκέκου – Μαύρου, ο οποίος ανέλαβε όλο το οικονομικό κόστος, και η «Μαγνήτων Κιβωτός» μαζί με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρινίτσας υλοποίησαν την πρότασή του, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Αναλυτικά η ανακοίνωση:
Τώρα που είναι στον δικό του τόπο, στη Μακρινίτσα, και τώρα που κανείς πια δεν μπορεί να πειράξει το παρελθόν, τώρα που όλοι πλέον θα γνωρίζουν για την αυτοθυσία του, ας πούμε πως σε κάτι συνέβαλλε και η μικρή πατρίδα μας στην επέτειο για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.
Με έμπνευση και πρωτοβουλία ενός άλλου τέκνου της Μακρινίτσας, που τίμησε και συνεχίζει να τιμά τον τόπο καταγωγής του, το Νομό μας και τη Ελλάδα συνολικότερα, του Ομότιμου Καθηγητή του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης, Ερευνητή, Συγγραφέα και πολύτιμου συμπαραστάτη κάθε ευγενούς προσπάθειας στην πόλη μας, Γεωργίου Γκέκου – Μαύρου, γίνεται ευρύτερα γνωστή η προσφορά και η δράση ενός άγνωστου ήρωα από τη Μακρινίτσα, του Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου.
Για όλους εμάς τους Μακρινιτσιώτες, ο καθηγητής κβαντικής ηλεκτρονικής στο Πολυτεχνείο της Ζυρίχης και συγγραφέας του βιβλίου “Η Επιστροφή. Αγωνιστές του Α. Υψηλάντη στον δρόμο για την Ελλάδα 1822/1823” εκδόσεις ΚΑΠΟΝ, βραβείο Ακαδημίας Αθηνών 2020, ήταν το μέγιστο που μπορούσε να φτάσει κανείς στη ζωή του. Πάντοτε οι μεγαλύτεροι μας ορμήνευαν να τον μοιάσουμε, να τον γνωρίσουμε, να ζητούμε τις συμβουλές του, και μας έλεγαν για το πόσο καλός άνθρωπος και επιστήμονας ήταν και πώς είχε φτάσει τόσο ψηλά. Μέχρι που μεγαλώσαμε κι εμείς και τον γνωρίσαμε και πάντοτε διαβάζουμε για τη μεγάλη και χωρίς τυμπανοκρουσίες προσφορά του στον τόπο μας.
Με τη συνεργασία του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Μακρινίτσας και του φορέα πολιτισμού της Ι.Μ.Δ. «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος», αναρτάται φωτογραφία της μορφής του στην είσοδο του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης στη Μακρινίτσα.
Από εκεί και μέσω του ενημερωτικού υλικού που συμπληρώνει την ενέργεια θα έχουν στο εξής, πρώτα οι συμπατριώτες του και στη συνέχεια η μαθητιώσα νεολαία και όλοι οι πολίτες που επισκέπτονται το «Περιβαλλοντικό» στη Μακρινίτσα να γνωρίσουν τη δράση και την προσφορά του Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου.
Η ιδέα γεννήθηκε από το βιβλίο του εμπνευστή Γιώργου Γκέκου, “Η Επιστροφή. Αγωνιστές του Α. Υψηλάντη στον δρόμο για την Ελλάδα 1822/1823” το οποίο προέκυψε μετά την έρευνα που έκανε τα τελευταία χρόνια σε αρχεία Γερμανίας και Ελβετίας για την προσφορά των φιλελλήνων στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Ήρθαν στο φως άγνωστα ντοκουμέντα που ανέφεραν αγωνιστές του Αλέξανδρου Υψηλάντη να επιστρέφουν στην Ελλάδα πεζή μέσω Ρωσίας, Πολωνίας, Γερμανίας, Ελβετίας και Γαλλίας, και με καράβια από τη Μασσαλία για το Αιγαίο. Μεγάλη εντύπωση προκάλεσε το πείσμα τους για συνέχιση του αγώνα, οι τεράστιες απώλειες στην πορεία, η θερμή φιλική υποδοχή και μεγάλη υποστήριξη που είχαν από Γερμανούς και Ελβετούς πολίτες, και οι πολλές μαρτυρίες αγωνιστών που ήταν άγνωστες στην Ελλάδα και κατέγραψαν οι Ελβετοί, και δημοσίευσαν ήδη από το 1823
Με αφετηρία την Οδησσό και περίχωρα, και τελικό προορισμό τη Μασσαλία, περίπου 1.000 πολεμιστές ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο 1822 την Οδύσσεια της επιστροφής ακολουθώντας μια πορεία-εκατόμβη 3.000 χλμ., μέσω Ρωσίας, Πολωνίας, Γερμανίας και Ελβετίας, που είχε σχεδιαστεί υπολογίζοντας την πολιτική κατάσταση στην Ευρώπη και τους ανταγωνισμούς των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής.
