Αν μη τι άλλο η περίοδος του Πάσχα είναι αποκλειστικά συνυφασμένη με την προσέλευση των πιστών στις εκκλησίες, ιδιαιτέρως κατά την εβδομάδα των παθών, και με αποκορύφωμα το Μεγάλο Σάββατο -όπως είθισται- για την Αναστάσιμη ακολουθία.
Πλήθος Χριστιανών από άκρη σε άκρη της Ελλάδας συρρέουν με κατάνυξη σε ιερούς ναούς και μονές για να «γευτούν» τη μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης, να παραλάβουν το Άγιο Φως και να ψάλλουν το «Χριστός Ανέστη».
Στο κομμάτι του χάρτη, που αφορά στην Περιφερειακή Ενότητα Λάρισας, αντίστοιχοι θρησκευτικοί προορισμοί εντοπίζονται διάσπαρτοι. Για εκείνους που φέτος επιθυμούν να προτιμήσουν την απομόνωση ή ίσως κάτι διαφορετικό από τον εκκλησιασμό στην ενορία τους ή το χωριό τους, το onlarissa.gr συγκέντρωσε σημαντικούς θρησκευτικούς χώρους εντός του νομού και σας παρουσιάζει αναλυτικά παρακάτω.
Στο ΔΗΜΟ ΤΕΜΠΩΝ
- η Ιερά Μονή Νικόδημου
Τοποθετείται στους πρόποδες του Ολύμπου, συγκεκριμένα σε υψομετρικό επίπεδο 300 μέτρων, κοντά στα χωριά Πυργετός και Αιγάνη. Με το βλέμμα της «αγκαλιάζει» μέρος του Κάτω Ολύμπου, τη βόρεια πλευρά του Κισσάβου, το δέλτα του Πηνειού και τμήμα του Θερμαϊκού κόλπου. Στο μοναστήρι της κατοικούν εννέα μοναχοί και δύο δόκιμοι.
- η Ιερά Μονή Αγίου Ραφαήλ
Κτισμένη το 2003 από δωρεές πιστών, επίσης στους πρόποδες του Ολύμπου και με θέα τη θάλασσα, η Ιερά Μονή Αγίου Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης αποτελεί ένα από τα επτά μοναστήρια που βρίσκονται στην περιοχή μεταξύ Πυργετού και Αιγάνης. Μάλιστα, στο Καθολικό των Αγίων Μαρτύρων φυλάσσεται τεμάχιο λειψάνου του Αγίου Ραφαήλ.
- η Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Του Σωτήρος
Το μοναστήρι το βρίσκει κανείς στη χαράδρα ανάμεσα στα χωριά Κρανιά, Ραψάνη και Πυργετό, εκεί που οι ασβεστωμένοι τοίχοι, το κρύο νερό και ο βαθύς ίσκιος των δέντρων σε καλούν με κάθε τρόπο να προσευχηθείς. Διατηρείται σε άριστη κατάσταση χάρη στην ανδρεία και την υπομονή της γερόντισσας Χρυστονύμφης που έζησε εκεί για 30 χρόνια. Σήμερα διαμένουν στην Μονή η γερόντισσα αυτής Υπομονή μοναχή, δύο μοναχές και μία δόκιμη.
- η Ιερά Μονή Παναγίας Γλυκοφιλούσας
Πρόκειται για ένα γυναικείο μοναστήρι στην περιοχή της Ραψάνης, αποτελούμενο από τέσσερις μοναχές και με χρονολογούμενο έτος ίδρυσης το 1977. Όσοι το επισκέπτονται μπορούν να προσκυνήσουν δύο ιερές εικόνες της Παναγίας, την Γοργοϋπήκοο και την Γλυκοφιλούσα. Η Μονή πανηγυρίζει τον Δεκαπεντάγουστο, ενώ στο υπόγειο αυτής λειτουργεί ιερός ναός προς τιμήν του Αγίου Παντελεήμονα.
- η Ιερά Μονή Κομνηνείου (Κοιμήσεως της Θεοτόκου & Αγίου Δημητρίου)
Χτισμένη τον 14ο αιώνα περίπου, σε υψόμετρο 180 μέτρων και πάνω από το Στόμιο βρίσκεται το μοναστήρι Κομνηνείου, διπλά αφιερωμένο στην Υπεραγία Θεοτόκο και στον Άγιο Δημήτριο.
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, κατά την οποία το μοναστήρι απαρτιζόταν από 300 μοναχούς, αποτελούσε καταφύγιο για τους κατατρεγμένους Έλληνες, καθώς και για τις διαφυγούσες οικογένειες από την ανθρωποσφαγή της Χίου. Η οργιώδη βλάστηση που το περιστοίχιζε εμπόδιζε τους Τούρκους να το πλησιάσουν, χωρίς όμως να τους αποτρέψει κάποιες φορές να εισέλθουν σε αυτό και να καταστρέψουν κειμήλια και χειρόγραφους κώδικες από τη βιβλιοθήκη.
Στη μονή διατίθεται προς προσκύνηση η εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας.
