«Στριμωγμένα» είναι τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας, με τον προϋπολογισμό να έχει φτάσει τον Απρίλιο στο 10.2%, καταγράφοντας ρεκόρ 28ετίας. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η υγειονομική κατάσταση και τα lockdown στην Κίνα και οι γενικότεροι γεωπολιτικοί συσχετισμοί επηρεάζουν δραματικά την οικονομία και τα ελληνικά νοικοκυριά, που δεν θα δουν δυστυχώς να μειώνονται οι τιμές των αγαθών, όπως επεσήμανε, μεταξύ άλλων, μιλώντας στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Γιώργο Καρεκλίδη, ο Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Χρήστος Κόλλιας.
Οι επιπτώσεις του υψηλού πληθωρισμού στην ελληνική οικονομία
Όπως επεσήμανε ο Καθηγητής, ο πληθωρισμός του 10,2% για τον Απρίλιο στην Ελλάδα είναι ο μεγαλύτερος εδώ και 28 χρόνια, ενώ άλλες χώρες στην Ευρώπη δεν είχαν ξαναδεί τόσο αυξημένους πληθωρισμούς εδώ και 40 χρόνια.
Οι παράγοντες που τροφοδοτούν την ταχύτατη αυτή άνοδο στις τιμές είναι ιδιαίτερα σημαντικοί και απρόβλεπτοι, όπως οι εξελίξεις στα πολεμικά μέτωπα της Ουκρανίας, αλλά και παράγοντες που διαταράσσουν τις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες με αποτέλεσμα να εισπράττεται αυτό το κόστος στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Σύμφωνα με τον κ. Κόλλια, η εκτίμηση για το 2022 είναι πως ο πληθωρισμός της χώρας θα φτάσει στο 5-6%, ενώ το δυσκολότερο στοιχείο είναι η εκτίμηση του πότε θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται.
« Όλοι συγκλίνουν ότι το 2022 θα είναι ένα έτος με υψηλό πληθωρισμό για όλες τις χώρες της ΕΕ και τις ΗΠΑ και η όποια αποκλιμάκωση θα αρχίσει να γίνεται αισθητή από το 2023. Αποκλιμάκωση θα είναι η επιβράδυνση του ρυθμού με τον οποίο αυξάνουν οι τιμές , δεν σημαίνει όμως ότι θα επανέλθουμε στις τιμές πριν τα σημερινά επίπεδα του πληθωρισμού. Σε κάποια είδη όπως το πετρέλαιο, μπορεί αυτό να συμβεί», υποστήριξε ο Καθηγητής.
Εκτός όμως από την επίπτωση του πληθωρισμού στην τσέπη των καταναλωτών, το σημαντικό αυτό οικονομικό στοιχείο έχει και άλλη μία, σημαντική και παράπλευρη επίπτωση.
Υποχρεώνει, όπως εξήγησε ο κ. Κόλλιας, τις κεντρικές τράπεζες να συσφίξουν την νομισματική πολιτική. Ήδη το έκαναν στις ΗΠΑ και στη Βρετανία και εκτιμάται μέχρι τον Σεπτέμβριο να το κάνει και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυξάνοντας τα επιτόκια, με ό,τι αυτό συνεπάγεται με το κόστος δανεισμού των νοικοκυριών πχ στεγαστικά με κυμαινόμενα, αλλά και των επιχειρήσεων.
«Θα έχουμε δηλαδή μια επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας που θα έχει ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση στην ανάκαμψη σε όλες τις χώρες. Ήδη η εκτίμηση είναι για την Ελλάδα ότι το 2022 ο ρυθμός μεγέθυνσης θα είναι κατά μία ποσοστιαία μονάδα τουλάχιστον μικρότερος σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, με την έκθεση του ΔΝΤ να τον τοποθετεί στο 3,5%΄, εξήγησε ο Κόλλιας.
Το πολιτικό σκηνικό, οι εκλογές και η διάσωση της οικονομίας
Στο εκρηκτικό αυτό μείγμα, έρχεται να προστεθεί και η συζήτηση για εκλογές στην Ελλάδα. Ο κ. Κόλλιας επεσήμανε πως το τελευταίο πράγμα που θα χρειαζόταν η ελληνική οικονομία είναι μία παρατεταμένη εκλογική περίοδο με κυβερνητική αβεβαιότητα.
«Δεν θα βοηθούσε την οικονομία και θα ανέκοπτε την έστω δύσκολη ανάκαμψη που αναμένεται να καταγράψει το 2022 και 2023. Ευελπιστώ ότι έχουμε μάθει από τα λάθη του παρελθόντος. Δεν είναι πολύ μακριά τα αίτια από την κρίση χρέους και τη δύσκολη δεκαετία που βίωσε η ελληνική κοινωνία και οικονομία. Ελπίζω είμαστε σοφότεροι», σχολίασε χαρακτηριστικά και συμπλήρωσε πως η εκτίμηση της κυβέρνησης, όπως διαφαίνεται, είναι ότι μέσα στην άνοιξη του 2023 θα έχουν επιληφθεί πολλά ή θα έχουν αμβλυνθεί πολλά από τα τρέχοντα ζητήματα κυρίως σε ότι αφορά στην ακρίβεια.
Αυτό όμως, ανέφερε οκ. Κόλλιας είναι μία αβέβαιη πρόβλεψη, γιατί υπάρχουν οι αστάθμητοι παράγοντες για το πως θα κυλήσει η οικονομία, μεταξύ αυτών είναι και ο πόλεμος, ο οποίος τροφοδοτεί τις αυξήσεις στο κόστος ενέργειας.