Τελικά 160 επέζησαν από τις κακουχίες και τον Ιανουάριο 1823 έφθασαν ρακένδυτοι στην Ελβετία, όπου αποκλείστηκαν για μερικούς μήνες, αφού η Γαλλία είχε εν τω μεταξύ κλείσει τα σύνορά της. Η υποδοχή που τους επιφυλάχθηκε σε διάφορα καντόνια ήταν συγκινητική, αν αναλογιστεί κανείς ότι η Ελβετία ήταν τότε μία φτωχή χώρα, που είχε υποστεί οικονομική καταστροφή από τον λιμό 1816-1817, δεχόμενη μάλιστα βοήθεια 100.000 ρουβλιών από τον τσάρο Αλέξανδρο Α΄, χάρη στη μεσολάβηση του Ιωάννη Καποδίστρια. Την 11η Μαΐου 1823 η γαλλική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα επέτρεπε τη διέλευση των προσφύγων προς τη Μασσαλία και το καλοκαίρι και φθινόπωρο του 1823 τρία μπρίκια, ναυλωμένα από ελβετικούς φιλελληνικούς συλλόγους, αναχώρησαν για την πολυπόθητη επιστροφή.
Στην Ελβετία 100 φιλελληνικοί σύλλογοι είχαν ιδρυθεί με το ξέσπασμα της Επανάστασης χάρη στην κινητοποίηση της πνευματικής ελίτ, που βρήκε όμως λαϊκή ανταπόκριση, παρά την επίσημη ουδετερότητα της χώρας και τα διαβήματα της Αυστρίας του Μέτερνιχ.
Ανάμεσά στους μαχητές του Υψηλάντη που επέστρεψαν στην Ελλάδα είναι και τρεις από τη Μακρινίτσα: Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Σταύρος Παρπάτης, και Γεώργιος Κωνσταντίνου. Σε ελβετικά αρχεία στη Ζυρίχη και Γενεύη υπάρχουν καταγεγραμμένα το ονόματά τους. Για έναν από αυτούς, τον Κωνσταντίνο Παπαγεωργίου, υπάρχουν περισσότερες πληροφορίες. Στο βιβλίο του Ελβετού Μπύρκλι που εκδόθηκε στη Ζυρίχη το 1823 βρίσκεται μία ενδιαφέρουσα μαρτυρία από φιλέλληνες που γνώρισαν προσωπικά τον Παπαγεωργίου στη Ζυρίχη και τους έκανε εντύπωση. Διαβάζουμε τα εξής:
“Ένας άλλος πρόσφυγας, ο Κωνσταντίνος Παπαγιώργης (Παπαγεωργίου) από τη Μακρινίτσα, 30 ετών, μας προκαλούσε εντύπωση χάρη στην ασυνήθιστα μεγάλη φυσική του δύναμη. Είχε υπηρετήσει κάτω από τις διαταγές του Αλέξανδρου Υψηλάντη, αλλά αναγκάστηκε να υποχωρήσει με τους συντρόφους του μετά την ήττα στον Προύθο (Σημείωση: Προύθος είναι ο ποταμός στα τότε σύνορα Μολδαβίας και Ρωσίας. Μετά την υποχώρηση, οι Έλληνες μαχητές περνούσαν το ποτάμι για να φτάσουν σε ρωσικό έδαφος και να σωθούν από τη καταδίωξη των Τούρκων). Οι άλλοι πρόσφυγες, αλλά και οι υπόλοιποι που πέρασαν από εμάς αργότερα, πιστοποιούσαν τη γενναιότητα του στη μάχη. Ήταν λιγομίλητος, απέφευγε τις παρέες, ίσως γιατί ήταν βαρήκοος. Δεν είχε αφήσει γυναίκα και παιδιά στη πατρίδα του, διακαής επιθυμία του όμως ήταν να επιστρέψει για να συνεχίσει τον αγώνα μαζί με άλλους Αρβανίτες. (Σημείωση: Η ένδειξη Αρβανίτες πιθανώς να είναι λανθασμένη γιατί οι Ελβετοί παρατηρητές είχαν μεγάλες δυσκολίες να συνεννοηθούν με τους Έλληνες λόγω των γλωσσικών διαφορών.)”