Στο ΔΗΜΟ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ
- η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Λιβαδίου
Αφορά σε γυναικείο μοναστήρι της Ιεράς Μητρόπολης Ελασσόνας, χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μέτρων πλησίον του Λιβαδίου και ιδρυμένο κατά την Τουρκοκρατία. Η τελευταία, μάλιστα, συνιστά περίοδο στην οποία η μονή λειτουργούσε ως καταφύγιο και ορμητήριο των κλεφταρματωλών Ολύμπου και των Πιεριών. Το 1942 λόγω της υπόνοιας για παροχή περίθαλψης προς στους αντάρτες πυρπολήθηκε από τους Ιταλούς.
Τα κτίσματα της μονής σχηματίζουν ένα “Π” στην αυλή του οποίου υπάρχει φιάλη αγιασμού. Εκτός αυτού στη μονή φυλάσσονται λείψανα των Αγίων Προκοπίου και Χαραλάμπους, οι οποίοι τιμώνται στις 8 Ιουλίου και 10 Φεβρουαρίου αντίστοιχα.
- η Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Σπαρμού
Εδρεύει νοτιοδυτικά του Ολύμπου, σε ύψος 1.000 μέτρων, στην περιοχή ονόματι “Σκαμνιώτικες Μαγούλες” και ανήκει στο χωριό του Σπαρμού. Η ιστορία της χρονολογείται από την εποχή της πρώιμης Τουρκοκρατίας με πιθανή χρονολογία ίδρυσης πριν το 1600.
Το μοναστήρι από τις αρχές του 18ου αιώνα γνώρισε μεγάλη πνευματική ακμή, αναδεικνύοντας αξιόλογες προσωπικότητες όπως το μοναχό Χρύσανθο Σπαρμιώτη και το μαθηματικό Ιωνά Σπαρμιώτη.
Η γεωγραφική του θέση διευκόλυνε τη προσφορά βοηθείας προς τους κλεφταρματολούς του Ολύμπου, αλλά και τη σύσταση πνευματικής εστίας για τους χριστιανούς της περιοχής.
Πάραυτα στα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ου άρχισε σταδιακά να ερημώνεται, με αποκορύφωση το 1932, όταν εγκαταλείπεται ολοκληρωτικά. Στα τέλη του 20ου αιώνα, ωστόσο, επανδρώνεται και πάλι με νέα αδελφότητα.
Βίντεο: Γιώργος Σιδέρης ταξιδεύοντας
- η Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου (Βαλέτσικο)
Κοντά στην Τσαριτσάνη Ελασσόνας, σε μια απόκρημνη πλαγιά ύψους 800 μέτρων εντοπίζεται το μοναστήρι “Βαλέτσικο” που σημαίνει μικρό παιδί και συγκροτείται από τρεις μοναχούς. Το καθολικό του χτίστηκε από το δεσπότη Συμεών και χρονολογείται στο 1370.
Εκεί φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα του Αγίου Δημητρίου, όπως και απότμημα λειψάνου του, ενώ αξιοσημείωτο είναι το αποτύπωμα τη πατησιάς του αλόγου του Αγίου στο τέμπλο.
Το 1767 τη μονή επισκέφτηκε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, το κελί του οποίου αργότερα διαμορφώθηκε σε παρεκκλήσιο. Στη μονή στεγάζεται και παρεκκλήσιο προς τιμήν της Αγίας Βαρβάρας.
- η Ιερά Μονή Παναγίας της Ολυμπιώτισσας
Βρίσκεται σε περίοπτη θέση από τον 13ο αιώνα, στον λόφο πάνω από τον Ελασσονίτη ποταμό, απαρτίζεται από γυναίκες μοναχές και πανηγυρίζει στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Η ονομασία της μονής βασίζεται στην ιστορία της εικόνας της Παναγιάς που, ενώ βρισκόταν στο μοναστήρι της Καρυάς Ολύμπου, ξεκίνησε να έρθει μόνη της προς Ελασσόνα. Στο δρόμο ένας βοσκός την συνάντησε και από φόβο της πέταξε μια πέτρα, η οποία έως σήμερα παραμένει σφηνωμένη πάνω της.
Στις 5 Οκτωβρίου προς απόδοση τιμής στην Παναγία Ολυμπιώτισσας για την προσφορά στην απελευθέρωση της πόλης το 1912, τελείται λιτανεία της εικόνας.
- η Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Κανάλων Καρυάς
Στα όρια των νομών Λαρίσης και Πιερίας, έξω από την Καρυά, στο 7ο χιλιόμετρο της οδού Καρυάς – Λεπτοκαρυάς και από ύψος 800 μέτρων η μονή της Παναγίας των Κανάλων (ένα γυναικείο μοναστήρι με 4 μοναχές) παρέχει απερίγραπτη θέα τόσο προς τον Όλυμπο όσο και προς το Αιγαίο. Η ονομασία της οφείλεται στα γάργαρα νερά (κανάλια) που πηγάζουν και σχηματίζουν ένα μικρό ποταμό. Ο πανηγυρικός εόρτασμός της πραγματοποιείται στις 8 Σεπτεμβρίου, του Γενεθλίου της Θεοτόκου.
Η μονή ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα με το πετρόκτιστο καθολικό της να χρονολογείται το 1883 και τη στέγη της να έχει διαμορφωθεί από σχιστολιθικές πλάκες. Αρχαιότερο εντός αυτής είναι το μικρό παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου με σωζόμενες τοιχογραφίες από το 1696. Από τα παλιά κτίσματα σώζεται, επίσης, η Τράπεζα. Έξω από τη μονή υπάρχει ο κοιμητηριακός ναός των Αγίων Πάντων.