«Εάν έληγε ο πόλεμος θα ήταν ένα πολύ καλό σενάριο. Δυστυχώς οι ενδείξεις είναι ότι οι συγκρούσεις θα παραταθούν. Ζούμε σε μια ιστορική περίοδο που η αβεβαιότητα και η μη κανονικότητα τείνουν να γίνουν κανονικότητα», είπε ο Καθηγητής του ΠΘ.
Ο ίδιος στην εξίσωση των παραγόντων που επηρεάζουν την οικονομία και διαταράσσουν την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα εντάσσει και τα τα παρατεταμένα και αυστηρότατα lockdown στην Κίνα. «Η Σαγκάη το μεγαλύτερο εξαγωγικό λιμάνι Κίνας και η Κίνα η μεγαλύτερη εξαγωγική δύναμη παγκοσμίως», είπε ο ίδιος, ενώ συμπλήρωσε πως και η εκλογική διαδικασία στις ΗΠΑ για τη Γερουσία και Κογκρέσο, με τις προβλέψεις να λένε ότι ο Μπάιντεν θα χάσει την πλειοψηφία σε ένα από τα δύο νομοθετικά σώματα, ενισχύει το περιβάλλον αβεβαιότητας.
Παράλληλα, στο κάδρο έθεσε και την όξυνση στη ρητορική και τη συμπεριφορά της Τουρκίας προς τη χώρα μας, που προϊδεάζει για ένα πιο θερμό καλοκαίρι.
« Μόνο μέχρι και τον Απρίλιο του 2022 είχαν καταγραφεί 2380 παραβιάσεις εθνικού εναέριου χώρου, περίπου όσο το άθροισμα όλου του προηγούμενου έτους, που ήταν στις 2700 περίπου», είπε ο κ. Κόλλιας, θέτοντας όλα αυτά τα ζητήματα στα μαθηματικά της πορείας της οικονομίας.
Σε εγρήγορση η Ελλάδα- Κάθε χώρα κοιτάζει τα συμφέροντά της
Ο κ. Κόλλιας αναφέρθηκε όμως και στην επικείμενη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στην Αμερική στις 16 Μαΐου, που μέσα στα θέματα προς συζήτηση θα είναι και τα ελληνοτουρκικά. Σύμφωνα με τον ίδιο, κάθε χώρα χαράσσει την εξωτερική της πολιτική με βάση τα δικά της συμφέροντα κι αυτό κάνει η Ελλάδα, ενώ το ίδιο κάνει και η Αμερική.
Αν θα μπορούσε να επιλυθεί με τη μεσολάβηση της Αμερική μια ηρεμία στα ελληνοτουρκικά, ο Καθηγητής έφερε στο τραπέζι το Παλαιστινιακό, που εκκρεμή δεκαετίες τώρα.
« Μην περιμένουμε μαγικές λύσεις. Δεν μπορεί και δεν θέλει να τις επιβάλλει η ΗΠΑ. Τα ελληνοτουρκικά θα είναι στην ατζέντα και εικάζω ότι θα τονιστεί από ελληνικής πλευράς ότι η επιθετική συμπεριφορά δημιουργεί ρήγματα στην ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ σε μια περίοδο που το ΝΑΤΟ χρειάζεται ιδιαίτερη συνοχή», είπε ο ίδιος και συμπλήρωσε πως η Ελλάδα είναι ένας αξιόπιστος και διαχρονικός σύμμαχος όχι μόνο της Αμερικής, αλλά και της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και άλλων χωρών όπως το Ισραήλ και είναι ικανοποιητικά θωρακισμένη στον τουρκικό αναθεωρητισμό. Τόνισε δε πως η χώρα θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση, να ενισχύσει τον αμυντικό της μηχανισμό, όπως και ξεκίνησε, καθώς επί ηγεσίας Αλ. Τσίπρα, αυτό είχε σταματήσει.
Θετικό πρόσημο το 2022 παρά τις αρνητικές επιπτώσεις
Παρόλες το δυσχερές οικονομικό και κοινωνικό περίβλημα, ο κ. Κόλλιας διαβλέπει πως το 2022 θα κλείσει με θετικό πρόσημο για την οικονομία.
«Μέσα στο δύσκολο περιβάλλον της ακρίβειας θα πρέπει να σταθούμε στα καλά νέα. Η συμφωνία με Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για επενδύσεις της τάξης των 4 δις δολαρίων είναι σημαντικό στοιχείο. Επιπλέον οι ΗΠΑ ήδη προωθούν επενδύσεις και επενδυτικά σχήματα στην Ελλάδα. Από τα Ευρωπαϊκά ταμεία έχουν ήδη αποδεσμευτεί περίπου 10 δις ευρώ τα οποία κατευθύνονται στη χρηματοδότηση συγκεκριμένων επενδυτικών προγραμμάτων.
Παρά το οδυνηρό της ακρίβειας, τα νέα είναι συγκρατημένα αισιόδοξα. Για το 2022 προβλέπεται το ΑΕΠ να αυξηθεί κατά 3,5%, μικρότερο κατά μία μονάδα σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη, όμως είναι μια καλοδεχούμενη οικονομική μεγέθυνση. Τα νέα από τουρισμό είναι αισιόδοξα, καθώς δεν φαίνεται να πλήττεται από την γεωπολιτική συγκυρία. Ελπίζουμε το 2022 παρά τις αρνητικές επιπτώσεις να κλείσει με θετικό πρόσημο στην οικονομία», κατέληξε ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