Ανάμεσα στους φιλέλληνες Ελβετούς που συνάντησαν στη Ζυρίχη τον Παπαγεωργίου ήταν και ο Ελβετός καλλιτέχνης Γιόχαν Κόνραντ Φόσι, 1796-1870). που έκανε ένα σκίτσο του. Από το σκίτσο δημιουργήθηκε αργότερα μία χαλκογραφία όπου υπάρχει το πορτρέτο του αγωνιστή της επανάστασης του Υψηλάντη (Αρχεία του Ελβετικού Εθνικού Μουσείου).
Η εικόνα βρίσκεται στο Ελβετικό Εθνικό Μουσείο στη Ζυρίχης.
Το καλοκαίρι 1823 οι τρεις μαχητές από τη Μακρινίτσα πορεύονται μαζί με άλλους Έλληνες από τη Ζυρίχη στη Γενεύη με σκοπό να συνεχίσουν το ταξίδι μέχρι τη Μασσαλία. Φτάνουν στη Γενεύη όπου ζει εκείνα τα χρόνια ο Έλληνας ποιητής Ανδρέας Κάλβος. Ακούγοντας για την περιπέτεια των Ελλήνων αγωνιστών του Υψηλάντη, ο Κάλβος αποφασίζει να γνωρίσει όλους που είχαν στόχο τη Μασσαλία πριν αυτοί αναχωρήσουν από την Ελβετία για τη Γαλλία. Στη Γενεύη, στο μέρος εκείνο που έπρεπε να συγκεντρωθούν όλοι πριν περάσουν τα γαλλικά σύνορα, ο Κάλβος έστησε πιθανώς ένα πάγκο και ζητούσε από κάθε έναν να γράψει το όνομά του. Δίπλα στο όνομα ο Κάλβος σημείωνε ημερομηνία και μετέγραφε το όνομα στα γαλλικά, όπως και τους τόπους καταγωγής. Οι περισσότεροι αγωνιστές ήταν αγράμματοι, όχι όμως ο Παπαγεωργίου, αλλά οι δύο φίλοι του από τη Μακρινίτσα. Για τους δύο τελευταίους ο Κάλβος γράφει ότι κατάγονται από τη Μακρινίτσα, πλησίον Λαρίσης. Για δε τον Παπαγεωργίου γράφει μόνο “Λάρισα”. Προφανώς ο Κάλβος δεν είχε σαφή εικόνα της γεωγραφίας της περιοχής. Πάντως, έτσι έχουμε την ιδιόχειρη υπογραφή του αγωνιστή Παπαγεωργίου.
Ο Γεώργιος Γκέκος είχε την ιδέα, ανέλαβε όλο το οικονομικό κόστος, και η «Μαγνήτων Κιβωτός» μαζί με το Κ.Π.Ε. Μακρινίτσας υλοποίησαν την πρότασή του.
Έτσι από τώρα, όσοι επισκέπτονται τη Μακρινίτσα θα έχουν την ευκαιρία να δουν την κορνίζα με τη φωτογραφία του και να ενημερωθούν για τη δράση του.
Τα επίσημα αποκαλυπτήρια της περικαλλούς κορνίζας θα γίνουν από τον ίδιο τον εμπνευστή περί τα μέσα του Οκτωβρίου σε μια σεμνή εκδήλωση που ετοιμάζεται.
Παράλληλα το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σχεδιάζει να υλοποιήσει Διαδικτυακό Εκπαιδευτικό Σεμινάριο για τη συμμετοχή της Μακρινίτσας στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, με ειδική αναφορά στον Κωνσταντίνο Παπαγεωργίου, που θα την παρουσιάσει ο ίδιος ο Γεώργιος Γκέκος.
